جواب اجمالی : در زبان عربی و در متون تاریخی اولیه، لقب شاه مردان برای علی ع وجود ندارد . این کلمه فارسی است که احتمالا در قرون پنجم و ششم در میان ایرانیان برای فتوت و جوانمردی علی ع در اشعار شعرا بکار رفته است . و بعد از آن در زورخانه ها و کشتی های پهلوانی این عبارات و لقب در مدح علی ع همراه با صلوات بکار می رود .
توضیح بیشتر :
امیرالمومنین علی (ع) به القاب و صفات بسیاری شناخته میشود و لقب «شاه مردان» برای مولای متقیان علی (ع) در زبان فارسی ریشهای تاریخی دارد.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، حضرت علی (ع)، نخستین امام شیعیان افزون بر نام «علی»، به فراخور موضوعات مختلف و جایگاه اجتماعی، به نامها و القاب بسیاری مشهور است.
در ادبیات درخشان فارسی نیز ستایش والاترین مخلوق عالم، یعنی حضرت محمد مصطفی (ص) خود به تنهایی اقیانوسی بی کرانه است. بعد از ستایش از وجود مقدس پیامبر اکرم (ص)، حضرت مولای متقیان علی (ع) بیش از همه یاران پیغمبر ستوده شده است.
لقب «شاه مردان» برای امیرالمومنین در زبان فارسی امروز بسیار مورد استفاده است، محمدرضا شفیعی کدکنی در کتاب «قلندریّه در تاریخ» درباره تاریخچه و ریشه این لقب فارسی منتسب به مولای متقیان علی (ع) آورده است: «ظاهراً در متون عربی چنین صفت یا لقبی برای آن حضرت به نظر نرسیده است و سابقهٔ اطلاق این صفت هم بریشان ظاهراً از قرن ششم که عصر شکوفایی فتوّت و جوانمردی است قدیمتر نیست. سعدی در بوستان، چاپ استاد یوسفی گفته:
جوانمرد اگر راست خواهی ولیست
کرم پیشهٔ شاهِ مردان علیست
و بالاترین حدّ انسانیت را به جوانمردان نسبت مىدهد و خود تصریح دارد که آخرین حدِّ سیر روحانىاش، پس از آن همه تحصیل در مدارس علوم اسلامى از قبیل نظامیّهٔ بغداد، پیوستن به جوانمردان بوده است:
نشستم با جوانمردان قلّاش
بشُستم هرچه خواندم بر ادیبان
و بهترین قهرمانان داستانهاى او، از نوع جوانمرداناند، چنان که در داستان آن جوانمرد تبریزى مىبینیم که دزدى را از راه دیوار به سراى خویش مىبرد و دستار و رختِ خود را بدو مىدهد تا در دزدى ناکام نباشد و در پایان مىگوید:
عجب ناید از سیرتِ بخردان
که نیکى کنند از کرم با بدان
و در المجالس و المواعظ، تألیف جمال استاجی، از آثارِ اوایل قرن هفتم نسخهٔ توبینگن، از آن حضرت به عنوان شاهِ مردان یاد میشود.
شاید قدیمترین جایی که لقب شاه مردان در مورد حضرت دیده شده است در کتاب گزیده (در اخلاق و تصوّف) از آثار قرن پنجم یا قرن ششم، تألیف ابونصر طاهر بن محمدِ خانقاهی است که میگوید:
فتح موصلی گفت: به خواب دیدم شاهِ مردان را گفتم مرا پندی دِه. گفت: هیچ چیز ندیدم نیکوتر از تواضعِ توانگران بر درویشان».
https://ana.press/fa/news/57/506734/%D9%84%
توضیح بیشتر :
امیرالمومنین علی (ع) به القاب و صفات بسیاری شناخته میشود و لقب «شاه مردان» برای مولای متقیان علی (ع) در زبان فارسی ریشهای تاریخی دارد.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، حضرت علی (ع)، نخستین امام شیعیان افزون بر نام «علی»، به فراخور موضوعات مختلف و جایگاه اجتماعی، به نامها و القاب بسیاری مشهور است.
در ادبیات درخشان فارسی نیز ستایش والاترین مخلوق عالم، یعنی حضرت محمد مصطفی (ص) خود به تنهایی اقیانوسی بی کرانه است. بعد از ستایش از وجود مقدس پیامبر اکرم (ص)، حضرت مولای متقیان علی (ع) بیش از همه یاران پیغمبر ستوده شده است.
لقب «شاه مردان» برای امیرالمومنین در زبان فارسی امروز بسیار مورد استفاده است، محمدرضا شفیعی کدکنی در کتاب «قلندریّه در تاریخ» درباره تاریخچه و ریشه این لقب فارسی منتسب به مولای متقیان علی (ع) آورده است: «ظاهراً در متون عربی چنین صفت یا لقبی برای آن حضرت به نظر نرسیده است و سابقهٔ اطلاق این صفت هم بریشان ظاهراً از قرن ششم که عصر شکوفایی فتوّت و جوانمردی است قدیمتر نیست. سعدی در بوستان، چاپ استاد یوسفی گفته:
جوانمرد اگر راست خواهی ولیست
کرم پیشهٔ شاهِ مردان علیست
و بالاترین حدّ انسانیت را به جوانمردان نسبت مىدهد و خود تصریح دارد که آخرین حدِّ سیر روحانىاش، پس از آن همه تحصیل در مدارس علوم اسلامى از قبیل نظامیّهٔ بغداد، پیوستن به جوانمردان بوده است:
نشستم با جوانمردان قلّاش
بشُستم هرچه خواندم بر ادیبان
و بهترین قهرمانان داستانهاى او، از نوع جوانمرداناند، چنان که در داستان آن جوانمرد تبریزى مىبینیم که دزدى را از راه دیوار به سراى خویش مىبرد و دستار و رختِ خود را بدو مىدهد تا در دزدى ناکام نباشد و در پایان مىگوید:
عجب ناید از سیرتِ بخردان
که نیکى کنند از کرم با بدان
و در المجالس و المواعظ، تألیف جمال استاجی، از آثارِ اوایل قرن هفتم نسخهٔ توبینگن، از آن حضرت به عنوان شاهِ مردان یاد میشود.
شاید قدیمترین جایی که لقب شاه مردان در مورد حضرت دیده شده است در کتاب گزیده (در اخلاق و تصوّف) از آثار قرن پنجم یا قرن ششم، تألیف ابونصر طاهر بن محمدِ خانقاهی است که میگوید:
فتح موصلی گفت: به خواب دیدم شاهِ مردان را گفتم مرا پندی دِه. گفت: هیچ چیز ندیدم نیکوتر از تواضعِ توانگران بر درویشان».
https://ana.press/fa/news/57/506734/%D9%84%