فراگیری توحید در عصر ظهور

در شانزدهمین شماره از سلسله یادداشت های “یک آیه یک حدیث از مهدویت” به قلم حجت الاسلام مرتضی عبدی، پژوهشگر پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی به بررسی موضوع فراگیری توحید در عصر ظهور می پردازیم.

فراگیری توحید در عصر ظهور

آیه: “أَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قالَ لِبَنیهِ ما تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدی قالُوا نَعْبُدُ إِلهَکَ وَ إِلهَ آبائِکَ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِلهاً واحِداً وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ : آیا وقتی که یعقوب را مرگ فرا رسید، حاضر بودید؟ هنگامی که به پسران خود گفت: “پس از من، چه را خواهید پرستید؟” گفتند: “معبود تو و معبود پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق ـ معبودی یگانه ـ را می پرستیم و در برابر او تسلیم هستیم.”(بقره: 133)

روایت: “عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ(ع) قَال سَأَلْتُه عَنْ تَفْسِیرِ هَذِهِ الْآیَةِ مِن قَوْلِ اللَّهِ إِذْ قالَ لِبَنِیهِ ما تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِی قالُوا نَعْبُدُ إِلهَکَ وَ إِلهَ آبائِکَ إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِلهاً واحِداً [2] قَالَ جَرَت فِی الْقَائِمِ(عج)”[3]: جابر از امام باقر(ع) درباره تفسیر آیه “هنگامی که [حضرت یعقوب] به پسران خود گفت: پس از من، چه چیز را خواهید پرستید؟ گفتند: معبود تو و معبود پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق: ـ معبودی یگانه ـ را می پرستیم” سؤال نمود؛ امام در پاسخ فرمود: این آیه درباره حضرت قائم(عج) جاری شده است.

نکته: ذکر روایت در ذیل آیه، دال بر صحت آن روایت نیست و نیاز به توضیح بیشتری درباره سند و صحت روایت است؛ اما بنای ما در این نوشتار به بیان روایات ذیل آیات است، صحت و وثاقت روایات نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق علمی دارد؛ که در این نوشتار نمی­گنجد. البته پژوهشگران و کاربران محترم می­توانند نکته، نظرات، نقد وپیشنهاد خود را به آدرس ما بفرستند؛ و ما نیز با بررسی نظرات محققان در صورت لزوم در ذیل روایت با عنوان دیدگاه محققان قرار می­دهیم تا بر غنای و کیفیت مباحث افزوه شود.

پی نوشت ها:

تفسیر عیاشی، ج 1، ص 61، ح 102.

البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 336، ح 648.

تفسیر نور الثقلین، ج 1، ص 131، ح 387.

تفسیر الصافی، ج 1، ص 192.

تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج 2، ص 165.

[1] . علی الظاهر منظور امام(ع) پرستش خدای واحد که همان خدای حضرت یعقوب و پدرانش: است به صورت کامل در عصر ظهور حضرت مهدی(عج) تحقق پیدا خواهد کرد.

[2] . بقره: 133.

[3] . [و قال بعضهم “هو الفیض الکاشانی فی تفسیر الصافی 1/ 192″ فی توجیه الحدیث: لعلّ مراده(ع) إنها جاریة فی قائم آل محمّد: فکل قائم منهم یقول حین موته ذلک لبنیه و یجیبونه بما أجابوا به. أقول: و یمکن أن یکون مراده (ع) بکون الآیة جاریة فی القائم (ع) کون الوصیّة و التّقریر بالقائم(ع) داخلین فی وصیّة یعقوب و تقریره لبنیه، أی: وصّی بنیه و قرّرهم بالإقرار بالقائم(ع) فیما أوصاه و قرّره. و یؤیّد هذا التّوجیه ما کتبه : صاحب نهج الإمامة، قال: روی صاحب شرح الأخبار، بإسناده یرفعه. قال: قال أبو جعفر الباقر(ع) فی قوله عزّ و جلّ و وصّی بها إبراهیم بنیه و یعقوب یا بنیّ إنّ اللّه اصطفی لکم الدّین فلا تموتنّ إلّا و أنتم مسلمون بولایة علیّ(ع)”] تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج 2، ص 165.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی