در قوانین اسلامى، نفقه نیز مانند مهر وضع مخصوص به خود دارد و نباید با آنچه در دنیاى غیراسلامى مى گذشته یا مى گذرد یکى دانست.در اسلام سه نوع نفقه وجود دارد:نوع اول: نفقه اى که مالک باید صرف مملوک خود بکند.
نوع دوم: نفقه اى است که انسان باید صرف فرزندان خود در حالى که صغیر یا فقیرند و یا صرف پدر و مادر خود که فقیرند و یا خویشاوندان خود (اگر کسى را ندارند و فقیرند) بنماید. ملاک این نوع نفقه حقوقى است که طبیعتاً فرزندان بر به وجودآورندگان خود پیدا مى کنند و حقوقى است که پدر و مادر به حکم شرکت در ایجاد فرزند و به حکم زحماتى که در دوره کودکى فرزند خود متحمّل شده اند بر فرزند پیدا مى کنند. شرط این نوع نفقه، ناتوان بودن شخص واجب النفقه است.
نوع سوم: نفقه اى است که مرد در مورد زن صرف مى کند. ملاک این نوع از نفقه، مالکیت به مفهوم نوع اول و حق طبیعى به مفهوم نوع دوم نیست. حتى عاجز بودن و ناتوان بودن و فقیر بودن زن نیز شرط نیست.
تفاوت دیگر نفقه زن با دو نوع قبل این است که در نوع اول و دوم اگر شخص از زیر بار وظیفه شانه خالى کند و نفقه ندهد، گناهکار است اما تخلّف وظیفه به صورت یک دَین قابل مطالبه و استیفا در نمى آید یعنى جنبه حقوقى ندارد. ولى در خصوص نفقه زن، اگر از زیر بار وظیفه شانه خالى کند، زن حق دارد به صورت یک امر حقوقى اقامه دعوا کند و در صورت اثبات، مرد را محکوم کرده و از مرد بگیرد.
تفاوت سوم این است که اگر بین نفقه زن و باقى موارد تعارض پیش آید، نفقه زن مقدّم مى شود چون هم واجب است و هم الزام حقوقى دارد.
از نظر اسلام تأمین بودجه کانون خانوادگى، و مخارج زن به عهده مرد است. اگرچه زن چند برابر شوهر نیز ثروت و دارایى داشته باشد. حقیقت این است که اسلام نخواسته به نفع زن و علیه مرد یا به نفع مرد و علیه زن قانون وضع کند. بلکه در اسلام قوانین با واقع بینى و دوراندیشى وضع شده است.
مسئولیت و رنج و زحمات طاقت فرساى تولید نسل از لحاظ طبیعت به عهده زن گذاشته شده است. این زن است که باید عادت و رنج ماهانه را تحمل کند، سنگینى دوره باردارى، سختى زایمان و عوارض آن را تحمل نماید، کودک را شیر بدهد و پرستارى کند… .
این ها همه از نیروى بدنى و عضلانى زن مى کاهد، توانایى او را در کار و کسب کاهش مى دهد. حال اگر بنا بشود قانون، زن و مرد را از لحاظ تأمین بودجه زندگى در وضع مشابهى قرار دهد و به حمایت زن برنخیزد، زن وضع رقت بارى پیدا خواهد کرد.
مهم تر آنکه تربیت فرزندان بیشتر بر عهده زنان است و چنانچه قرار باشد زن و شوهر هر دو شاغل باشند معمولاً در این امر خلل وارد مى شود و نسل آینده صدمه خواهد دید. بى پروا باید گفت مادرانى که به خاطر اشتغال، تربیت فرزند را به مهد کودک ها واگذار مى کنند، از پیامدهاى سوء آن در امان نخواهند بود. هیچ کس و هیچ نهادى جاى آغوش گرم مادر و مراقبت ها و هدایت ها و تربیت او را نخواهد گرفت، حتى پدران دلسوز نیز خصلت هاى روحى لازم از جمله عواطف مادرى، صبورى و احساسات لطیف آنها را ندارند، به علاوه اینکه زن و مرد از لحاظ نیروى کار و فعالیت هاى خشن تولیدى و اقتصادى، مشابه و مساوى آفریده نشده اند. بنابراین وجوب نفقه زن بر عهده مرد براى استحکام خانواده و تأمین آسایش بیشتر آن است.براى آگاهى بیشتر ر.ک: نظام حقوق زن در اسلام، شهید مطهرى، بحث مهریه.