۱۳۹۳/۰۳/۲۲
–
۱۲۷۴ بازدید
با سلام، چند سوال در مورد بدحجابی داشتم که جهت پاسخ گرفتن، خدمتتان مطرح میکنم:
از مهمترین دلایل شکل گیری بدحجابی در جامعه، نداشتن شناخت و آگاهی کافی از فلسفه و آثار مثبت حجاب و پیامدهای منفی بد حجابی است(دنیوی و اخروی). وقتی به یک فرد بدحجاب گفته میشه که «بدحجابی تو» گناه است و چرا با این کار برای خودت گناه میخری؟! جواب میده: کی گفته بدحجابی گناهه؟! یعنی دلیل میخواد تا به صورت منطقی قانع بشه که این کار او گناه محسوب میشه!!! البته شاید حق داشته باشه که این سوالو بپرسه! چون متاسفانه به دلیل ضعف آموزش و پرورش ما در تبلیغ فرهنگ حجاب و نداشتن متون محکم و تأثیرگذار به عنوان یک درس مهم در کتاب درسی دانش آموزان، دانش آموزان ما (خصوصا دختران) در سنّ یادگیری و در جایی که مکان رسمی یادگیری در کشور است (یعنی مدرسه) این مطلب مهم را فرا نمی گیرند؛ در نتیجه با تقلید از دوستان خود یا فلان فرد در شبکه های ماهواره ای، یا به دلایلی چون مدگرایی و …، به انجام آنچه که نباید به آن بپردازند(یعنی بدحجابی و بدپوششی و جلوه نمایی در جامعه در برابر دیگران-مردان غریبه-) متاسفانه می پردازند. بنابراین وقتی انجام دادن یا ندادن کاری، در مدرسه(در مقاطع مختلف تحصیلی) آموزش داده نمی شود، نباید توقع داشت که فرد در جامعه آن کار را درست انجام دهد!
۱) آیا بدحجابی گناه است؟ چه نوع؟ صغیره یا کبیره؟ لطفا تمامی دلایلی که بر اساس آن می توان گناه بودن بدحجابی را ثابت کرد، بیان نمایید.(حدیث و آیه) (یا حداقل نشانی بدهید و منبع معرفی نمایید تا به آن مراجعه کنم)
۲) در آیات و احادیث، چه عقوبت دنیوی و اخروی برای فرد بدحجاب متصور شده است؟ لطفا به طور کامل بیان بفرمایید.
۳) با توجه به اینکه یکی دیگر از دلایل شکل گیری بدحجابی در جامعه «بی غیرتی مردان خانواده» است، آیا احادیثی در مورد بی غیرتی مردان و نتیجه بی غیرتی آنان وجود دارد؟ تا با ارائه کردن آنها بتوانیم یک عده را سر عقل بیاوریم و کمک کنیم تا یک مقدار غیرتمند شوند!
۴) آیا کلمه «دیوث» به معنای «مرد بی غیرت» است و ریشه در روایات ما دارد؟ در صورت صحیح بودن این مطلب، احادیثی در این زمینه بیان بفرمایید.
با تشکر
سلام علیکم.
دوست گرامی، دغدغه های شما پیرامون اصلاح آسیب ها و معضلات جامعه قابل تقدیر است. پاسخ سؤال های خوب شما را به اختصار در قالب چند مطلب تقدیم می کنیم.
مطلب اول.
1. همان گونه که شما اشاره نمودیددر شکل گیری پدیده بد حجابی عوامل مختلفی تأثیر گذار می باشند از جمله :نداشتن شناخت و آگاهی کافی از فلسفه و آثار مثبت حجاب و پیامدهای منفی بد حجابی، ضعف اعتقادات مذهبی و باورهای دینی ، عقده های روحی و کمبودهای روحی ، تقلید کورکورانه از دیگران ، دوستان و همسالان نا مناسب ، تأثیر پذیری از فرهنگ غربی ، در آمد حرام و تاثیرات آن در عدم رعایت ارزشهای دینی از جمله حجاب، چشم و همچشمی و توجه به تجملات و تشریفات ، بی توجهی برخی مسئولان و فقدان فرهنگ سازی و …
2.توجیهی که در مورد بد حجابی افراد بدان اشاره نموده اید در مورد همه افراد صادق نیست , بله در مورد برخی افراد کمبود ها , عقده ها و حقارت ها موجب بروز بد حجابی می شود و با این کار تلاش می کنند توجه دیگران را به خود جلب نمایند اما همه افراد این گونه نیستند بعضی به ظاهر دارای هیچیک از کمبودهایی که اشاره شد نیستند اما به دلایل دیگری از جمله ضعف ایمان , هوا پرستی , تأثیرات فرهنگ غربی , راحت طلبی , عدم آگاهی از فوائد و آثار مثبت رعایت حجاب و پیامدهای منفی بد حجابی, عدم آموزش و تربیت صحیح در طول زندگی و… به بد حجابی گرایش پیدا می کنند .
3. عدم توجه افراد به حجاب مادر , خواهر , همسر و دختر خود نیز ناشی از عوامل مختلفی است از جمله ضعف باورهای دینی , راحت طلبی و شانه از زیر بار مسئولیت خالی کردن , بی توجهی به آثار و پیامدهای بد حجابی برای خانواده و… میان رعایت حجاب و نماز و همچنین رعایت حجاب و لقمه انسان نیز ارتباط وجود دارد . زیرا کسی که نماز را با شرایط آن رعایت نماید نسبت به دستورات دینی از جمله حجاب نیز اهمیت قائل خواهد شد . نماز جلوه ای از یاد خدا در زندگی انسان است که با مدامت آن به تمام زندگی انسان سرایت می کند. علاوه بر اینکه همانگونه که در آیه معروف وارد شده است « ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر » ( سوره عنکبوت , آیه 45) اگر نماز حقیقی در زندگی انسان برپا شود , انسان را از زشتیها و منکرات باز می دارد . رعایت و عدم رعایت حجاب با لقمه انسان ارتباط دارد زیرا از اثرات لقمه حرام این است که نورانیت و معنویت و گرایش به خوبیها را در انسان کاهش داده و زمینه را برای گرایش به بدیها فراهم می نماید . در مقابل لقمه حلال باعث جلب توفیقات و تمایل به نواریت و معنویت می شود .از این رو در روایات تأکید زیادی در مورد کسب روزی حلال شده تا جایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند :« العباده عشره اجزاء تسعه اجزاء فی طلب الحلال »« عبادت ده جز دارد که نه جز آن طلب روزی حلال است .»( میزان الحکمه , ج5, ص 2058) و از کسب حرام نهی شده است پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:« ان الله عزو جل حرم الجنه جسدا غذی بحرام » « خدای عزو جل بهشت را بر بدنی که از مال حرام تغذیه شود حرام کرده است .»( میزان الحکمه , ج3, ص 1124)
4. غیرت یکی از کمالات انسانی است که دست پرتوان آفرینش، اسباب آن را در وجود آدمی تعبیه کرده است. غیرت ورزی در حد عالی آن، لازمه انسانیت آدمیان مخصوصاً مؤمنان پرهیزکار است. امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ فرمود:
«اِنَّ اللهَ یَغارُ لِلْمؤمِنِ فَلْیَغَرْ، مَنْ لا یَغارُ فَاِنَّهُ مَنْکُوسُ الْقَلْبِ»خداوند برای مؤمن، غیرت می ورزد، پس او نیز باید غیرت آورد. هر کس غیرت نورزد، دلش وارونه است. ( بحارالانوار، ج 79، ص 115)
شاید مراد از وارونگی دل این باشد که شخص بی غیرت از حالت طبیعی انسان خارج شده و به ورطه پوچی و تباهی سقوط کرده است.
وجود غیرت در جامعه انسانی تا آنجا ضروری و حیاتی است که شارع مقدس اسلام در تشریع احکام نیز به آن عنایت داشته است. رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «اَلا وَ اِنَّ اللهَ حَرَّمَ الْحَرامَ وَ حَدَّ الحُدودَ وَ ما اَحَدٌ اَغْیَرَ مِنَ اللهِ وَ مِنْ غَیْرَتِهِ حَرَّمَ الْفواحِشَ»
آگاه باشید که خداوند، محرمات را حرام و حدود را وضع کرد و هیچ کس غیورتر از خدا نیست که از روی غیرت، زشتیها را حرام کرده است. »(همان، ج 76، ص 332) بر همین اساس، خدا به هر غیرتمندی نظرلطف و مرحمت دارد. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
«اِنَّ اللهَ غَیوُرٌ یُحِبُّ کُلَّ غَیورٍ»«خداوند، غیور است و هر غیرتمندی را دوست دارد. »( فروع کافی، ج 5، ص 535)
شاید بتوان انواع غیرت را به تعداد پدیده هایی که نزد انسان تقدّس و حرمت دارد، گسترش داد که در این صورت از مرز شمارش فراتر می رود. یکی از انواع غیرت , غیرت دینی است .منظور از غیرت دینی، این است که انسان مسلمان نسبت به کیان اسلام و آنچه بدان مربوط می شود حسّاس باشد، با تمام توان در اثبات و اجرای آن بکوشد و از کوچکترین خدشه و تعرّضی نسبت به آن جلوگیری کند. بر این اساس، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، سفارش به حق و صبر، تعلیم و تعلّم و… می تواند در راستای غیرت دینی قرار گیرد، چرا که هر یک از موارد یاد شده از یک سو، در تحکیم احکام اسلام مؤثر است و از سوی دیگر، با ضدّ آن سرستیز دارد.
قرآن مجید با لحن تحریک آمیزی از مسلمانان می خواهد که ضمن تقویت غیرت دینی خویش در موارد لزوم، آن را به کار گیرند و از اسلام و مسلمانان بی یاور دفاع کنند: «وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلوُنَ فی سَبیلِ اللهِ وَ الْمُستَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ و النِساءِ وَ الْوِلْدانِ»شما را چه شده که در راه خدا و مردان و زنان و کودکان مستضعف نمی جنگید؟ ( نساء (4)، آیه 75)
پیام این آیه نشانگر آن است که جنگیدن در راه خدا و تلاش در رهاسازی مستضعفان خواستِ خدا و لازمه مسلمانی است که اگر انجام نپذیرد، دور از انتظار و مورد اعتراض خدا قرار می گیرد.
امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ نیز غیرت را عین دیانت دانسته، فرمود: «غَیْرَهُ الرَّجُلِ ایمانٌ»غیرت مرد (عین) ایمان است.( شرح غررالحکم، ج 4، ص 377)
غیرت ناموسی نیز از انواع غیرت است .حمایت و حفاظت از ناموس، ارتباطی تنگاتنگ با شرف و مردانگی شخص مسلمان دارد و اسلام با تأکید از او خواسته که از ناموس خود و هم کیشانش در برابر هر گونه گزند داخلی و خارجی به شدت دفاع کند و کمترین مسامحه ای از خود بروز ندهد.
حضرت علی علیه السلام فرمودند:« یا اهل العراق نبئت ان نسائکم یدافعن الرجال فی الطریق اما تستحیون لعن الله من لایغار »« ای اهل عراق خبر دار شدم که زنان شما در راه با مردان برخورد می کنند آیا حیا نمی کنید خداوند لعن کند کسی را که غیرت ندارد .» در حدیث دیگر فرمودند :« اما تستحیون ولا تغارون نساءکم یخرجن الی الاسواق ویزاحمن العلوج »« آیا حیا نمی کنید وغیرت ندارید در حالی که زنان شما به بازار می روند و با مردان برخورد دارند .» ( وسائل الشیعه ، ج 14، ص 174)
5. در بد حجابی تفاوتی بین زنی که بخش کمی از موهای خود را نپوشانده و بین زنی که موهای زیادی را نمی پوشاند , نیست و همه از مصادیق بد حجابی محسوب می شود . هر چند کسی که مرتکب بد حجابی بیشتری شده و موجب مفسده بیشتری شده است به همان میزان بیشتر مرتکب معصیت الهی شده است و مجازات بیشتری خواهد داشت .
6. در بدحجابی نیت دخالت ندارد و حتی اگر زنی نیت ایجاد فساد و جلب توجه دیگران را نداشته باشد کاری که انجام می دهد حرام می باشد زیرا نفس این کار صرف نظر از هر نیتی موجب مفسده برای جامعه است هر چند کسانی که از روی علم و عمد به مخالفت با دستورات الهی می پردازند , مجازات شدیدتری خواهند داشت .
7. در روایات عقوبتهای دنیوی و اخروی سنگینی برای این دسته از زنان برشمرده شده است .
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرمایند :« ایما امراه استعطرت ثم خرجت فمرت علی قوم لیجدوا ریحها فهی زانیه و کل عین زانیه » « هر زنی که خود را معطر سازد و از منزل خارج شود و از کنار گروهی بگذرد تا بوی او را در یابند وی زناکار است و هر چشمی که این زن را ببیند زنا کار است .» ( کنز العمال ، ج16، ص 383)
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآّله می فرمایند : صنفان من اهل النار لم ارهما … ونساء کاسیات عاریات ممیلات مائلات رؤؤسهن کاسنمه البخت المائله لایدخلن الجنه ولایجدن ریحها و ان ریحها لیوجد من مسیره کذا و کذا » « دو گروه از اهل جهنم را هنوز من ندیده ام … و زنانی که پوشش دارند اما برهنه اند , کجراهه می روند و دیگران را نیز به کجروی تشویق می کنند , سرهایشان همچون کوهان شتر خراسانی فروهشته است . اینان به بهشت نمی روند و بوی بهشت را که از فاصله چندان و چندان به مشام می رسد , استشمام نمی کنند.» ( میزان الحکمه , ج2, ص 995-996)
امام صادق علیه السلام می فرمایند :« و ایما امراه تطیب لغیر زوجها لم یقبل الله منها صلاه حتی تغتسل من طیبها کغسلها من جنابتها » « و هر زنی که برای غیر شوهرش عطر استفاده کند خداوند نماز او را قبول نمی کند تا اینکه خود را از آن بشوید مانند شستن خود از جنابت .» ( وسائل الشیعه ، ج14 ، ص113) در رساله های علیمه یکی از موارد غسل های مستحب , غسل زنی است که عطری استعمال کرده و بوی عطر او را مرد نامحرمی استشمام کرده است .
8. زنی که با پوشش نامناسب در جامعه ظاهر می شود از زمانی که از خانه خارج می شود تا زمانی که برگردد مرتکب معصیت الهی شده و در روایات زیادی وارد شده که در تمام این مدت مورد لعن خداوند وفرشتگان الهی است .
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند :« لا تحل لامراه ان تظهر معصمها وقدمها لرجل غیر بعلها و اذا فعلت ذلک لم تزل فی لعنه الله وسخطه وغضب الله علیها ولعنتها ملائکه الله و اعد لها عذابا الیما » « برای زن جایز نیست مچ و پایش را برای مرد نا محرم اشکار سازد و اگر مرتکب چنین عملی شد همواره مورد لعنت و خشم و غضب خداوند است وفرشتگان الهی او را لعنت می کنند و برای او عذاب دردناکی آماده شده است »( مستدرک الوسائل ، ج2، ص 549)
امام صادق علیه السلام از پدرانشان نقل فرمودند « نهی رسول الله ان تخرج المراه من بیتها بغیر اذن زوجها فان خرجت لعنها کل ملک فی السماء و کل شی تمر من الجن والانس حتی ترجع الی بیتها و نهی ان تتزین لغیر زوجها فان فعلت کان حقا علی الله ان یحرقها بالنار » « پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نهی کردند از اینکه زن بدون اجازه شوهرش از خانه خارج شود پس اگر خارج شد همه فرشتگان در آسمان و هر چیزی که بر او می گذرد از جن و انس او را لعن می کنند تا زمانی که به خانه برگردد و نهی فرمودند از اینکه زن برای غیر شوهرش زینت کند پس اگر چنین کرد بر خداوند حق است که او را به وسیله آتش بسوزاند .» ( وسائل السیعه ، ج14 ، ص 114-115)
امام صادق علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل فرمودند : «ای امراه تطیب و خرجت من بیتها فهی تلعن حتی ترجع الی بیتها متی ما رجعت »« هر زنی که عطر بزند و از خانه خارج شود پس او مورد لعن قرار می گیرد تا زمانی که به خانه بر گردد هر زمانی که برگردد »( وسائل الشیعه ، ج14، ص 114)
9. پاداش زیادی برای رعایت دستورات الهی و حفظ حجاب و عفاف بیان شده است از جمله اینکه برای کسی که دارای عفت باشد اجر مجاهد در راه خداوند قرار داده شده است که یکی از مصادیق آن حفظ حجاب و پوشش است .حضرت علی علیه السلام می فرمایند :« ما المجاهد الشهید فی سبیل الله باعظم اجرا ممن قدر فعف لکاد العفیف ان یکون ملکا من الملائکه »« کسی که در راه خدا جهاد کند وشهید شود اجرش بزرگتر از ان کسی نیست که بتواند گناه کند و عفت ورزد , انسان پاکدامن نزدیک است که فرشته ای از فرشتگان خدا شود .» ( میزان الحکمه , ج8, ص 3822) در قرآن کریم یکی از آثار و فوائد حفظ حجاب را مصون ماندن از آسیب های مختلف اجتماعی برشمرده است .« ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین » « این حفظ حجاب بهتر است برای اینکه شناخته نشوند و مورد آزار قرار نگیرند»( سوره احزاب , آیه 59)
10. شرم و حیا رابطه مستقیم با گناه دارند تا جایی که در روایات , حیا با ایمان همراه و پیوسته شمرده شده است امام باقر علیه السلام می فرمایند :« الحیاء و الایمان مقرونان فی قرن فاذا ذهب احدهما تبعه صاحبه »« حیا و ایمان به هم پیوسته اند هر گاه یکی از آنها برود دیگری هم در پی آن روانه شود .»( میزان الحکمه , ج3, ص 1354)امام حسن علیه السلام می فرمایند : « لا حیاء لمن لا دین له » « کسی که دین ندارد حیا ندارد .» ( میزان الحکمه , ج3 , ص 1356) همچنین امام صادق علیه السلام می فرمایند : « لا ایمان لمن لا حیاء له » « کسی که حیا ندارد ایمان ندارد .» ( میزان الحکمه , ج3, ص 1356)رعایت نکردن حجاب در برخی زنان به دلیل کمرنگ شدن یا از بین رفتن حیا می باشد که این مسأله ریشه در گناهان , لقمه حرام , نفوذ فرهنگ غربی و… دارد . به هر حال چنین افرادی مرتکب گناه و معصیت شده و نمی توان نداشتن شرم و حیا را مجوزی برای گناه نمودن دانست این افراد با گناه و معصیت و رعایت نکردن حدود شرعی و عوامل دیگر زمینه فرو کاست حیا وشرم را در خود ایجاد نموده اند و این موجب شده تا در رعایت حجاب و پوشش اسلامی نیز بی توجه باشند .
11. متأسفانه در جامعه کنونی شاهد برخی مصادیق زنانی که پیامبر گرامی اسلام بدان اشاره فرموده اند می باشیم که زنگ خطری برای افراد و جامعه می باشد علاوه بر اینکه مسئولیت همگان را در برخورد با چنین پدیده شومی را نشان می دهد . به هر حال بد حجابی یکی از آسیب هایی است که جامعه ما با آن مواجه است که ریشه در عوامل فردی و اجتماعی زیادی دارد در اینجا مناسب است به شیوه های ترویج و اشاعه فرهنگ حجاب و عفاف و برخورد با پدیده بد حجابی اشاره گذرایی داشته باشیم .
« راهکارها و روش های ترویج فرهنگ حجاب و عفاف»
مهمترین راهکارها و شیوه های ترویج و اشاعه فرهنگ حجاب و عفاف عبارتند از ؛
1. فرهنگ سازی ؛ اگر در زمینه حجاب و عفاف فرهنگ سازی مناسب در سطح جامعه صورت بگیرد به یقین شاهد اشاعه این فرهنگ خواهیم بود . این فرهنگ سازی باید در نهادهای خانواده و پدران و مادران , نهادهای آموزشی , رسانه ها و… به عنوان نهادها و ابزار جامعه پذیر و تأثیر گذار صورت بگیرد .
روشن است برای تأثیر گذاری و کارآمدی هر چه بیشتر این فرهنگ سازی , باید از ظرفیت های مختلف و قالب های گوناگون همچون هنر به صورت روز آمد , استفاده نمود . در این راستا نقش رسانه ملی به عنوان رسانه تأثیر گذار بر مردم بسیار دارای اهمیت است .
تبیین و آشنا نمودن افراد جامعه با فواید و آثار مثبت حفظ و رعایت حجاب و عفاف و در مقابل ترسیم آثار زیانبار فردی و اجتماعی بی توجهی به حجاب و عفاف و رعایت نکردن آن به یقین در ترویج فرهنگ حجاب بسیار تأثیر گذار خواهد بود اگر زنان و دختران مسلمان دریابند که در سایه رعایت حجاب , گوهر شخصیت و ارزش انسانی خویش را حفظ نموده و امنیت و آرامش را برای خود و خانواده و جامعه به ارمغان می آورند و با رعایت نکردن حجاب و عفاف در جامعه , شخصیت , ارزش والای انسانی , امنیت و آرامش فردی , خانوادگی و اجتماعی خود را به حراج گذارده و خود را در خدمت تأمین هوسهای مردان قرار خواهند داد . بی تردید اگر بانوان اسلامی , حجاب را به عنوان حافظ گوهر وجودی خویش بدانند , هرگز نسبت به آن کوتاهی ننموده و با جان و دل پذیرای آن خواهند بود .
2. تقویت ایمان و باورهای دینی ؛ از عمده ترین عوامل ترویج فرهنگ حجاب و عفاف , تقویت روحیه ایمان و باورهای دینی در میان افراد جامعه به ویژه نسل جوان است . ایمان و باورهای دینی درون مایه ای است که افراد را به سمت ارزش ها سوق داده و آنان را در برابر آسیب ها و آلودگی ها حفظ می نماید .
3. ارایه الگوهای مناسب و جذاب پوشش ؛ هر چند ارایه الگوهای مناسب حجاب و عفاف , می تواند به عنوان بخشی از فرهنگ سازی محسوب می گردد , اما به دلیل تأثیر بسیار اساسی آن , به صورت یک مورد جداگانه به آن اشاره می کنیم . یکی از راهکارهای مناسب برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف , ارایه الگوهای مناسب و جذاب حجاب و پوشش برای بانوان به ویژه نسل جوان است . در شرایطی که دشمنان اسلام و فرهنگ اسلامی , تلاش می کنند فرهنگ برهنگی را در جوامع اسلامی ترویج نمایند , فعالان و تأثیر گذاران در عرصه فرهنگ باید در مقابله با آنان , الگوهای جذاب و مناسبی از پوشش را ارایه دهند .روشن است بسنده نمودن به منع بانوان از پوشش های نامناسب نمی تواند به تنهایی تأثیر گذار باشد , بلکه لازم است ضمن مقابله با الگوهای نامناسب , الگوهای مناسب و جذاب پوشش را به عنوان جایگزین آنها ارایه نمود تا افراد به این سمت گرایش پیدا نمایند .
این سه راهکار عمده می تواند به ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در سطح جامعه بینجامد در این زمینه به نظر می رسد تشکیل ستادی همانند ستاد سراسری اقامه نماز , به منظور اقامه فرهنگ حجاب و عفاف در کشور که ترویج این فرهنگ را بر عهده داشته باشد و در سطح گستره و با بکار گیری روش های گوناگون در این جهت تلاش نماید , بسیار راهگشا و مؤثر خواهد بود.
« راهکارها و روش های مقابله با جلوه های بد حجابی و بی حجابی »
به همان میزان که رعایت حجاب و عفاف به عنوان عاملی برای سلامت فرد و جامعه محسوب می گردد , بی توجهی و رعایت نکردن آن , آثار زیانباری را برای فرد و اجتماع بدنبال خواهد داشت و پدیده شوم بد حجابی و بی حجابی از آسیب های جامعه دینی می باشد که در صورت بی توجهی و برخورد نکردن با آن , سلامت جامعه به طور جدی به خطر خواهد افتاد از این رو در کنار ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه باید به مقابله با ضد فرهنگ هایی همچون بد حجابی , بی حجابی و رعایت ننمودن حریم عفاف پرداخت و لازم است به دو راهکار عمده در این زمینه توجه شود .
1. راهکارهای پیشگیرانه؛ در این بخش باید زمینه ها و عوامل این مفاسد را شناسایی نمود و در جهت برطرف نمودن آن ها تلاش نمود .
پدیده شوم بدحجابی و بی حجابی همچون هر پدیده اجتماعی دیگر متأثر و برآمده از زمینه های مختلفی است . از زمینه های معرفتی آن می توان به ضعف ایمان و باورهای دینی و پیروی از هوسهای نفسانی اشاره نمود , از زمینه های اقتصادی و اجتماعی آن , مشکلات اقتصادی و اجتماعی همچون مشکل اشتغال , تأمین مسکن , هزینه های زیاد ازدواج , فقر و… می باشد و از زمینه های فرهنگی , آشنا نبودن با فرهنگ اسلامی , تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمنان با بهره گیری از ابزارهایی همچون رسانه ها , ماهواره , اینترنت و… هستند که مجموعه این عوامل , زمینه ساز شکل گیری پدیده بد حجابی و بی حجابی در جامعه است . در برخورد با بد حجابی و بی حجابی و رعایت نکردن حریم عفاف , باید در اقدامی پیشگیرانه , در جهت از بین بردن این زمینه ها تلاش نمود . روشن است همانگونه که در درمان بیمارهای جسمی , پیشگیری نقش مهمی در جلوگیری از بروز بیماری های جسمی دارد , در بیماریها و ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی نیز نباید تنها به درمان و برخورد با این مفاسد بسنده نمود بلکه باید ریشه ها و عوامل زمینه ساز چنین ناهنجاریهایی را برطرف نمود .
2. راهکارهای درمانی ؛ در کنار راهکارهای پیشگیرانه برخورد با ناهنجاریهای اجتماعی ناشی از پدیده شوم بد حجابی و بی حجابی نیز لازم است و باید با افرادی که حریم ارزش ها و هنجارهای اخلاقی و اجتماعی را رعایت نمی کنند برخورد لازم صورت بگیرد . و در این راستا نباید تنها مسئولیت را متوجه دولت و مسئولان فرهنگی و انتظامی کشور دانست بلکه تمامی افراد جامعه مسئولیت امر به مروف و نهی از منکر را بر عهده دارند و نمی توانند نسبت به این وظیفه و مسئولیت دینی و اجتماعی کوتاهی نمایند . که در این راستا به منظور تأثیر گذاری بیشتر, می توان راهکاری اندیشید که نهاد و تشکیلاتی مردمی در کنار نهادهای دولتی و سازمانی , وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را به صورت منسجم بر عهده بگیرد.
بی تردید با بکاربستن راهکارهای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه و توجه به راهکارهای پیشگیرانه و درمانی ناهنجاری های ناشی از بد حجابی و بی حجابی , می توان تلاش های دشمنان برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی در این زمینه را خنثی نمود و فضای شایسته نظام اسلامی را ایجاد نمود.
12. در روایات پاداشهای بزرگی برای چشم پوشی از نگاه به نامحرم برشمرده شده است به عنوان نمونه ؛ امام صادق علیه السلام می فرمایند :« من نظر الی امراه فرفع بصره الی السماء او غض بصره لم یرتد الیه بصره حتی یزوجه الله من الحور العین »« کسی که نگاهش به زنی بیفتد پس رو به آسمان کرده یا چشمش را ببندد باز نمی کند چشمانش را مگر اینکه خداوند متعال از حور العین بهشتی به ازدواج او در می آورد»( وسائل الشیعه ، ج14، ص 139)
امام صادق علیه السلام می فرمایند: « النظره سهم من سهام ابلیس مسموم من ترکها لله عزوجل لا لغیره اعقبه الله امنا و ایمانا یجد طعمه » « نگاه حرام تیری از تیرهای مسموم شیطان است کسی که آن را تنها به خاطر خداوند ترک کند ، خداوند متعال امن از عذاب را و ایمانی که لذت آن را درک خواهد کرد ، به او عنایت می کند .» ( وسائل الشیعه ، ج14، ص 139)
امام صادق علیه السلام می فرمایند :« ما یأمن الذین ینظرون الی ادبار النساء ان ینظر بذلک فی نسائهم » « کسانی که به پشت سر زنان نظر می افکنند هیچ ایمن نیستند از اینکه دیگران به پشت زنان ایشان نظر افکنند .
هر که افتد نظر وی در پی ناموس کسان – بی گمان در پی ناموس وی افتد نظر بلهوسان
مطلب دوم.
دیوث به مردی گفته میشود که همسرش زنای محصنه کند او در این باره غیرت و حسادتی نداشته باشد. دیوث همچنین به معنی کسی که زن خود را برای رابطه جنسی به دیگران دهد. این کلمه در اصل متعلق به زبان سریانی است که از آن طریق به عربی و سایر زبانها وارد شده است.( دهخدا) در فقه دیاثت به عمل این فرد گفته میشود. ( http://www.wikifeqh.ir)
کاربرد فقهی
از احکام آن در باب شهادات و حدود، سخن رفته است.
در دوره عثمانیها مجازات فرد دیوث داغ کردن پیشانیاش بود.( قواعد حقوق جزا در قوانین دوره عثمانی و تأثیر دین بر آنها)
احکام فقهی کنونی
دیاثت از گناهان کبیره است و شهادت دیوث پذیرفته نیست. (الروضة البهیة، ج ۳، ص ۱۲۹)
در روایتی آمده است که دیّوث، بوی بهشت را استشمام نمیکند.( الروضة البهیة، ج ۳، ص ۱۲۹)
نسبت دیاثت دادن به دیگری- مثل آنکه اورا دیّوث خطاب کند- در صورتی که مفاد آن از منظر عرف، باشد، موجب ثبوت حدّ قذف ودر غیر این صورت، موجب ثبوت تعزیر است. (جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۴۰۹ ؛ مسالک الافهام، ج ۱۴، ص ۴۳۲)
در فقه اسلام اگر به شخصی به طور صریح نسبت زنا یا لواط دهد مثلاً بگوید: «زنازاده» اصطلاحاً بدان «قذف» گویند که مجازات آن ۸۰ تازیانه است. اما اگر نسبت زنا یا لواط به طور صریح نباشد مثلاً بگوید «حرام زاده» یا «دیوث» تا ۷۴ تازیانه تعزیر میشود.( http://hoghough86.blogfa.com/post-96.aspx )
برای آشنایی بیشتر به منابع زیر مراجعه شود :
بهشت جوانان ، آنچه باید یک زن و مرد بدانند ، اسد الله محمدی نیا ، قم ، سبط اکبر
حجاب و حقوق زن , مهدی طیب , تهران , سفینه
حجاب در فرهنگ اسلامی , سید حمید خندان , تهران , مرکز امور زنان و خانواده
حجاب شناسی چالش ها و کاوش های جدطد , حسین مهدی زاده , قم , مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه ۱۳۹۰/۱۱/۲۷
حقوق زن در اسلام، شهید مطهری.
مسأله حجاب، شهید مطهری.
دوست گرامی، دغدغه های شما پیرامون اصلاح آسیب ها و معضلات جامعه قابل تقدیر است. پاسخ سؤال های خوب شما را به اختصار در قالب چند مطلب تقدیم می کنیم.
مطلب اول.
1. همان گونه که شما اشاره نمودیددر شکل گیری پدیده بد حجابی عوامل مختلفی تأثیر گذار می باشند از جمله :نداشتن شناخت و آگاهی کافی از فلسفه و آثار مثبت حجاب و پیامدهای منفی بد حجابی، ضعف اعتقادات مذهبی و باورهای دینی ، عقده های روحی و کمبودهای روحی ، تقلید کورکورانه از دیگران ، دوستان و همسالان نا مناسب ، تأثیر پذیری از فرهنگ غربی ، در آمد حرام و تاثیرات آن در عدم رعایت ارزشهای دینی از جمله حجاب، چشم و همچشمی و توجه به تجملات و تشریفات ، بی توجهی برخی مسئولان و فقدان فرهنگ سازی و …
2.توجیهی که در مورد بد حجابی افراد بدان اشاره نموده اید در مورد همه افراد صادق نیست , بله در مورد برخی افراد کمبود ها , عقده ها و حقارت ها موجب بروز بد حجابی می شود و با این کار تلاش می کنند توجه دیگران را به خود جلب نمایند اما همه افراد این گونه نیستند بعضی به ظاهر دارای هیچیک از کمبودهایی که اشاره شد نیستند اما به دلایل دیگری از جمله ضعف ایمان , هوا پرستی , تأثیرات فرهنگ غربی , راحت طلبی , عدم آگاهی از فوائد و آثار مثبت رعایت حجاب و پیامدهای منفی بد حجابی, عدم آموزش و تربیت صحیح در طول زندگی و… به بد حجابی گرایش پیدا می کنند .
3. عدم توجه افراد به حجاب مادر , خواهر , همسر و دختر خود نیز ناشی از عوامل مختلفی است از جمله ضعف باورهای دینی , راحت طلبی و شانه از زیر بار مسئولیت خالی کردن , بی توجهی به آثار و پیامدهای بد حجابی برای خانواده و… میان رعایت حجاب و نماز و همچنین رعایت حجاب و لقمه انسان نیز ارتباط وجود دارد . زیرا کسی که نماز را با شرایط آن رعایت نماید نسبت به دستورات دینی از جمله حجاب نیز اهمیت قائل خواهد شد . نماز جلوه ای از یاد خدا در زندگی انسان است که با مدامت آن به تمام زندگی انسان سرایت می کند. علاوه بر اینکه همانگونه که در آیه معروف وارد شده است « ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر » ( سوره عنکبوت , آیه 45) اگر نماز حقیقی در زندگی انسان برپا شود , انسان را از زشتیها و منکرات باز می دارد . رعایت و عدم رعایت حجاب با لقمه انسان ارتباط دارد زیرا از اثرات لقمه حرام این است که نورانیت و معنویت و گرایش به خوبیها را در انسان کاهش داده و زمینه را برای گرایش به بدیها فراهم می نماید . در مقابل لقمه حلال باعث جلب توفیقات و تمایل به نواریت و معنویت می شود .از این رو در روایات تأکید زیادی در مورد کسب روزی حلال شده تا جایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند :« العباده عشره اجزاء تسعه اجزاء فی طلب الحلال »« عبادت ده جز دارد که نه جز آن طلب روزی حلال است .»( میزان الحکمه , ج5, ص 2058) و از کسب حرام نهی شده است پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:« ان الله عزو جل حرم الجنه جسدا غذی بحرام » « خدای عزو جل بهشت را بر بدنی که از مال حرام تغذیه شود حرام کرده است .»( میزان الحکمه , ج3, ص 1124)
4. غیرت یکی از کمالات انسانی است که دست پرتوان آفرینش، اسباب آن را در وجود آدمی تعبیه کرده است. غیرت ورزی در حد عالی آن، لازمه انسانیت آدمیان مخصوصاً مؤمنان پرهیزکار است. امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ فرمود:
«اِنَّ اللهَ یَغارُ لِلْمؤمِنِ فَلْیَغَرْ، مَنْ لا یَغارُ فَاِنَّهُ مَنْکُوسُ الْقَلْبِ»خداوند برای مؤمن، غیرت می ورزد، پس او نیز باید غیرت آورد. هر کس غیرت نورزد، دلش وارونه است. ( بحارالانوار، ج 79، ص 115)
شاید مراد از وارونگی دل این باشد که شخص بی غیرت از حالت طبیعی انسان خارج شده و به ورطه پوچی و تباهی سقوط کرده است.
وجود غیرت در جامعه انسانی تا آنجا ضروری و حیاتی است که شارع مقدس اسلام در تشریع احکام نیز به آن عنایت داشته است. رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «اَلا وَ اِنَّ اللهَ حَرَّمَ الْحَرامَ وَ حَدَّ الحُدودَ وَ ما اَحَدٌ اَغْیَرَ مِنَ اللهِ وَ مِنْ غَیْرَتِهِ حَرَّمَ الْفواحِشَ»
آگاه باشید که خداوند، محرمات را حرام و حدود را وضع کرد و هیچ کس غیورتر از خدا نیست که از روی غیرت، زشتیها را حرام کرده است. »(همان، ج 76، ص 332) بر همین اساس، خدا به هر غیرتمندی نظرلطف و مرحمت دارد. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
«اِنَّ اللهَ غَیوُرٌ یُحِبُّ کُلَّ غَیورٍ»«خداوند، غیور است و هر غیرتمندی را دوست دارد. »( فروع کافی، ج 5، ص 535)
شاید بتوان انواع غیرت را به تعداد پدیده هایی که نزد انسان تقدّس و حرمت دارد، گسترش داد که در این صورت از مرز شمارش فراتر می رود. یکی از انواع غیرت , غیرت دینی است .منظور از غیرت دینی، این است که انسان مسلمان نسبت به کیان اسلام و آنچه بدان مربوط می شود حسّاس باشد، با تمام توان در اثبات و اجرای آن بکوشد و از کوچکترین خدشه و تعرّضی نسبت به آن جلوگیری کند. بر این اساس، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، سفارش به حق و صبر، تعلیم و تعلّم و… می تواند در راستای غیرت دینی قرار گیرد، چرا که هر یک از موارد یاد شده از یک سو، در تحکیم احکام اسلام مؤثر است و از سوی دیگر، با ضدّ آن سرستیز دارد.
قرآن مجید با لحن تحریک آمیزی از مسلمانان می خواهد که ضمن تقویت غیرت دینی خویش در موارد لزوم، آن را به کار گیرند و از اسلام و مسلمانان بی یاور دفاع کنند: «وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلوُنَ فی سَبیلِ اللهِ وَ الْمُستَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ و النِساءِ وَ الْوِلْدانِ»شما را چه شده که در راه خدا و مردان و زنان و کودکان مستضعف نمی جنگید؟ ( نساء (4)، آیه 75)
پیام این آیه نشانگر آن است که جنگیدن در راه خدا و تلاش در رهاسازی مستضعفان خواستِ خدا و لازمه مسلمانی است که اگر انجام نپذیرد، دور از انتظار و مورد اعتراض خدا قرار می گیرد.
امیرمؤمنان ـ علیه السلام ـ نیز غیرت را عین دیانت دانسته، فرمود: «غَیْرَهُ الرَّجُلِ ایمانٌ»غیرت مرد (عین) ایمان است.( شرح غررالحکم، ج 4، ص 377)
غیرت ناموسی نیز از انواع غیرت است .حمایت و حفاظت از ناموس، ارتباطی تنگاتنگ با شرف و مردانگی شخص مسلمان دارد و اسلام با تأکید از او خواسته که از ناموس خود و هم کیشانش در برابر هر گونه گزند داخلی و خارجی به شدت دفاع کند و کمترین مسامحه ای از خود بروز ندهد.
حضرت علی علیه السلام فرمودند:« یا اهل العراق نبئت ان نسائکم یدافعن الرجال فی الطریق اما تستحیون لعن الله من لایغار »« ای اهل عراق خبر دار شدم که زنان شما در راه با مردان برخورد می کنند آیا حیا نمی کنید خداوند لعن کند کسی را که غیرت ندارد .» در حدیث دیگر فرمودند :« اما تستحیون ولا تغارون نساءکم یخرجن الی الاسواق ویزاحمن العلوج »« آیا حیا نمی کنید وغیرت ندارید در حالی که زنان شما به بازار می روند و با مردان برخورد دارند .» ( وسائل الشیعه ، ج 14، ص 174)
5. در بد حجابی تفاوتی بین زنی که بخش کمی از موهای خود را نپوشانده و بین زنی که موهای زیادی را نمی پوشاند , نیست و همه از مصادیق بد حجابی محسوب می شود . هر چند کسی که مرتکب بد حجابی بیشتری شده و موجب مفسده بیشتری شده است به همان میزان بیشتر مرتکب معصیت الهی شده است و مجازات بیشتری خواهد داشت .
6. در بدحجابی نیت دخالت ندارد و حتی اگر زنی نیت ایجاد فساد و جلب توجه دیگران را نداشته باشد کاری که انجام می دهد حرام می باشد زیرا نفس این کار صرف نظر از هر نیتی موجب مفسده برای جامعه است هر چند کسانی که از روی علم و عمد به مخالفت با دستورات الهی می پردازند , مجازات شدیدتری خواهند داشت .
7. در روایات عقوبتهای دنیوی و اخروی سنگینی برای این دسته از زنان برشمرده شده است .
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می فرمایند :« ایما امراه استعطرت ثم خرجت فمرت علی قوم لیجدوا ریحها فهی زانیه و کل عین زانیه » « هر زنی که خود را معطر سازد و از منزل خارج شود و از کنار گروهی بگذرد تا بوی او را در یابند وی زناکار است و هر چشمی که این زن را ببیند زنا کار است .» ( کنز العمال ، ج16، ص 383)
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآّله می فرمایند : صنفان من اهل النار لم ارهما … ونساء کاسیات عاریات ممیلات مائلات رؤؤسهن کاسنمه البخت المائله لایدخلن الجنه ولایجدن ریحها و ان ریحها لیوجد من مسیره کذا و کذا » « دو گروه از اهل جهنم را هنوز من ندیده ام … و زنانی که پوشش دارند اما برهنه اند , کجراهه می روند و دیگران را نیز به کجروی تشویق می کنند , سرهایشان همچون کوهان شتر خراسانی فروهشته است . اینان به بهشت نمی روند و بوی بهشت را که از فاصله چندان و چندان به مشام می رسد , استشمام نمی کنند.» ( میزان الحکمه , ج2, ص 995-996)
امام صادق علیه السلام می فرمایند :« و ایما امراه تطیب لغیر زوجها لم یقبل الله منها صلاه حتی تغتسل من طیبها کغسلها من جنابتها » « و هر زنی که برای غیر شوهرش عطر استفاده کند خداوند نماز او را قبول نمی کند تا اینکه خود را از آن بشوید مانند شستن خود از جنابت .» ( وسائل الشیعه ، ج14 ، ص113) در رساله های علیمه یکی از موارد غسل های مستحب , غسل زنی است که عطری استعمال کرده و بوی عطر او را مرد نامحرمی استشمام کرده است .
8. زنی که با پوشش نامناسب در جامعه ظاهر می شود از زمانی که از خانه خارج می شود تا زمانی که برگردد مرتکب معصیت الهی شده و در روایات زیادی وارد شده که در تمام این مدت مورد لعن خداوند وفرشتگان الهی است .
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند :« لا تحل لامراه ان تظهر معصمها وقدمها لرجل غیر بعلها و اذا فعلت ذلک لم تزل فی لعنه الله وسخطه وغضب الله علیها ولعنتها ملائکه الله و اعد لها عذابا الیما » « برای زن جایز نیست مچ و پایش را برای مرد نا محرم اشکار سازد و اگر مرتکب چنین عملی شد همواره مورد لعنت و خشم و غضب خداوند است وفرشتگان الهی او را لعنت می کنند و برای او عذاب دردناکی آماده شده است »( مستدرک الوسائل ، ج2، ص 549)
امام صادق علیه السلام از پدرانشان نقل فرمودند « نهی رسول الله ان تخرج المراه من بیتها بغیر اذن زوجها فان خرجت لعنها کل ملک فی السماء و کل شی تمر من الجن والانس حتی ترجع الی بیتها و نهی ان تتزین لغیر زوجها فان فعلت کان حقا علی الله ان یحرقها بالنار » « پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نهی کردند از اینکه زن بدون اجازه شوهرش از خانه خارج شود پس اگر خارج شد همه فرشتگان در آسمان و هر چیزی که بر او می گذرد از جن و انس او را لعن می کنند تا زمانی که به خانه برگردد و نهی فرمودند از اینکه زن برای غیر شوهرش زینت کند پس اگر چنین کرد بر خداوند حق است که او را به وسیله آتش بسوزاند .» ( وسائل السیعه ، ج14 ، ص 114-115)
امام صادق علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل فرمودند : «ای امراه تطیب و خرجت من بیتها فهی تلعن حتی ترجع الی بیتها متی ما رجعت »« هر زنی که عطر بزند و از خانه خارج شود پس او مورد لعن قرار می گیرد تا زمانی که به خانه بر گردد هر زمانی که برگردد »( وسائل الشیعه ، ج14، ص 114)
9. پاداش زیادی برای رعایت دستورات الهی و حفظ حجاب و عفاف بیان شده است از جمله اینکه برای کسی که دارای عفت باشد اجر مجاهد در راه خداوند قرار داده شده است که یکی از مصادیق آن حفظ حجاب و پوشش است .حضرت علی علیه السلام می فرمایند :« ما المجاهد الشهید فی سبیل الله باعظم اجرا ممن قدر فعف لکاد العفیف ان یکون ملکا من الملائکه »« کسی که در راه خدا جهاد کند وشهید شود اجرش بزرگتر از ان کسی نیست که بتواند گناه کند و عفت ورزد , انسان پاکدامن نزدیک است که فرشته ای از فرشتگان خدا شود .» ( میزان الحکمه , ج8, ص 3822) در قرآن کریم یکی از آثار و فوائد حفظ حجاب را مصون ماندن از آسیب های مختلف اجتماعی برشمرده است .« ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین » « این حفظ حجاب بهتر است برای اینکه شناخته نشوند و مورد آزار قرار نگیرند»( سوره احزاب , آیه 59)
10. شرم و حیا رابطه مستقیم با گناه دارند تا جایی که در روایات , حیا با ایمان همراه و پیوسته شمرده شده است امام باقر علیه السلام می فرمایند :« الحیاء و الایمان مقرونان فی قرن فاذا ذهب احدهما تبعه صاحبه »« حیا و ایمان به هم پیوسته اند هر گاه یکی از آنها برود دیگری هم در پی آن روانه شود .»( میزان الحکمه , ج3, ص 1354)امام حسن علیه السلام می فرمایند : « لا حیاء لمن لا دین له » « کسی که دین ندارد حیا ندارد .» ( میزان الحکمه , ج3 , ص 1356) همچنین امام صادق علیه السلام می فرمایند : « لا ایمان لمن لا حیاء له » « کسی که حیا ندارد ایمان ندارد .» ( میزان الحکمه , ج3, ص 1356)رعایت نکردن حجاب در برخی زنان به دلیل کمرنگ شدن یا از بین رفتن حیا می باشد که این مسأله ریشه در گناهان , لقمه حرام , نفوذ فرهنگ غربی و… دارد . به هر حال چنین افرادی مرتکب گناه و معصیت شده و نمی توان نداشتن شرم و حیا را مجوزی برای گناه نمودن دانست این افراد با گناه و معصیت و رعایت نکردن حدود شرعی و عوامل دیگر زمینه فرو کاست حیا وشرم را در خود ایجاد نموده اند و این موجب شده تا در رعایت حجاب و پوشش اسلامی نیز بی توجه باشند .
11. متأسفانه در جامعه کنونی شاهد برخی مصادیق زنانی که پیامبر گرامی اسلام بدان اشاره فرموده اند می باشیم که زنگ خطری برای افراد و جامعه می باشد علاوه بر اینکه مسئولیت همگان را در برخورد با چنین پدیده شومی را نشان می دهد . به هر حال بد حجابی یکی از آسیب هایی است که جامعه ما با آن مواجه است که ریشه در عوامل فردی و اجتماعی زیادی دارد در اینجا مناسب است به شیوه های ترویج و اشاعه فرهنگ حجاب و عفاف و برخورد با پدیده بد حجابی اشاره گذرایی داشته باشیم .
« راهکارها و روش های ترویج فرهنگ حجاب و عفاف»
مهمترین راهکارها و شیوه های ترویج و اشاعه فرهنگ حجاب و عفاف عبارتند از ؛
1. فرهنگ سازی ؛ اگر در زمینه حجاب و عفاف فرهنگ سازی مناسب در سطح جامعه صورت بگیرد به یقین شاهد اشاعه این فرهنگ خواهیم بود . این فرهنگ سازی باید در نهادهای خانواده و پدران و مادران , نهادهای آموزشی , رسانه ها و… به عنوان نهادها و ابزار جامعه پذیر و تأثیر گذار صورت بگیرد .
روشن است برای تأثیر گذاری و کارآمدی هر چه بیشتر این فرهنگ سازی , باید از ظرفیت های مختلف و قالب های گوناگون همچون هنر به صورت روز آمد , استفاده نمود . در این راستا نقش رسانه ملی به عنوان رسانه تأثیر گذار بر مردم بسیار دارای اهمیت است .
تبیین و آشنا نمودن افراد جامعه با فواید و آثار مثبت حفظ و رعایت حجاب و عفاف و در مقابل ترسیم آثار زیانبار فردی و اجتماعی بی توجهی به حجاب و عفاف و رعایت نکردن آن به یقین در ترویج فرهنگ حجاب بسیار تأثیر گذار خواهد بود اگر زنان و دختران مسلمان دریابند که در سایه رعایت حجاب , گوهر شخصیت و ارزش انسانی خویش را حفظ نموده و امنیت و آرامش را برای خود و خانواده و جامعه به ارمغان می آورند و با رعایت نکردن حجاب و عفاف در جامعه , شخصیت , ارزش والای انسانی , امنیت و آرامش فردی , خانوادگی و اجتماعی خود را به حراج گذارده و خود را در خدمت تأمین هوسهای مردان قرار خواهند داد . بی تردید اگر بانوان اسلامی , حجاب را به عنوان حافظ گوهر وجودی خویش بدانند , هرگز نسبت به آن کوتاهی ننموده و با جان و دل پذیرای آن خواهند بود .
2. تقویت ایمان و باورهای دینی ؛ از عمده ترین عوامل ترویج فرهنگ حجاب و عفاف , تقویت روحیه ایمان و باورهای دینی در میان افراد جامعه به ویژه نسل جوان است . ایمان و باورهای دینی درون مایه ای است که افراد را به سمت ارزش ها سوق داده و آنان را در برابر آسیب ها و آلودگی ها حفظ می نماید .
3. ارایه الگوهای مناسب و جذاب پوشش ؛ هر چند ارایه الگوهای مناسب حجاب و عفاف , می تواند به عنوان بخشی از فرهنگ سازی محسوب می گردد , اما به دلیل تأثیر بسیار اساسی آن , به صورت یک مورد جداگانه به آن اشاره می کنیم . یکی از راهکارهای مناسب برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف , ارایه الگوهای مناسب و جذاب حجاب و پوشش برای بانوان به ویژه نسل جوان است . در شرایطی که دشمنان اسلام و فرهنگ اسلامی , تلاش می کنند فرهنگ برهنگی را در جوامع اسلامی ترویج نمایند , فعالان و تأثیر گذاران در عرصه فرهنگ باید در مقابله با آنان , الگوهای جذاب و مناسبی از پوشش را ارایه دهند .روشن است بسنده نمودن به منع بانوان از پوشش های نامناسب نمی تواند به تنهایی تأثیر گذار باشد , بلکه لازم است ضمن مقابله با الگوهای نامناسب , الگوهای مناسب و جذاب پوشش را به عنوان جایگزین آنها ارایه نمود تا افراد به این سمت گرایش پیدا نمایند .
این سه راهکار عمده می تواند به ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در سطح جامعه بینجامد در این زمینه به نظر می رسد تشکیل ستادی همانند ستاد سراسری اقامه نماز , به منظور اقامه فرهنگ حجاب و عفاف در کشور که ترویج این فرهنگ را بر عهده داشته باشد و در سطح گستره و با بکار گیری روش های گوناگون در این جهت تلاش نماید , بسیار راهگشا و مؤثر خواهد بود.
« راهکارها و روش های مقابله با جلوه های بد حجابی و بی حجابی »
به همان میزان که رعایت حجاب و عفاف به عنوان عاملی برای سلامت فرد و جامعه محسوب می گردد , بی توجهی و رعایت نکردن آن , آثار زیانباری را برای فرد و اجتماع بدنبال خواهد داشت و پدیده شوم بد حجابی و بی حجابی از آسیب های جامعه دینی می باشد که در صورت بی توجهی و برخورد نکردن با آن , سلامت جامعه به طور جدی به خطر خواهد افتاد از این رو در کنار ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه باید به مقابله با ضد فرهنگ هایی همچون بد حجابی , بی حجابی و رعایت ننمودن حریم عفاف پرداخت و لازم است به دو راهکار عمده در این زمینه توجه شود .
1. راهکارهای پیشگیرانه؛ در این بخش باید زمینه ها و عوامل این مفاسد را شناسایی نمود و در جهت برطرف نمودن آن ها تلاش نمود .
پدیده شوم بدحجابی و بی حجابی همچون هر پدیده اجتماعی دیگر متأثر و برآمده از زمینه های مختلفی است . از زمینه های معرفتی آن می توان به ضعف ایمان و باورهای دینی و پیروی از هوسهای نفسانی اشاره نمود , از زمینه های اقتصادی و اجتماعی آن , مشکلات اقتصادی و اجتماعی همچون مشکل اشتغال , تأمین مسکن , هزینه های زیاد ازدواج , فقر و… می باشد و از زمینه های فرهنگی , آشنا نبودن با فرهنگ اسلامی , تهاجم فرهنگی و جنگ نرم دشمنان با بهره گیری از ابزارهایی همچون رسانه ها , ماهواره , اینترنت و… هستند که مجموعه این عوامل , زمینه ساز شکل گیری پدیده بد حجابی و بی حجابی در جامعه است . در برخورد با بد حجابی و بی حجابی و رعایت نکردن حریم عفاف , باید در اقدامی پیشگیرانه , در جهت از بین بردن این زمینه ها تلاش نمود . روشن است همانگونه که در درمان بیمارهای جسمی , پیشگیری نقش مهمی در جلوگیری از بروز بیماری های جسمی دارد , در بیماریها و ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی نیز نباید تنها به درمان و برخورد با این مفاسد بسنده نمود بلکه باید ریشه ها و عوامل زمینه ساز چنین ناهنجاریهایی را برطرف نمود .
2. راهکارهای درمانی ؛ در کنار راهکارهای پیشگیرانه برخورد با ناهنجاریهای اجتماعی ناشی از پدیده شوم بد حجابی و بی حجابی نیز لازم است و باید با افرادی که حریم ارزش ها و هنجارهای اخلاقی و اجتماعی را رعایت نمی کنند برخورد لازم صورت بگیرد . و در این راستا نباید تنها مسئولیت را متوجه دولت و مسئولان فرهنگی و انتظامی کشور دانست بلکه تمامی افراد جامعه مسئولیت امر به مروف و نهی از منکر را بر عهده دارند و نمی توانند نسبت به این وظیفه و مسئولیت دینی و اجتماعی کوتاهی نمایند . که در این راستا به منظور تأثیر گذاری بیشتر, می توان راهکاری اندیشید که نهاد و تشکیلاتی مردمی در کنار نهادهای دولتی و سازمانی , وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را به صورت منسجم بر عهده بگیرد.
بی تردید با بکاربستن راهکارهای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه و توجه به راهکارهای پیشگیرانه و درمانی ناهنجاری های ناشی از بد حجابی و بی حجابی , می توان تلاش های دشمنان برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی در این زمینه را خنثی نمود و فضای شایسته نظام اسلامی را ایجاد نمود.
12. در روایات پاداشهای بزرگی برای چشم پوشی از نگاه به نامحرم برشمرده شده است به عنوان نمونه ؛ امام صادق علیه السلام می فرمایند :« من نظر الی امراه فرفع بصره الی السماء او غض بصره لم یرتد الیه بصره حتی یزوجه الله من الحور العین »« کسی که نگاهش به زنی بیفتد پس رو به آسمان کرده یا چشمش را ببندد باز نمی کند چشمانش را مگر اینکه خداوند متعال از حور العین بهشتی به ازدواج او در می آورد»( وسائل الشیعه ، ج14، ص 139)
امام صادق علیه السلام می فرمایند: « النظره سهم من سهام ابلیس مسموم من ترکها لله عزوجل لا لغیره اعقبه الله امنا و ایمانا یجد طعمه » « نگاه حرام تیری از تیرهای مسموم شیطان است کسی که آن را تنها به خاطر خداوند ترک کند ، خداوند متعال امن از عذاب را و ایمانی که لذت آن را درک خواهد کرد ، به او عنایت می کند .» ( وسائل الشیعه ، ج14، ص 139)
امام صادق علیه السلام می فرمایند :« ما یأمن الذین ینظرون الی ادبار النساء ان ینظر بذلک فی نسائهم » « کسانی که به پشت سر زنان نظر می افکنند هیچ ایمن نیستند از اینکه دیگران به پشت زنان ایشان نظر افکنند .
هر که افتد نظر وی در پی ناموس کسان – بی گمان در پی ناموس وی افتد نظر بلهوسان
مطلب دوم.
دیوث به مردی گفته میشود که همسرش زنای محصنه کند او در این باره غیرت و حسادتی نداشته باشد. دیوث همچنین به معنی کسی که زن خود را برای رابطه جنسی به دیگران دهد. این کلمه در اصل متعلق به زبان سریانی است که از آن طریق به عربی و سایر زبانها وارد شده است.( دهخدا) در فقه دیاثت به عمل این فرد گفته میشود. ( http://www.wikifeqh.ir)
کاربرد فقهی
از احکام آن در باب شهادات و حدود، سخن رفته است.
در دوره عثمانیها مجازات فرد دیوث داغ کردن پیشانیاش بود.( قواعد حقوق جزا در قوانین دوره عثمانی و تأثیر دین بر آنها)
احکام فقهی کنونی
دیاثت از گناهان کبیره است و شهادت دیوث پذیرفته نیست. (الروضة البهیة، ج ۳، ص ۱۲۹)
در روایتی آمده است که دیّوث، بوی بهشت را استشمام نمیکند.( الروضة البهیة، ج ۳، ص ۱۲۹)
نسبت دیاثت دادن به دیگری- مثل آنکه اورا دیّوث خطاب کند- در صورتی که مفاد آن از منظر عرف، باشد، موجب ثبوت حدّ قذف ودر غیر این صورت، موجب ثبوت تعزیر است. (جواهر الکلام، ج ۴۱، ص ۴۰۹ ؛ مسالک الافهام، ج ۱۴، ص ۴۳۲)
در فقه اسلام اگر به شخصی به طور صریح نسبت زنا یا لواط دهد مثلاً بگوید: «زنازاده» اصطلاحاً بدان «قذف» گویند که مجازات آن ۸۰ تازیانه است. اما اگر نسبت زنا یا لواط به طور صریح نباشد مثلاً بگوید «حرام زاده» یا «دیوث» تا ۷۴ تازیانه تعزیر میشود.( http://hoghough86.blogfa.com/post-96.aspx )
برای آشنایی بیشتر به منابع زیر مراجعه شود :
بهشت جوانان ، آنچه باید یک زن و مرد بدانند ، اسد الله محمدی نیا ، قم ، سبط اکبر
حجاب و حقوق زن , مهدی طیب , تهران , سفینه
حجاب در فرهنگ اسلامی , سید حمید خندان , تهران , مرکز امور زنان و خانواده
حجاب شناسی چالش ها و کاوش های جدطد , حسین مهدی زاده , قم , مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه ۱۳۹۰/۱۱/۲۷
حقوق زن در اسلام، شهید مطهری.
مسأله حجاب، شهید مطهری.