در مورد ماهیت فراماسونری باید گفت که، کلمه ماسون (mason) یعنی بنّا، فراماسون (Freemason) یعنی بنّای آزاد. در زبان فارسی واژه هایی نظیر فراموشخانه، فراماسون، فرای مایسان، فریمشن، فریمسن، بنّایان آزاد و. . . مترادف واژه فراماسونری محسوب می شود و در عربی نیز اصطلاحات «الماسونیه»، «البنایه الحره»، « الماسونیه الحره»، «الفرمصونیه» متداول است.

وجه تسمیه گزینش این نام برای تشکیلات مخفی ای که چگونگی ایجاد و تطور آن بعد از سالیان دراز همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد، این گونه توضیح داده شده که بنّایان در زمره آن دسته از صنوفی قرار داشتند که به جهت اهمیت حرفه آنان از بیگاری برای اشراف و ارباب کلیسا معاف شدند و به همین جهت بنّای آزاد لقب گرفتند. همچنین گفته اند شرط پذیرش عضو جدید و شاگرد در صنف بنّایان، برده نبودن متقاضی و آزاد بودن وی بوده است و همین امر سبب شده که این نام برای تشکیلات مزبور برگزیده شود.

درخصوص زمان پیدایش این تشکیلات اتفاق نظر وجود ندارد و به واسطه وجود اخبار متناقض و غیر واقعی هاله ای از ابهام و خرافه تاریخچه این جمعیت را احاطه کرده است. این امر بی تردید ناشی از تمایل ماسون ها به پررمز و راز جلوه دادن مسلک فراماسونری است که به نحوی حس کنجکاوی افراد را نسبت به این موضوع جلب کرده تا موجبات گرایش افراد ناآگاه را به مسلک خود فراهم نمایند.

ماسونری یک تشکیلات منظم جهانی است که بر ارکان دولت های جهان و اکثر وجوه زندگی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جوامع، سلطه یافته است و بسیار هم آزادانه عمل می کند. کسی که عضو فراماسونری است، ماسون یا فراماسون نامیده می شود. ساختمانی که مرکز فعالیت ماسونهاست لژ نام دارد. یکی از بزرگترین اهداف گروه های ماسونی این است که زمینه را برای حکومت فردی از بین ماسون ها با عنوان نمادین ضد مسیح (Antichrist = دجال)، یا به تعبیر بعضی از گروه های ماسونی، فرعون جدید (New Pharaoh) آماده کنند.

همچنین فراماسونری جمعیتی سرّی است که کسی به راحتی نمی تواند در حریم آن نفوذ کند و اگر هم راه یافت، مکلف است اسرار آن را مکتوم نگه دارد؛ اما با این وجود، کسانی توانستند به حریم آن نفوذ کنند و به اسناد و مدارک مهمی دست یابند و موفق به کشف و افشای اسرار آنها شوند. همه ی این افراد متفق الرأی هستند که: «مسئله یک توطئه است که این توطئه از اواخر قرن هجدهم آغاز شده و تا به امروز هم با موفقیت تمام ادامه دارد و هدف نهائی آن ایجاد یک حکومت جهانی «شیطانی» است و برای پیاده کردن آن در سراسر عالم، به یک مبارزه وسیع و بی امان دست زده اند. »

برخی اهداف فراماسونری به صورت خلاصه عبارتند از :

1- نابودی تمام مظاهر توحید و یکتاپرستی در جهان.

2- به دست گرفتن حکومت و قدرت در تمام کشورهای جهان از طریق شبکه ی گسترده ی ماسونی در تمام ممالک دنیا.

3 – تخریب مسجد الاقصی و کشف معبد سلیمان و بازسازی آن در ابتدای قرن 21.

4 – پرکردن معبد سلیمان از بت ها و نمادهای ماسونی به عنوان اصلی ترین پرستشگاه ماسونی.

5 – برقراری حکومت جهانی شیطانی به پایتختی معبد سلیمان در اورشلیم (بیت المقدس).

6 – به حکومت رساندن قدرتمندترین فراماسون با عنوان نمادیین ضد مسیح (Antichrist= دجال) در ابتدای قرن 21.

از دیگر نکات قابل تامل درباره این تشکیلات به ظاهر مخفی، این است که فراماسونرى داراى پیوندهاى نزدیک با صهیونیسم و در واقع بازوى سازمانى سرمایه سالارى جهانى یهود است که با استفاده از شبکه هاى فعال پیچیده، پر قدرت و مرموز فراماسونرى، اندیشه حکومت بر جهان را در سر مى پروراند و خود به آن اذعان داشته‌اند: «هدف، حکومتِ ماست… زمانى که نوبت حکومت ما فرا رسد تکیه کلام خود یعنى عبارت آزادى، مساوات و برادرى را عوض نخواهیم کرد، بلکه مقصود خودمان را با الفاظ دیگرى از قبیل حق آزادى و وظیفه مساوات و هدف برادرى ادا خواهیم کرد. در نتیجه، تمام حکومت ها را به استثناى حکومت خودمان از بین خواهیم برد… (-(آن گاه )-) با دست هاى محکم و قوى حکم فرمایى مى کنیم و چون قدرت را از دست کسانى که مطیع ما شده اند به دست آورده ایم جاه طلبى هاى بى مورد و حرص و آز و انتقام بى رحمانه و کینه را منحصر به خود مى نمائیم. ما هستیم که با ترور، همه جا را احاطه مى کنیم و افراد زیادى را با عقاید مختلف و روش هاى متفاوت در اختیار مى گیریم».) اسرار سازمان مخفى یهود، ژرژ لامبلن، ترجمه مصطفى فرهنگ، ص 42) ضمن آنکه، این شبکه ها از عوامل ذى نفوذ در سیاست خارجى و نیز سیاست هاى داخلى دولت هاى امپریالیستى غربى، به ویژه آمریکا هستند(ر.ک: شهریار زرشناس، کتاب نیمه پنهان آمریکا، تهران: انتشارات صبح، 1381) و راه استعمار را براى سیطره بر سایر کشورهاى جهان هموار مى سازند.

متاسفانه علیرغم نقش موثر و بارز فراماسونری در تحولات سیاسی – اجتماعی قرون اخیر در غرب و نقش مخرب آن در جهان سوم و بویژه کشورهای اسلامی، متاسفانه، تاکنون تحقیق مستند، جامع و بیطرفانه ای به زبان فارسی در این باره صورت نگرفته است. با وجود تلاش و کوشش زیادی که در جهت نادیده گرفتن و یا کم اهمیت جلوه دادن نقش فراماسونری و فراماسون ها در سرنوشت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ملل جهان و بویژه ملل مستعمره و وابسته صورت گرفته و می گیرد،

هرچند در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شعبه های دستگاه فراماسونی در کشورهای خاورمیانه مانند ترکیه , مصر و ایران بر پا شد ولی لژها و انجمن های فراماسونری در این کشورها بزودی وسیله ای برای پیشرفت سیاست های استعمار اروپایی به ویژه استعمار بریتانیا شد . چنانکه در زمان ناصر الدین شاه میرزا ملکم خان دستگاه فراماسونی را در ایران بر پا کرد و قصد او این بود که عده ای از مخالفان رژیم استبداد را گرد آورد و استفاده سیاسی از آنها بکند. مردم این انجمن پنهانی را فراموشخانه نامیدند , زیرا کسای که عضو آن می شدند پیمان بسته بودند که هر چه می بینند و می شنوند فراموش کنند و بازنگویند . دستگاه فراماسونی میرزا ملکم خان به دلیل مخالفت حکومت وقت چندان دوام نیافت و ناصر الدین شاه دستور سرکوبی آن را داد ولی پس از آن شعبه ای از فراماسون انگلیسی و فرانسوی در ایران تشکیل شد و بعدها با گرد آمدن گروه بزرگی از صاحبان قدرت و نفوذ در تشکیلات فراماسونی , این دستگاه در گرداندن کارها و بر آوردن مقاصد سیاستهای استعماری نقش بزرگی یافت . ( داریوش آشوری , دانشنامه سیاسی , فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی , مروارید , تهران ,1373,ص241-243)

بنابراین، فراماسونری هرچند در ظاهر یک سازمان اخلاقی و تعاونی است و فعالیت های آن بیشتر به یک سازمان خیریه شباهت دارد ولی با نقشی که اعضای این سازمان در بسیاری از رویدادهای مهم سیاسی تاریخ بازی کرده اند , نمی توان منکر نقش و اهمیت سیاسی آن شد . در ایران تشکیلات فراماسونری در گذشته بیشتر با سیاست انگلستان هماهنگ بوده و فراماسونها با همکاری انگلستان در انقلاب مشروطیت ایران نقش ایفا نمودند . پس از انقلاب اسلامی تشکیلات فراماسونری غیر قانونی شناخته شد .( محمود طلوعی , فرهنگ جامع سیاسی , نشر علم , تهران ,ص 632-633) .

جهت آگاهی بیشتر به منابع زیر مراجعه شود :

مبانی فراماسونری , گروه تحقیقات علمی , ترجمه جعفر سعیدی , مرکز اسناد انقلاب اسلامی, تهران

عبد الحسین خسرو پناه , جریان شناسی ضد فرهنگ ها , تعلیم و تربیت اسلامی , قم

تحلیلی از فراماسونری , محمد علی خنجی , انتشارات زرین , تهران

محمود طلوعی , فرهنگ جامع سیاسی , نشر علم , تهران

داریوش آشوری , دانشنامه سیاسی , فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی , مروارید , تهران

تاریخ آغازین فراماسونری در ایران , حمید رضا شاه آبادی , سازمان تبلیغات اسلامی , تهران

فراماسونرها , روتارین ها و لاینزهای ایران , مرکز اسناد انقلاب اسلامی , تهران

معماران تباهى، ج 1 تا 4، دفتر پژوهش هاى مؤسسه کیهان، انتشارات کیهان، 1368

اسرار انجمن هاى محرمانه، رنه آللو، ترجمه ناصر موفقیان، نشر شباویز 1368

درآمدى بر تاریخ فراماسونرى در ایران، حامد الگار، ترجمه یعقوب آژند، نشر گسترده، 1360

فراماسونرى در ایران، محمود کتیرایى، نشر اقبال، 1347

فراموش خانه و فراماسونرى در ایران، اسماعیل رایین، نشر امیرکبیر، 1357

جهان زیر سلطه صهیونیسم، دفتر سیاسى سپاه

فراماسونری چیست ، دکتر موسی نجفی – موسی حقانی ، روزنامه کیهان ، 31/2/86،صفحه 8 (پاورقی) .

معرفی یک کتاب : مبانی فراماسونری ، ترجمه جعفر سعیدی گروه تحقیقات علمی ترکیه (یحیی هارون) ، تهران : مرکز اسناد انقلاب اسلامی ، 1384 .