در روایات اسم دوران غیبت را دوران تمحیص و امتحان گذاشته اند، دوران امتحان در کتب غیبت باب مفصلی است و کتاب های مهمی نیز به این مساله پرداخته اند.

یکی از کتب غیبت کتاب غیبت نعمانی است که از کتب اصل در مهدویت است، همانطور که گفتیم بعضی از علمای اهل سنت مستقلا در مورد امام زمان کتاب نوشتند که خیلی تخصصی است و باید اهل فن آنها را بررسی کنند، اما حدیث امشب از امام صادق(ع) که مربوط دوران امتحان و غیبت است.

تمحیص و امتحان در این جا دو معنا دارد که یکی به معنای آزمایش است که آمده است خدا چرا بنده را امتحان می کند، او که همه چیز را می داند در جواب باید گفت برای این است که بنده خود را بشناسد که اگر خود را نشناسیم، خسارت کرده ایم.

معنای دیگر امتحان تمرین دادن است، در این زمینه کسانی هستند که خدا قلب هایشان را براساس ایمان تمرین داده است. امتحان از کلماتی است که همیشه به معنای آزمودن استفاده می شود ولی الان زمان امتحان و دوران غیبت امام عصر(عج) است.

برای امتحان و دوران غیبت حدیث فراوان است بر این اساس که در این دوران دشمنان شماتت می کنند اگر راست می گویید پس امام زمان شما کجاست، بعضی ها در این زمان القای شبهه می کنند، یک عده متزلزل می شوند و یک عده نیز عقب می مانند.

ما شیعیان از غدیر و ولایت امیر المومنین(ع) خود را رساندیم و در ادامه رسیدیم به عاشورا بعد از سوختن در این واقعه به امامان بعدی رسیدیم و در آخر رسیده ایم به امام زمان و دوران غیبت ولی دشمنان می خواهند در این دوران القای شبهه کنند اما دشمن خبیث است می خواهند در اخر این راه ما را رفوزه کنند ولی بدانند که ما عاشق امام زمان هستیم و بر این عشق می مانیم.

امامان معصوم در زمان غیبت هشدارهایی داده اند که جوانان مواظب دینشان باشند، جوانان باید احتیاط کنند که در دین اسلام محور و ملاک وجود دارد و اگر مساله ای پیش بیاید باید به بزرگان، علما و رهبر معظم انقلاب مراجعه کرد.

باید توجه داشت که توطئه های دشمن مختلف است، اولین راه این است که از طریق محبت مردم شیادی می کنند در اینجا باید به شما بگویم که مواظب باشید هر کتابی از شما دلبری نکند هر سخنرانی از شما دلبری نکند بعضی از سخنرانی ها سرتاسر ضرر به اسلام است.

در زمان امتحان که دوران غیبت امام زمان است، عده ای می خواهند شما را از امام زمان جدا کنند، عده ای هم می خواهند تو را عالم کنند ولی باید بدانی که این جهل و عدم شناخت است که موجب بسیاری از مشکلات و آسیب ها می شود.

امام حسن مجتبی(ع) در حدیثی می فرمایند: “نادان ساکت شود اختلاف در دنیا پدید نمی آید” در این زمینه لازم است که رسانه ها روشنگری کنند و در کنار این روشنگری شما هم باید مواظب اعتقاداتتان باشید.

امام صادق(ع) برای دوران غیبت و امتحان در روایتی می فرمایند: “والله شکسته می شوید شما مردم مثل شکستن شیشه، ولی بر می گردنند و بعضی ها مانند سفال شکسته می شوند که دیگر نمی توانند برگردند.

عده ای اول شکسته می شوند بعد به وسیله یک صاحب نفس و ولی خدا به راه درست برمی گردند و درست می شوند و از اولشان بهتر می شوند ولی باید توجه داشت که سفال دیگر بر نمی گردد اگر مواظب خودتان نباشید و در این راه بشکنید پل های پشت سرتان را خراب کرده اید.

در این دوره غیبت و امتحان مواظب عقاید خودتان باشید عناوین و القاب از شما دلربایی نکند درون خود را جستجو کنید خدا به شما مواهبی داده که می توانید از آنها استفاده کنید. امام سجاد(ع) می فرمایند برای هر مخلوقی در نعمات یک سهمی گذاشته است باید دید چه قدرت هایی دارید اما توجه کنیدکه این نعمات خود را به دست یک شیاد نسپارید.

در کشور عالمانی داریم که می توانید از آنها کمک بگیرید این ها برکاتی است که بر ما نازل شده است کتاب های خوبی چاپ شده که می شود استفاده کرد البته در آنها سرخود نباشید و از استادی کمک بگیرید.

سوالی که در اینجا پیش می آید این است که آیا در این زمان پر خطر نباید به علمای ربانی نزدیک شویم که در غیر این صورت مانند سفال شکسته می شویم و دیگر نمی توانیم برگردیم، در زمان امتحان نباید جوان را به حال خودش بگذاریم.

خلاصه امام با تمام دقت می فرماید بعضی ها مانند شیشه شکسته می شوند که برمی گردنند و بعضی ها مانند سفال شکسته می شوند که دیگر نمی توانند برگردند.

منبع: گزیده ای از سخنان آیت الله فاطمی نیا در حرم امام رضا(ع)