طلسمات

خانه » همه » مذهبی » فرهنگ‌نامه اصول فقه (کتاب)

فرهنگ‌نامه اصول فقه (کتاب)

فرهنگ‌نامه اصول فقه
gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw== - فرهنگ‌نامه اصول فقه (کتاب)
اطلاعات کتاب
نویسنده: مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی
موضوع: اصول فقه
سبک: دایرةالمعارف
زبان: فارسی
تعداد جلد: یک جلد
تعداد صفحات: ۹۲۰ صفحه
اطلاعات نشر
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
محل نشر: قم

فرهنگ‌نامه اصول فقه دانش‌نامه‌ای است به زبان فارسی که در سال ۱۳۸۹ش به کوشش جمعی از محققان و دانش‌پژوهان مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، تهیه و منتشر شد. در این اثر که به صورت الفبایی تنظیم شده، حدود ۶۰۰۰ اصطلاحِ اصولی آمده است. در فرهنگ‌نامه اصول فقه، علاوه بر تعریف‌های اصطلاحی، به اشاره‌های تاریخی و دیدگاه‌های صاحبان علم اصول نیز پرداخته شده است.

معرفی علم اصول

نوشتار اصلی: اصول فقه

اُصولِ فِقْه، نام دانشی است که شیوه استنباط احکام شرعی را بررسی می‌کند و در این علم، روش صحیح دست‌یابی به احکام شرعی با استفاده از ادله نقلی و عقلی بررسی می‌شود.

تهیه و تدارک

فرهنگنامه اصول فقه، کارِ جمعی از محققان مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است که در سال ۱۳۸۹ش تدوین شده و در آن، درباره دانش اصول فقه در قالب مقاله‌های کوتاه و به‌صورت علمی بحث شده است.[۱] [۲]
این پژوهشگران تلاش کرده‌اند به‌دلیل جایگاه و ضرورت دانستن اصول فقه، به معرفی اجمالی آثاری که در رشته اصول فقه تدوین شده، بپردازند.[۳]

ساختار

فرهنگنامه اصول فقه در یک جلد به‌صورت تخصصی و به شیوه الفبایی تنظیم شده و حدود ۶۰۰۰ اصطلاح اصولی را در قالب مقاله‌های کوتاه و فشرده پوشش داده است.[۴] [۵]

ویژگی‌ها

در مقاله‌ای که به معرفی «فرهنگ‌نامه اصول فقه» پرداخته، ویژگی‌ها و شاخصه‌های این اثر این‌گونه بیان شده است:

  • محصول کار گروهی با برنامه از پیش تعیین‌شده و بر اساس نظر جمعی و رأی‌گیری
  • شناسایی بیش از شش‌هزار اصطلاح اصولی در بین شیعیان و اهل سنت
  • تببین و شرح هر اصطلاح در قالب مدخل‌های پذیرفته‌شده با بهره‌گیری از منابع معتبر و ارجاع مناسب (حدود ۱۶۰ منبع از شیعه و سنی)
  • بیان سیر تاریخی و پیدایش برخی اصطلاحات اصولی
  • پرهیز از تکرار مطالب مشابه و تکراری
  • ارائه مطالب پیچیده اصولی در قالب الفاظ ساده و روان با پرهیز از مطالب زائد
  • تنظیم ساختار شکلی و محتوایی فرهنگنامه بر اساس الفبایی
  • اشاره‌های تاریخی و فقهی همراه با بیان صاحب‌نظران.[۶]

نواقص

در نقد فرهنگ‌نامه اصول فقه به نواقص و اشکالاتی اشاره شده که به این شرح است:

  • درجه‌بندی و اولویت‌بندی‌نشدن منابع مورد استفاده
  • مشخص نکردن تقدم و تأخر در تنظیم منابع
  • عدم استفاده از منابع قبل از دوران معاصر
  • بیان نکردن مصادر احادیث و روایات
  • استفاده از منابع اهل سنت در جایی که شیعه و سنی با هم اختلاف دارند
  • ترجمه نشدن متن‌های عربی برآمده از کتاب‌ها
  • برخی از واژگان این فرهنگ‌نامه، خارج از مباحث اختصاصی علم اصول هستند.
  • در این اثر، برخی اصطلاحات رایج، استفاده نشده و برخی از تعابیر به‌کار گرفته‌شده نیز علمی نیستند.[۷]

چاپ

این اثر در یک جلد و ۹۲۰ صفحه در قطع رحلی بزرگ توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قم انتشار یافت.[۸]

پانویس

  1. یعقوب‌نژاد، فرهنگ‌نامه اصول فقه نخستین فرهنگ‌نامه جامع‌نگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.
  2. فرهنگ‌نامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا.
  3. یعقوب‌نژاد، فرهنگ‌نامه اصول فقه نخستین فرهنگ‌نامه جامع‌نگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.
  4. یعقوب‌نژاد، فرهنگ‌نامه اصول فقه نخستین فرهنگ‌نامه جامع‌نگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.
  5. فرهنگ‌نامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا.
  6. یعقوب‌نژاد، فرهنگ‌نامه اصول فقه نخستین فرهنگ‌نامه جامع‌نگر در اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۸۵-۸۷.
  7. فرهنگ‌نامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا.
  8. فرهنگ‌نامه اصول فقه، کتابخانه مدرسه فقاهت.

منابع

  • فرهنگ‌نامه اصول فقه، سایت پاتوق کتاب فردا، تاریخ بازدید: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
  • فرهنگ‌نامه اصول فقه، کتابخانه مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
  • یعقوب‌نژاد، محمدهادی، فرهنگ‌نامه اصول فقه نخستین فرهنگ‌نامه جامع‌نگر در اصول فقه، آینه پژوهش، شماره ۱۲۴، ۱۳۸۹ش.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد