از مجموع روایات و سخنان پیشوایان دین استفاده مى شود که پیش از ظهور حضرت مهدى(ع)فتنه ها و شورش هاى فراوانى بروز مى کند طى جنگ هاى منطقه اى و شورش هاى محلى و جنگ جهانى عده زیادى از بین خواهند رفت. از خود حضرت مهدى(عج)نقل شده است که فرمود: «علامه ظهورى کثره الهرج و المرج و الفتن».(1)

«نشانه آشکار شدن من، زیاد شدن هرج و مرج و فتنه ها و آشوب هاست». این فتنه ها را در چند بخش مى توان مورد اشاره قرار داد:

الف. جنگ جهانى على(ع)فرمود: «مهدى(عج)قیام نخواهد کرد تا این که یک سوم مردم {بر اثر جنگ}کشته شوند و یک سوم مردم بمیرند و یک سوم باقى بماند».(2)

و امام صادق(ع)فرمود: «این امر- ظهور حضرت مهدى(عج) – صورت نخواهد گرفت تا این که دو سوم مردم از میان بروند، سؤال شد: اگر دو سوم از میان بروند چه کسى باقى مى ماند؟ حضرت فرمود: آیا خوشحال نیستید که شما] پیروان اهل بیت [یک سوم باقیمانده باشید؟».(3)

ب. شورش هاى منطقه اى

1. فتنه سفیانى: پیش از قیام قائم(ع)مردى از نسل ابوسفیان به نام «عثمان بن عنبسه» در منطقه شام، خروج مى کند و با تظاهر به دیندارى، گروه زیادى از مسلمانان را مى فریبد و به گرد خود مى آورد و بخش گسترده اى از سرزمین هاى اسلام را به تصرف خویش در مى آورد و بر مناطق پنج گانه: شام، دمشق، حمص، فلسطین، اردن و قنسرین سیطره و تسلط مى یابد و در کوفه و نجف به قتل عام شیعیان مى پردازد و براى کشتن و یافتن آنها جایزه تعیین مى کند.(4)

2. خروج دجال: از جمله فتنه ها، خروج دجال است. دجال از ریشه دجل به معناى دروغگو و حیله گر است. بر اساس آنچه از ظاهر روایات استفاده مى شود دجال فردى است که در آخر الزمان و پیش از قیام مهدى(عج)خروج مى کند و با انجام کارها ى شگفت انگیز جمع زیادى از مردم را مى فریبد.(5)

در برخى روایات از دجال ها سخن به میان آمده است و این احتمال را تقویت مى کند که دجال نام مشخصى معینى بلکه هر کسى که با ادعاهاى پوچ و بى اساس و با توسل به حیله گرى و نیرنگ در صدد فریب مردم باشد، دجال است چنان که پیامبر اکرم) ص (فرمود: قیامت بر پا نمى شود تا وقتى که مهدى(عج)از فرزندانم قیام کند و مهدى قیام نمى کند تا وقتى که شصت دروغگو خروج کند و هر کدام بگوید: من پیامبرم.(6)

بر این اساس مى توان کفت ما دو نوع دجال داریم: یکى همان دجال حقیقى و واقعى که پس از همه دجال ها مى آید و در دروغگویى و حیله گرى و مردم فریبى سرآمد است و دیگرى گروه شیاد و دروغگویند که دست به فریبکارى و گمراهى مردم مى زنند.(7)

3. به اهتزاز درآمدن پرچم هاى سیاه از خراسان این حادثه در منابع دینى به عنوان نشانه ظهور بیان شده و مضمون روایات در این باره این است که پیش از ظهور مهدى(عج)در منطقه خراسان قدیم شامل: قسمت هایى از ایران، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان [انقلابى بر پا مى شود و مردم در حالى که پرچم هاى سیاه را به اهتزاز در آورده اند، به حرکت در مى آیند اینان در زمان ظهور هم هستند و حضرت آنان را به سوى خود فرا مى خواند.(8)

ج- فراگیر شدن ظلم و ستم و گناه در بسیارى از روایات که پیشوایان، قیام حضرت مهدى(عج)را نوید داده اند به این که نزدیک ظهور در جوامع بشرى و حتى جوامع اسلامى ظلم و ستم و گناه و فجور و انواع آن رواج کامل خواهد یافت و از آن جمله به این فجایع ] به عنوان فتنه و فساد [اشاره فرموده اند: شراب خوارى، خرید و فروش مسکرات، رباخوارى، زنا، قساوت قلب، تقلب، نفاق، رشوه خوارى، ریاکارى، بدعت، غیبت و سخن چینى، بى عصمتى، بى حیایى، بى حجابى، ترک امر به معروف و نهى از منکر، کفر و الحاد، بى احترامى به پدر و مادر و آزار آنها، قطع صله رحم، ترک خمس و زکات، تسلط بیگانگان بر کشورهاى اسلامى، تعطیل حدود الهى و.(9)

منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. مهدى موعود، ترجمه ج 13 بحار قدیم 2. مجله حوزه، 70- 71

پى نوشت

(1) (محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج 52، ص 217).

(2) (عقد الدرر، ص 65).

(3) (بحارالانوار، ج 52، ص 211).

(4) (همان، ج 52، ص 512)

(5) (ر. ک همان ص 391)

(6) (ارشاد شیخ مفید بیروت، موسسه الاعلمى، ج 2، ص 173)

(7) (نهضت انتظار و انقلاب اسلامى، گروهى از محققان ص 511)

(8) (ر. ک بحارالانوار، همان، ج 52، ص 217 و نهضت انتظار ص 211)

(9) (بحار، ج 52، ص 254، روضه کافى، ص 42- 36، اثبات الهداه، ج 7، ص 390 و 391)