خانه » همه » مذهبی » قبولی توبه و محبت خدا نسبت به توبه کنندگان

قبولی توبه و محبت خدا نسبت به توبه کنندگان

پرسشگر گرامی ، با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز
این درگه ما درگه نومیدی نیست /صد بار اگر توبه شکستی بازآ
سوال شما نشان می هد که از وجدان بیدار و از نفس لوامه و خود ملامتگر فعال و حقیقت جویی برخورداری.
باز محتوای نامه و ناراحتی درونی که از انجام گناه در خود احساس می کنی نشان می دهد که هنوز مورد عنایت و لطف خدا قرار داری .
اگر به خاطر گناهان خدا دیگر دوستت نداشت و تو را رها کرده بود، این سوال را برای ما نمی نوشتی. درد دل های خود را برای ما بازگو نمی کردی .روشنایی ایمان و نوری که خدای مهربان در دل تو افکنده ،باعث شده سفره دلت را صمیمانه پهن کنی و آدرس و نشانی خدا را از ما بخواهی .
خدا تو را دوست دارد . در حدیث قدسی می فرماید :
لو علم المدبرون کیف اشتیاقی بهم لماتوا شوقا [1]؛ اگر گناهکاران،که با گناه کردن به من پشت کردند، می دانستند که چقدر دوست شان دارم و مشتاق آنان هستم،آن قدر شعف و شادی وجودشان را فرا می گرفت که از شدت شوق و شادمانی جان می سپردند !
خدا به بنده های گنه کارش می گوید :
غرق گنه نا امید مشو ز دربار ما/ که عفو کردن بود، در همه دم کار ما
بنده شرمنده تو، خالق بخشنده من/ بیا بهشتت دهم، مرو تو در نار ما
الف ) محبت خدا
حب خداوند به بندگان، ناشی از حب او به ذات خویش بوده و خداوند افعال خویش را دوست می‌دارد و چون مخلوقاتش، نتیجۀ فعل اویند، آن‌ها را نیز دوست دارد ، پس همه موجودات جهان، محبوب خداوند متعال اند، لکن آنچه در این جا ما در پی آنیم، محبوب بودن انسان هاست به معناى خاص آن، که در ادامه بحث خواهد آمد.
توبه، سبب جلب محبت خدا می شو د ، … ان الله یحب التو بین…(… خداوند، توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد.) [2] [3]واستغفروا ربکم ثم توبوا الیه ان ربی رحیم ودود.(از پروردگار خود، آمرزش بطلبید؛ و به سوی او بازگردید؛ که پروردگارم مهربان و دوستدار (بندگان توبه کار) است! ») [4]توبه بازگشت، ندامت و پشیمانی از گناهان و روی آوردن و پناه آوردن به لطف و رحمت بی کران خداوندی موجب جلب محبت خداست. توبه از گناه رشتۀ محبت را گره مجدد خواهد زد و بنده را به خدا نزدیک تر خواهد کرد و ابواب محبت و رحمت ویژه خداوند را باز می‌کند. با توبه بندۀ عاصی و گناهکار، از راه لطف و عنایت پروردگار تبدیل به دوست و محبوب خداوند می‌شود.
شیطان دشمن قسم خورده انسان است [5] و تمام سعی او این است تا انسان ها را به سوی گناه و بدی ها بکشاند و از این طریق بین او و خدایش فاصله انداخته و باعث دوری بندگان از خدای مهربان و بخشنده شود، اما خداوند همه بندگان خویش، حتی گناه کاران را هم دوست دارد و خواهان هدایت و سعادت آنان است. [6]ممکن است ارتکاب گناه و سرپیچی از دستورات الاهی مدتی بین بنده و خدا فاصله ایجاد کند، اما انسان می تواند با توبه واقعی و پشیمانی از کارهای بد خود، آثار بد گناهان را پاک سازد و به دامان مهر و محبت خداوند باز گردد، که خداوند نیز در این راه یار و مددکار انسان است و همواره در کنار او خواهد بود و او را تنها نخواهد گذاشت.
ب ) محبت خدا به توبه کنندگان
نکته ای را که توجه به آن ضروری است؛ این است که اگر گفتیم خداوند همه بندگان خویش، حتی گناه کاران را هم دوست دارد، این بدان معنا نیست که پس خداوند بدی ها و گناهان، در نتیجه و بدکاران و گناه کاران را به طور مطلق دوست دارد، [7]بلکه معنایش این است که خداوند مهربان از گناه کارانی که متوجه خطا و اشتباه خویش شده اند و از گناه و بدی پشیمان شده و به درگاه مهر و محبت خداوندی بازگشته اند، استقبال می کند، و آنان را مورد لطف و عنایت خویش قرار می دهد: “إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ”؛ [8] خداوند توبه کنندگان و پاکان را دوست می دارد.
بنابراین، هیچ گناه کاری در هیچ شرایطی هر چند گناهان او زیاد باشد، نباید از رحمت پروردگار مأیوس و ناامید باشد. همان گونه که خداوند، خود فرموده است: «اى بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده‌اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را مى‌آمرزد؛ زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است». [9]چرا که یأس از رحمت خداوند، سوء ظن به او و بزرگ ترین گناه است؛ چون هر چه گناه انسان بزرگ باشد، باز رحمت الاهی بزرگ تر و وسیع تر است.
ج ) امید به محبت خدا در روایات
گفتنی است؛ همان گونه که می دانیم دعاهای ما که از معصومان و پیشوایان دینی به ما رسیده، سرشار از عبارات و مضامینی است که توجه و عنایت خداوند بخشنده و مهربان را به گناه کاران پشیمان و تائب نشان می دهد، که در این جا به عنوان نمونه به چند مورد اشاره می کنیم:
۱. “… وَ إِنْ کُنْتَ لَا تُکْرِمُ إِلَّا أَهْلَ الْإِحْسَانِ فَکَیْفَ یَصْنَعُ الْمُسِیئُونَ وَ إِنْ کَانَ لَا یَفُوزُ یَوْمَ الْحَشْرِ إِلَّا الْمُتَّقُونَ فَبِمَنْ یَسْتَغِیثُ الْمُذْنِبُون …‌”؛ [10]… بار خدایا، اگر قرار باشد که لطف و کرمت، فقط شامل خوبان شود، پس بدان به چه کسی پناه ببرند! و اگر در روز حشر و رستاخیز ، فقط پرهیزکاران اهل نجات اند، پس گناه کاران به که روی آورند.
۲. “إِلَهِی إِنْ کُنْتَ لَا تَرْحَمُ إِلَّا أَهْلَ طَاعَتِکَ فَإِلَى مَنْ یَفْزَعُ الْمُذْنِبُونَ وَ إِنْ کُنْتَ لَا تُکْرِمُ إِلَّا أَهْلَ وَفَائِکَ فَبِمَنْ یَسْتَغِیثُ الْمُسِیئُون …”؛‌ [11]خدای من، اگر قرار باشد که فقط به مطیعان رحم کنی، پس گناه کاران به که روی آورند!؟ و اگر کرامت و لطف تو فقط شامل حال وفادارانت شود، پس بدان به که پناه ببرند.
نکته آخر :
نا امیدی از رحمت خدا دام شیطان
« دقت کنید! شیطان در کمین شماست »
1 . نا امیدی دام شیطان
توجه داشته باشید که دام هاى شیطان بسیار متنوع و رنگارنگ است. شیطان که استاد مکر و فریب است براى هر فردى دامى ویژه او دارد براى بندگان با تقواى الهى دامى و براى بندگان فاسق دامى دیگر دارد. هدف شیطان بازداشتن از یاد خداوند و فاصله انداختن بین بندگان و خداوند به هر طریق ممکن است. اندوه بر گذشته اگر باعث تباه شدن فرصت هاى آینده و حال ما گردد ، یکی از دامهای شیطان نا امید کردن انسان از رحمت خداوند متعال است .
2 . دلایل نا امیدی
ناامیدی ازخدا ممکن است به یکی از دلایل زیرباشد:
1- 2 . توقعاتی ازخدا داشته ولی انجام نشده واین را به گونه ای مربوط به بی توجهی خدا به خودش تلقی کند که دراین صورت حتی ممکن است کم کم شیطان (که دشمن دیرینه خدا وبندگانش است ) برافکارشخص غلبه کرده واصل وجود خدا را زیر سؤال ببرد !
2- 2 . درحالی که انتظار دارد دعاهایش مستجاب شود ، دعاهایش مستجاب نشود و شیطان اینگونه القا می‌ کند که« احساس کنیم رابطه ‌مان با خدا تیره شده و او نیز از ما خسته است و ما را نمی بیند .»
4- 2 . از دست دادن توکل واعتماد به خدا !
5- 2 . گاهی آنقدر گناهان خود را بزرگ می دانیم که آنها را قابل بخشش نمی دانیم و از رحمت و بخشش الهی ناامید می شویم. در حالی که رحمت الهی بی نهایت است و جای ناامیدی هرگز نیست.
3 . راههای از بین بردن ناامیدی
برای از بین بردن ناامیدی:
1 . 3 . باید ظنتان را به خدا درست ومحکم کنید واز اوناامید نشوید وشکستهای ظاهری زندگی را مهم ندانید بلکه آنها را پلی برای پیشرفت وموفقیتهای آینده خود قرار دهید وثانیا از شکست خسته نشوید وتوسلتان را به اهل بیت ادامه دهید وبدانید که اصل پیروزی وموفقیت در دل همین شکستها است!
حقیقت این است که شیطان، هنرمند توانایی است. گاهی آنقدر خوب سفسطه می‌بافد و جای فلسفه به ما قالب می‌کند که خیال می‌کنیم بزرگترین فیلسوف عالم است. گاهی آنقدر عاطفی و دلسوز نشان میدهد که گویا تجلی قلب خدا در زمین است. آنقدر ماهرانه همدلی و همدردی می‌کند که انگار بهترین روان شناس دنیاست. آنقدر عارفانه برخورد می‌کند که گاه او را فرشته یا پیامبری می‌بینیم که ما را به سوی خدا می برد. همۀ اینها برای این است که نقابهای او، خیلی شبیه اصل هستند. تمام تلاش خود را می‌کند که در قدمهای اول، رفتار فرد را به حساب خود واریز کند و سلطه بر ذهن و فکر را هدف اصلی خود قرار می‌دهد. روشهای فراوانی برای نیل به این مقصود دارد. گاهی اشتباهی که انجام داده‌ایم را مکرر به یاد ما می‌آورد تا آیینه دق‌مان شود، گاهی خطای کوچکی را آنقدر بزرگ می‌کند که فکر می‌کنیم راهی جز مرگ، این بی‌آبرویی به درگاه خدا را نخواهد شست! گاه در قدمهای بلندتر، شبهه فکری ایجاد می‌کند، فضا را مه‌آلود می‌کند تا درست و غلط را جای هم ببینیم. کار درستی انجام می‌دهیم، آن را گناه و مستوجب عذاب نشان می‌دهد. راه استدلال را می‌بندد تا در مقابل انحراف دیگران، حرفی برای گفتن نداشته باشیم و … . خوب ما آدمها هم که یک عاشقی دیرینه از روز الست با خدا داریم، وقتی این اتفاقات که برایمان می‌افتد احساس می‌کنیم خلاف وعده‌ای که به خدا دادیم عمل کرده‌ایم (ألم أعهد ألیکم یا بنی آدم ألّا تعبدوا الشیطان و أن أعبدونی؟) از خودمان بدمان می‌آید.
2 . 3 . شیطان اینگونه القا می‌ کند که« احساس کنیم رابطه ‌مان با خدا تیره شده و او نیز از ما خسته است و ما را نمی بیند » اما تا حال درمحبت یک مادر به فرزند, دقت نموده اید؟ مادری که آغوش پر مهرش همیشه بروی فرزند گشوده است و از هیچ کمکی نسبت به او دریغ ندارد. مادر نگران اوست اما کودک غرق بازیهای کودکانه خویش می شود و خانه و مادر را در لذت کوچک خود فراموش می کند. کودکی که دستش به دستان گرم مادر گره نخورده است بارها و بارها زمین می خورد. لباسهایش خاکی و کثیف شده است. غروب شده است اما او هنوز برنگشته است. مادر می داند کودک از تاریکی می ترسد، از تنهایی. مادر می‌داند شیطانهای کوچک و بزرگی هستند که او را سرگرم می کنند. هرچقدر هم اطراف او همهمه باشد، او نیاز به آغوش پرمحبت مادر دارد. وسوسه‌ها، روی بازگشت به خانه را از او می‌گیرند اما مادر آشفته و نگران بدنبال او می آید. محبت مادر قطره ای از دریای محبت خالق مادر هم نیست. خدای مهربان, از روی حب و عشق، انسانها را خلق کرد و از هیچ کمکی برای هدایت آنها دریغ نورزید, فطرتی داد که خداخواه است, عقلی که چراغ راه است, پیامبران و اولیایی که راهبر و راهنما هستند. او لحظات را قطره قطره می شمارد تا ما بسوی او برگردیم و به او نزدیکتر شویم. ما آدما هر کاری دوست داریم می‌کنیم، با اینکه غرق این نعمت بینهایتم. اما او بیخیال اینهمه خاکی رفتنهای ما، منتظر می ماند. شما که خوبید اما امثال من حتی اگر تا آخرین نفسها هم با شیطان همقدم باشیم او ناامید نخواهد شد. غروب عمر که می رسد، می‌بیند ما هنوز برنگشته ایم. دل مهربانش می‌گیرد. چند قطره باران از چشمهای رحمتش می بارد. آرام زمزمه می کند: صبح شد، ظهر شد، غروب شد… نیامدی.
چه لطیف فرموده است: «لو عَلِمَ المُدبرون کیف اشتیاقی بِهم لَماتوا شوقاً» اگر کسانی که به من پشت کرده اند بدانند چقدر مشتاق برگشت آنها هستم از شوق جان می‌دهند. دوست عزیز، آیا می توان لحظه ای از این وجود سراسر محبت، ناامید شد؟ آیا لحظه ای می توان دوری از او را تحمل کرد؟ آیا هیچ بنده‌ای برای او غریبه خواهد شد؟ آیا … ؟ مراقب باشید شیطان با این توجیهات، از حلقه دوستان خدا بیرونتان نکند.
عشق، ز اول سرکش و خونی بود // تا گریزد، هرکه بیرونی بود
3 . هرگز از رحمت بی کران الهی ناامید نگردید و مطمئن باشید که اگر فردی نتواند از نعمات بی شمار خداوند بهره کامل را ببرد، باید مشکل را در وجود خودش و راه و شیوه ای که در پیش گرفته است جستجو نماید. همه انسانها توسط خداوند و فرستادگان او در لحظه لحظه زندگی یاری می شوند و شما نیز اگر کمی به گذشته خود بیاندیشید، حتما خواهید دید که در هر لحظه ای از زندگی کمک و یاری خداند شامل حالتان بوده است و البته انسان بسیار فراموشکار است. هرگز نباید به این فکر رسید که خداوند رحمن نگاه محبتش را از بنده ای باز خواهد گرفت و او را یاری نخواهد کرد، مگر اینکه آن بنده خودش نخواهد. همچنین گاهی اوقات انسانها از خدای خویش خواسته ای دارند( مانند رسیدن به چیزی و یا کسی و یا …) که نه تنها به نفعشان نیست بلکه گاهی اوقات سبب گمراهی و نابودیشان می گردد. بنابراین شما نیز قبل از اینکه قضاوتی در باره رابطه خودتان با خداوند بکنید بهتر است یک بازنگری در کارها و امور زندگی تان بنمایید …
پی نوشتها :
۱. شیخ محمد بهاری، تذکره المتقین ، ص101.
2 . بقره/سوره۲، آیه۲۲۲.
3. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج‌۲، ص۳۱۷.
4 . هود/سوره۱۱، آیه۹۰.
5 . سوره صاد/۳۸، آیه۸۲ ، “قالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعینَ …”.
6 . سوره زمر/۳۹، آیه۵۳، “قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ”.
7 . سوره نساء/۴، آیه۱۰۷. “إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ مَنْ کانَ خَوَّاناً أَثیماً”؛ خداوند خیانت پیشگان گناه کار را دوست ندارد.
8 . سوره بقره/۲، آیه۲۲۲.
9 . سوره زمر/۳۹، آیه۵۳.
10. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۱، ص ۱۰۲، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۹ق.
11 . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۲، ص ۴۴۰، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۹ق.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد