طلسمات

خانه » همه » مذهبی » علم غیب در قرآن

علم غیب در قرآن


علم غیب در قرآن

۱۳۹۵/۰۳/۲۴


۲۸۶ بازدید

سلام آیاتی که درباره علم غیب است را برایم می گویید؟

درقرآن کریم ،آیات مختلفی دراین زمینه وجود دارد: گروهی ازآیات ، علم غیب را برای خدا ثابت می کند بدون این که نظر به اثبات یا نفی آن ازدیگران داشته باشد . گروه دیگر، علم غیب را محدود به حریم خدا وازدیگران نفی میکند . گروه سوم علم غیب را برای غیر خدا هم ثابت می کند .گروه اول؛ اثبات علم غیب برای خداازنام های نیکوی خداوند که بارها درقرآن آمده ؛ «عالم الغیب والشهادة»1 است. یعنی اوبه پیدا وپنهان آگاه است .هیچ چیز ازخدا پنهان نیست .ریز ترین ذره دراعماق زمین هم برای اوپید ا ست .تقسیم اشیاء به غیب وشهادت درباره ای خدا معنا ندارد .همه اشیاء برای او مشهود است .بنا براین معنای علم غیب خدا این نیست که خدا چیزهایی را که ازاوغائب است می داند بلکه معنایش این است که آنچه را ازدیگران غائب است اومی داند .درواقع بازگشتش به این معنا است که آنچه برای دیگران ناپیدا است برای خدا پیدا است. چنانکه امام علی (ع) فرموده است :کل سرَعندک علانیة وکل غیب عندک شهادة2. هر رازی درنزد توآشکار وهر پنهانی درنزد توپیدا است.نام نیکوی دیگرخداوند که آنهم بارها درقرآن آمده ؛«علاَم الغیوب».3 است.یعنی بسیار دانای امورپنهان .
دراین آیه ، مبالغه وزیاده گویی نسبت به عالم به کار رفته است ودرآیه ای دیگر نسبت به معلوم :« وَ ما مِنْ غائِبَةٍ فِی السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ »4 تای «غائبة» برای مبالغه است .معنای آیه چنین می‌شود : هیچ چیز بسیار پنهانی درآسمان وزمین نیست مگراینکه درکتاب آشکار است .کتاب آشکار ، مظهر علم خداست ؛ خدائی که پنها ن ترین پنهان هم ازدید او پنهان نیست .
درجای دیگر این مطلب را به گونه ای ملموس تری بازگو نموده است :«فانه یعلم السر واخفی »5 پس همانا او راز درونی ومخفی ترازآن را می داند .
درتفسیر این آیه آمده است .راز درونی این است که انسان خودش آن را می داند وازدیگران پنها ن می کند .مخفی تراز راز درونی چیزی است که حتی خود انسان هم نمی داند، یکباردرذهن اوخطورکرده ، بعد آن را فراموش نموده است .اکنون درذهن ناخود آگاه او وجود دارد وخدا آن را می داند .6
گروه دوم ؛ محدودیت علم غیب به خدا
قرآن کریم درآیات متعددی ، علم غیب را محدود به خدامی داند وآن را بادوزبان مختلف بازگو می کند :
1- انحصارعلم غیب درخدا:« قل لایعلم من فی السموات والارض الغیب الاالله ».7 بگو هیچ کس درآسمانها وزمین غیب راجز خدا نمی داند.
درآیه دیگر می فرماید :وعنده مفاتح الغیب لایعلمها الاهو..8 تنها نزد خدا است گنجینه ها یا کلید های غیب که آنها را جزخدا نمی داند.
2- نفی علم غیب ازدیگران : قرآن کریم به پیامبر اسلام (ص) دستور میدهد :« قُلْ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدِی خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَیْبَ وَ لا أَقُولُ
لَکُمْ إِنِّی مَلَکٌ .9 ؛ بگو :به شما نمی گویم که نزدم گنجینه های خدا است ، نمی گویم که من غیب را می دانم ونمی گویم که من فرشته ام. درجای دیگرهمین مطلب را از زبان حضرت نوح می گوید :« وَ لا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدِی خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَیْب ….» .10
براساس این آیات حتی پیامبران ازعلم غیب برخوردارنبودند تا چه رسد به دیگران . باتوجه به همین دسته ازآیات ، محمد بن عبدالوهاب می گوید : پیامبران ازادعای علم غیب برائت می جستند ؛ درحالی که طاغوت های زمان ما آن را ادعا می کنند .11
روشن است که این قضاوت عجولانه وبدون درنظر گرفتن سایر آیات است ونمی توان آن را به قرآن نسبت داد .پس باید دسته سوم ازآیات قرآن را هم بررسی کرد وآن گاه نتیجه گیری نمود .
گروه سوم ؛ اثبات علم غیب برای غیرخدا
قرآن کریم درعین اینکه علم غیب را محدود به خدا می داند ؛ درموارد متعددی آن را برای غیر خدا هم ثابت می کند :« عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلى غَیْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ .»12 ؛ اودانای غیب است پس هیچ یکی را برغیبش آگاه نمی سازد جزکسی را که بپسندد ازقبیل پیامبر.
این آیه ، حصر علم غیب را که درآیات پیشین بود می شکند وآن را ازطریق افاضه ای خدا برای دیگران هم ثابت می کند .درعین حال حصر دیگری ایجاد می کند : افاضه علم غیب به کسانی اختصاص دارد که مورد پسند خدا باشند .سپس پیامبررا به عنوان نمونه ای روشن ازآنها معرفی می کند .
درآیه دیگری که به همین مضمون است می فرماید:« وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُطْلِعَکُمْ عَلَى الْغَیْبِ وَ لکِنَّ اللَّهَ یَجْتَبِی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یَشاءُ… »13 ؛ نیست خدا که شما را به غیب آگاه سازد ولی ازپیامبرانش کسی را که بخواهد ( برای آگاهی ازغیب ) برمی گزیند ،.به دیگر سخن ، خدا علم غیب را دراختیار هرکسی قرارنمی دهد بلکه برای این کار ازمیان شما افراد ی را گلچین می کند .
دراین دوآیه به طور کلی علم غیب را برای غیر خدا ثابت می نماید . درآیات دیگر علم غیب آنها را درموارد جزئی وبرخی ازکارهای روزمره بازگو می کند :
1 -یکی ازمعجزات حضرت عیسی(ع) این بود که به مردم می گفت :« وانبئکم بما تأکلون وما تدَخرون فی بیوتکم .14 شما را ازآنچه می خورید ودرخانه های خود ذخیره می کنید خبرمی دهم .
-2 پیامبراسلام ( ص) یکی اززنهایش را از اسراری که بین آنها بود باخبر ساخت اوپرسید :« من انبأک هذا» چه کسی تورا ازاین راز آگاه ساخت .آن حضرت درپاسخ فرمود :« نبَأنی العلیم الخبیر».15به من خدای دانا وآگاه خبرداد.
-3درداستان حضرت موسی وخضر(ع)آمده است : حضرت خضر درسه مورد براساس علم غیب کارهای شگفت انگیز انجام می دادکه حتی حضرت موسی ( ع) توان تحمل آنها را نداشت. 16
-4 مادرحضرت موسی( ع) نوزادش را به دستور خداوند به دریا انداخت وازراه وحی والهام می دانست که فرزندش به اوبرمی گردد وسرانجام به پیامبری می‌رسد 17
همچنین مریم مقدس(س) ازراه اخبارغیبی ،آ گاه بود که بدون شوهر ، دارای فرزند می شود وآن فرزندش، پیامبر خدا ودارای معجزات فراوان خواهد بود. 18برای آشنائی بیشتربه پیام قرآن و تفسیر نمونه جلد 25- صفحه 143-147 و صفحه 148-153مراجعه فرمائید.
——————————————–
1-انعا م/73, توبه /94, 105, رعد/9
2-نهج البلاغه خطبه 108, فیض الاسلام .
3-مائده /109 , 116 توبه /78 سباء /48
4-نمل /75
5-طه /7
6-تفسیر علی بن ابراهیم قمی ج2 ص33
7-نمل /65
8-انعام /59
9– انعام /50
10-هود /33
11-مجموعة المؤلفات ج 5 ص124
12-جن /26- 27
13-آل عمران /179
14-آل عمران/49
15-تحریم /3
16-کهف /65- 82
17-قصص / 7
18- آل عمران /45-

ممکن است این مطلب هم برای شما مفید باشد:

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد