عصراسلام: برای امثال من که تا امروز بارها تکرار کردهایم که هر واکسنی در دسترستان بود تزریق کنید، موضعگیری اخلاقی در برابر واکسنهای کرونای ایرانی دغدغهای جدی است. از یک طرف باید در زمانی کوتاه درصد بالایی از مردم با واکسنهایی قابل اعتماد و مورد تأیید مجامع جهانی واکسینه شوند.
از طرف دیگر شرایط فعلی در دنیا از نظر تأمین این واکسنها سختتر از آن است که فکرش را میکردیم و از سوی دیگر حکومت ایران تصمیم خودش را گرفته که بخش زیادی از این واکسیناسیون عمومی ضد کرونا را با واکسنهای تولید داخل انجام دهد. در چنین وضعیتی ما با پرسشی اخلاقی و استراتژیک طرفیم.
در برابر شرایط پیشرو چه باید بکنیم؟ برای امثال من بحث واکسن کرونا به هیچ وجه با موضوع غرور ملی پیوند نخورده است. طبعاً خوشحال میشوم اگر واکسنی استاندارد و کارآمد با حداقلهای مورد تأیید جهانی در کشورم تولید شود ولی اگر این اتفاق هم رخ نداد احساس تحقیر و بدبختی نخواهم کرد.
از سوی دیگر امثال من هیچ منفعت مادی [وارد کنندهها یا تولید کنندههای واکسن]، سیاسی [برای پیشبرد اهداف سیاسی مشخص] یا حتی علمی [همچون امثال مینو محرز که اعتبار علمیشان را برای پروژهی برکت قمار کردهاند] بخاطر واردات یا تولید واکسن ندارند. دغدغهی ما سلامت و ایمنی مردم است.
اما ما میدانیم که کنترل همهگیری فعلاً و در حال حاضر تنها با واکسیناسیون کرونا آن هم در مدت زمانی کوتاه و به صورتی گسترده امکانپذیر است. در کنار اینها موج جدی واکسن هراسی را نیز در نظر بگیرید. حال باید چه کنیم؟ منتظر تأمین قطرهچکانی واکسنهای مورد تأیید مجامع جهانی باشیم؟
به پروژههای داخلی واکسنایرانی اعتماد کنیم که گویا حاکمیت روی آنها برای واکسیناسیون سراسری خیلی حساب کرده اما اغلب زوایای آن برای متخصصین پنهان مانده است و نتایج تحقیقات و کارآزماییهای بالینی در دسترس افکار عمومی قرار نگرفته است؟ در این شرایط کار درست کدام است؟
مدتهاست این پرسشها و دغدغههایی از این جنس ذهن بسیاری همچون من را به خود مشغول کرده است. من اما تصمیم خودم را گرفتهام؛ پروژههای واکسن ایرانی باید دقیقاً همچون اغلب واکسنها اطلاعات، آمار و نتایج کارآزماییهای خود را برای قضاوت متخصصین شفاف و دقیق به عرصهی عمومی ارائه کنند.
سیاستگذاران و مدیران بحران کرونا در ایران باید بدانند که نه با کلیگوییهای امثال مینو محرز، نه با فشارهای سیاسی و امنیتی و نه حتّی به قاعدهی (همین است که هست) ما و مردم منتظر واکسن را نمیتوان اقناع یا اجبار به تزریق واکسن ایرانی کرد. راهکار چیست؟ کاملاً مشخص است. شفافیت، شفافیت و شفافیت. تنها راهکار حاکمیت برای عبور از بحران کرونا شفافیت کامل در ارائهی اطلاعات واکسنهای ایرانی است. اگر این شفافیت بتواند متخصصان را اقناع کند آنوقت میتوان انتظار اقناع مردم را نیز داشت. در غیر این صورت پروژهی واکسیناسیون سراسری شکست کامل خواهد خورد.
دکتر هادی یزدانی