امام زمان ، دارای اهداف و برنامه های فراوانی هستند که یکی از آنها تحقق عدالت است و اگر ایشان ظهور فرمایند تمام ناملایمات و ناامنی ها و ناپسندی ها، ظلم ها، بی عدالتی ها و هر عمل زشتی که انسان های پاک سیرت را می رنجاند از بین می رود و حکومت الهی که بخاطر ظالمان، روی زمین محقق نگردید؛ به دست ایشان تحقق می یابد و قدرت درک و فهم بشر بیشتر شده معارف دین را درک کرده حقایق برای همگان روشن می گردد. و این را هم بدانید که حکومت امام زمان علیه السلام یک حکومت جهانی است و انشاء الله وقتی که ایشان ظهور کنند دنیا را متحول می سازند و جهان را پر از عدل و داد می کنند. زمانی که امام زمان علیه السلام ظهور بفرمایند تمام پرده های ابهام کنار رفته و حقایق روشن شده و چراغ هدایت منور می گردد. خلاصه در یک کلام، امام زمان علیه السلام می آیند تا حکومت اسلامی تشکیل دهند. لازم است در این خصوص با مراجعه به کتاب حاکمیت دینی به برخی از مهمترین اهدافی تشکیل حکومت اسلامی اشاره نمائیم تا مطلب روشن تر گردد:
1. استقرار توحید و خداپرستی در زمین، و رهانیدن مردم از بندگی و فرمانبرداری غیر خدا:
چنان که شعار آغازین همه پیامبران، به ویژه رسول خاتم صلّی الله علیه و آله این بود که «قُولُوا لا الهَ الَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا».
قرآن کریم نیز می فرماید: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی کُلِّ امَّةٍ رَسُولًا انِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ…؛ ما در هر امتی پیامبری فرستادیم که خدای یکتا را بپرستید، و از طاغوت اجتناب کنید.»نحل، آیه 36.
روشن است تحقق این هدف بسیار خطیر و بزرگ نیازمند سازمان و قدرت سیاسی- اجتماعی است.
2. رشد و تعالی علمی، فرهنگی و تربیتی انسانها و آگاهی دادن و رهایی آنها از نادانی و جهل:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْامّیینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَالْحِکْمَةَ وَ انْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ؛ او خدایی است که در میان توده مردم درس نخوانده پیامبری از خودشان برانگیخت، تا آیاتش را بر آنها بخواند و آنها را تزکیه (و تربیت) کند، و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت بیاموزد، هر چند که پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند!»جمعه، آیه 2.
3.آزادسازی و رهایی توده های مردم و انسانهای مستضعف از چنگال ظالمان و ستمگران، و از زنجیرهای اسارت و بردگی:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «…وَ یَضَعُ عَنْهُمْ اصْرَهُمْ وَالْاغْلالَ الَّتی کانَتْ عَلَیْهِمْ …؛ و بارهای سنگین (یوغ بندگی و بردگی و اسارت) و زنجیرهایی را که بر (دوش و گردن) آنها بود برمی دارد.» اعراف، آیه 157.
4. برپایی جامعه نمونه و مدینه فاضله آرمانی از راه اقامه قسط و عدل اسلامی:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «لَقَدْ ارْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ انْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَالْمیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ …؛ ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم، تا مردم به برپایی عدل و قسط قیام کنند.»حدید، آیه 25.
5. اجرای کامل قوانین آسمانی اسلام با تمام ابعاد آن:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «هُوَ الَّذی ارْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّهِ …؛ او خدایی است که رسولش را با هدایت و دین حق فرستاده تا آن را بر همه ادیان پیروز گرداند (و با همه ابعاد وسیع و جامعیت فراگیرش در زمین حاکم گرداند.» فتح، آیه 28.
با مروری هر چند اجمالی و گذرا بر احکام و قوانین مترقّی اسلام، و آمیختگی و ارتباط منطقی که میان همه اجزای آن وجود دارد، و نیز گستره آن که همه ابعاد زندگی انسانی را در برمی گیرد، از دستورات عبادی گرفته تا قوانین اقتصادی، حقوقی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و غیر آن، براحتی درمی یابیم که تعالیم آسمانی اسلام برخلاف دیگر ادیان کنونی به ویژه آیین مسیحیت، تنها در برخی احکام عبادی و دستورات اخلاقی خلاصه نمی شود، تا فقط درصدد ایجاد رابطه انسان با خدا و گرایشهای فردی به خداپرستی و امور اخلاقی باشد و بس. بلکه تنوّع و حجم احکام و قوانین آن به حدی است که برای اجرا شدن نیازمند تشکیل حکومت اسلامی است و این امر انشاء الله به دست امام زمان علیه السلام محقق می گردد.
اما در مورد تحقق عدالت و نیاز به وجود امام زمان گفتنی است که :
همه ما در همه زمان ها موظف به برقرای عدالت هستیم و متاسفانه چون نمی توانیم باید دست به دامان امام زمان شویم. امام خمینی می فرمود: بله، البته آن پر کردن دنیا را از عدالت، آن را ما نمی توانیم [ پر ] بکنیم. اگر می توانستیم، می کردیم، اما چون نمی توانیم بکنیم ایشان باید بیایند. الآن عالم پر از ظلم است. شما یک نقطه هستید در عالم. عالم پر از ظلم است. ما بتوانیم جلوی ظلم را بگیریم، باید بگیریم؛ تکلیفمان است. ضرورت اسلام و قرآن [ است، ] تکلیف ما کرده است که باید برویم همه کار را بکنیم. اما نمی توانیم بکنیم؛ چون نمی توانیم بکنیم، باید او بیاید تا بکند. اما ما باید فراهم کنیم کار را. فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم، کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت ـ سلام الله علیه ـ در هر صورت، این مصیبتهایی که هست که به مسلمانها وارد شده است و سیاستهای خارجی دامن بهش زده اند، برای چاپیدن اینها و برای از بین بردن عزت مسلمین [ است ] . و باورشان هم آمده است خیلیها. شاید الآن هم بسیاری باور بکنند که نه، حکومت نباید باشد، زمان حضرت صاحب باید بیاید حکومت. و هر حکومتی در غیر زمان حضرت صاحب، باطل است؛ یعنی، هرج و مرج بشود، عالم به هم بخورد تا حضرت بیاید درستش کند! ما درستش می کنیم تا حضرت بیاید. ان شاءالله ، خداوند اصلاح کند اینها را. و امیدوارم که خداوند این روز را بر همۀ ما، بر همۀ شما مبارک کند و دست ظالمها را کوتاه کند و قدرت بدهد به ملتهای مظلوم برای سرکوب کردن ظالمها.» صحیفه امام، ج۲۱، صص: ۱۷-۱۳) در هر حال ما باید با تمام وجود برای تحقق عدالت بکوشیم و اگر موفق شدیم ، این منافی با ظهور نیست بلکه در راستای ظهور و تحقق حکومت جهانی مهدوی است. یعنی تحقق عدالت ، تحقق یکی از اهداف والای امام زمان است . اصولا تمامی فعالیت ها و برنامه های ما در راستای اهداف والای امامد زمان و در جهت و مسیر ایشان باشد و هر اندازه در این زمینه موفق باشیم – بخصوص در زمینه تحقق عدالت – به همان اندازه به وظایف و مسوولیت های خود عمل کرده ایم و این باعث نزدیک شدن زمینه های ظهور می شود نه دور شدن یا عدم نیاز به ظهور امام زمان. البته این را هم باید بدانیم که بشر هیچ وقت بدون وجود امام ، قادر به تحقق عدالت و قسط داد نیست و تجربه طولانی بشر این را نشان داده است. پس امام زمان ظهور می کند ، چون هیچ کس قادر به تحقق عدالت کامل و دیانت و معنویت و عقلانیت در روی زمین نیست.
حکومت جهانی مهدی (عج)، خط بطلانی بر انواع گوناگون حکومت ها، نظریات، برنامه ها و طرح های ارائه شده در عرصه جهانی جهت تحقق عدالت است; به طوری که تمامی این نظریات و حکومت ها، امتحان خود را پس خواهند داد و مردم به پوچی، ضعف و بطلان آنها بخصوص در تحقق عدالت پی خواهند برد و با آغوش باز، پذیرای «دولت مهدوی » خواهند بود; چنان که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «امر ظهور واقع نمی شود، مگر بعد از آن که هر طبقه ای به حکومت برسند و دیگر طبقه ای در روی زمین باقی نباشد که حکومت نکرده باشد; تا دیگر کسی نتواند ادعا کند که اگر زمام امور به دست ما می رسید، ما عدالت را پیاده می کردیم! آن گاه حضرت قائم (عج) قیام کرده، حق و عدالت را پیاده می کند» .غیبت نعمانی، ص 274 .
امام باقر(ع) نیز فرمود: دولت ما آخرین دولت است. هر خاندانی که لیاقت حکومت داشته باشند، قبل از ما به حکومت می رسند، تا وقتی حکومت ما تأسیس شد و رفتار آن را دیدند، نگویند: ما هم اگر به حکومت رسیده بودیم مانند آل محمد(ص) عمل می کردیم و این است معنای آیة والعاقبة للمتّقین. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۲
1. استقرار توحید و خداپرستی در زمین، و رهانیدن مردم از بندگی و فرمانبرداری غیر خدا:
چنان که شعار آغازین همه پیامبران، به ویژه رسول خاتم صلّی الله علیه و آله این بود که «قُولُوا لا الهَ الَّا اللَّهُ تُفْلِحُوا».
قرآن کریم نیز می فرماید: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا فی کُلِّ امَّةٍ رَسُولًا انِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ…؛ ما در هر امتی پیامبری فرستادیم که خدای یکتا را بپرستید، و از طاغوت اجتناب کنید.»نحل، آیه 36.
روشن است تحقق این هدف بسیار خطیر و بزرگ نیازمند سازمان و قدرت سیاسی- اجتماعی است.
2. رشد و تعالی علمی، فرهنگی و تربیتی انسانها و آگاهی دادن و رهایی آنها از نادانی و جهل:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْامّیینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَالْحِکْمَةَ وَ انْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ؛ او خدایی است که در میان توده مردم درس نخوانده پیامبری از خودشان برانگیخت، تا آیاتش را بر آنها بخواند و آنها را تزکیه (و تربیت) کند، و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت بیاموزد، هر چند که پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند!»جمعه، آیه 2.
3.آزادسازی و رهایی توده های مردم و انسانهای مستضعف از چنگال ظالمان و ستمگران، و از زنجیرهای اسارت و بردگی:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «…وَ یَضَعُ عَنْهُمْ اصْرَهُمْ وَالْاغْلالَ الَّتی کانَتْ عَلَیْهِمْ …؛ و بارهای سنگین (یوغ بندگی و بردگی و اسارت) و زنجیرهایی را که بر (دوش و گردن) آنها بود برمی دارد.» اعراف، آیه 157.
4. برپایی جامعه نمونه و مدینه فاضله آرمانی از راه اقامه قسط و عدل اسلامی:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «لَقَدْ ارْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ انْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَالْمیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ …؛ ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب (آسمانی) و میزان (شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه) نازل کردیم، تا مردم به برپایی عدل و قسط قیام کنند.»حدید، آیه 25.
5. اجرای کامل قوانین آسمانی اسلام با تمام ابعاد آن:
چنان که قرآن کریم می فرماید: «هُوَ الَّذی ارْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّهِ …؛ او خدایی است که رسولش را با هدایت و دین حق فرستاده تا آن را بر همه ادیان پیروز گرداند (و با همه ابعاد وسیع و جامعیت فراگیرش در زمین حاکم گرداند.» فتح، آیه 28.
با مروری هر چند اجمالی و گذرا بر احکام و قوانین مترقّی اسلام، و آمیختگی و ارتباط منطقی که میان همه اجزای آن وجود دارد، و نیز گستره آن که همه ابعاد زندگی انسانی را در برمی گیرد، از دستورات عبادی گرفته تا قوانین اقتصادی، حقوقی، اجتماعی، سیاسی، نظامی و غیر آن، براحتی درمی یابیم که تعالیم آسمانی اسلام برخلاف دیگر ادیان کنونی به ویژه آیین مسیحیت، تنها در برخی احکام عبادی و دستورات اخلاقی خلاصه نمی شود، تا فقط درصدد ایجاد رابطه انسان با خدا و گرایشهای فردی به خداپرستی و امور اخلاقی باشد و بس. بلکه تنوّع و حجم احکام و قوانین آن به حدی است که برای اجرا شدن نیازمند تشکیل حکومت اسلامی است و این امر انشاء الله به دست امام زمان علیه السلام محقق می گردد.
اما در مورد تحقق عدالت و نیاز به وجود امام زمان گفتنی است که :
همه ما در همه زمان ها موظف به برقرای عدالت هستیم و متاسفانه چون نمی توانیم باید دست به دامان امام زمان شویم. امام خمینی می فرمود: بله، البته آن پر کردن دنیا را از عدالت، آن را ما نمی توانیم [ پر ] بکنیم. اگر می توانستیم، می کردیم، اما چون نمی توانیم بکنیم ایشان باید بیایند. الآن عالم پر از ظلم است. شما یک نقطه هستید در عالم. عالم پر از ظلم است. ما بتوانیم جلوی ظلم را بگیریم، باید بگیریم؛ تکلیفمان است. ضرورت اسلام و قرآن [ است، ] تکلیف ما کرده است که باید برویم همه کار را بکنیم. اما نمی توانیم بکنیم؛ چون نمی توانیم بکنیم، باید او بیاید تا بکند. اما ما باید فراهم کنیم کار را. فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم، کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت ـ سلام الله علیه ـ در هر صورت، این مصیبتهایی که هست که به مسلمانها وارد شده است و سیاستهای خارجی دامن بهش زده اند، برای چاپیدن اینها و برای از بین بردن عزت مسلمین [ است ] . و باورشان هم آمده است خیلیها. شاید الآن هم بسیاری باور بکنند که نه، حکومت نباید باشد، زمان حضرت صاحب باید بیاید حکومت. و هر حکومتی در غیر زمان حضرت صاحب، باطل است؛ یعنی، هرج و مرج بشود، عالم به هم بخورد تا حضرت بیاید درستش کند! ما درستش می کنیم تا حضرت بیاید. ان شاءالله ، خداوند اصلاح کند اینها را. و امیدوارم که خداوند این روز را بر همۀ ما، بر همۀ شما مبارک کند و دست ظالمها را کوتاه کند و قدرت بدهد به ملتهای مظلوم برای سرکوب کردن ظالمها.» صحیفه امام، ج۲۱، صص: ۱۷-۱۳) در هر حال ما باید با تمام وجود برای تحقق عدالت بکوشیم و اگر موفق شدیم ، این منافی با ظهور نیست بلکه در راستای ظهور و تحقق حکومت جهانی مهدوی است. یعنی تحقق عدالت ، تحقق یکی از اهداف والای امام زمان است . اصولا تمامی فعالیت ها و برنامه های ما در راستای اهداف والای امامد زمان و در جهت و مسیر ایشان باشد و هر اندازه در این زمینه موفق باشیم – بخصوص در زمینه تحقق عدالت – به همان اندازه به وظایف و مسوولیت های خود عمل کرده ایم و این باعث نزدیک شدن زمینه های ظهور می شود نه دور شدن یا عدم نیاز به ظهور امام زمان. البته این را هم باید بدانیم که بشر هیچ وقت بدون وجود امام ، قادر به تحقق عدالت و قسط داد نیست و تجربه طولانی بشر این را نشان داده است. پس امام زمان ظهور می کند ، چون هیچ کس قادر به تحقق عدالت کامل و دیانت و معنویت و عقلانیت در روی زمین نیست.
حکومت جهانی مهدی (عج)، خط بطلانی بر انواع گوناگون حکومت ها، نظریات، برنامه ها و طرح های ارائه شده در عرصه جهانی جهت تحقق عدالت است; به طوری که تمامی این نظریات و حکومت ها، امتحان خود را پس خواهند داد و مردم به پوچی، ضعف و بطلان آنها بخصوص در تحقق عدالت پی خواهند برد و با آغوش باز، پذیرای «دولت مهدوی » خواهند بود; چنان که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «امر ظهور واقع نمی شود، مگر بعد از آن که هر طبقه ای به حکومت برسند و دیگر طبقه ای در روی زمین باقی نباشد که حکومت نکرده باشد; تا دیگر کسی نتواند ادعا کند که اگر زمام امور به دست ما می رسید، ما عدالت را پیاده می کردیم! آن گاه حضرت قائم (عج) قیام کرده، حق و عدالت را پیاده می کند» .غیبت نعمانی، ص 274 .
امام باقر(ع) نیز فرمود: دولت ما آخرین دولت است. هر خاندانی که لیاقت حکومت داشته باشند، قبل از ما به حکومت می رسند، تا وقتی حکومت ما تأسیس شد و رفتار آن را دیدند، نگویند: ما هم اگر به حکومت رسیده بودیم مانند آل محمد(ص) عمل می کردیم و این است معنای آیة والعاقبة للمتّقین. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۲