دوست گرامی. واژه ولایت، به معنای سرپرستی، مراتب فراوان دارد و شبکه ای از روابط گسترده را در برمی گیرد که در آن علاوه بر ولایت خدا بر مردم و ولایت انبیاء و معصومین ع و علماء ربانی بر پیروانشان، شامل ولایت مومن بر مومن و والدین بر فرزندان و معلمان و مربیان بر شاگردان خود می شود.
برای شناخت عمیق موضوع ولایت و اسرار آن، لازم است این مسئله را به صورت یک شبکه عنکبوتی تصور کنیم که در آن، همه افراد یک امت با هم پیوند ولایی و محبتی و اخوتی و هدایتی و تربیتی دارند و در راستای قرب به خداوند به هم کمک و استعانت نموده، خوبی ها و ارزش های الهی و انسانی را به تمام جهان منتشر می کنند. آنگاه با تصور چنین وضعیتی، وظیفه امر به معروف و نهی از منکر نیز جایگاه راستین و تاثیرگذار خود را می یابد.
در روایات موضوع ولایت، تحت عنوان شجره طیبه مطرح شده است. درختی که ریشه اش در خانه پیامبر و علی (ع) است و تنه و شاخه هایش تمام شیعیان و مومنان هستند. قرآن کریم شجره طیبه و خبیثه را به صراحت بیان کرده و در تأویل شجره طیبه به اهل بیت (علیهم السلام) و شجره خبیثه ملعونه به دشمنان ایشان روایات فراوانی وارد شده است که به یکی از آنها اشاره می کنیم.
الم تر کیف ضرب الله مثلا کلمة طیبة کشجرة طیبة اصلها ثابت و فرعها فى السماء – تؤ تى اکلها کل حین باذن ربها و یضرب الله الامثال للناس لعلهم یتذکرون – و مثل کلمة خبیثة کشجرة خبیثة اجتثت من فوق الارض مالها من قرار(ابراهیم 4 – 26) خداوند عالمیان مثلى زده است، کلمه طیبه نیکوى پاکیزه را – که به قول بعضى کلمه توحید است که لا اله الا الله باشد – مانند درخت طیبه پاکیزه نمو کننده میوه دهنده است که ریشه اش در زمین فرو رفته و محکم شده باشد و فرع و شاخه هایش به آسمان بلند شده باشد و در هر زمان میوه و ثمره می دهد و به اذن و قدرت و تقدیر پروردگار آن و خدا مثل ها مى زند براى مردمان شاید که ایشان متذکر شوند و پند گیرند.
همچنین در تاویل شجره طیبه بعضى گفته اند: مراد هر کلام نیکو و اعتقاد حقى است که خدا به آن امر کرده باشد و بعضى نیز گفته اند: کلمه طیبه، ایمان است؛ و شجره طیبه، مؤمن می باشد. و مثل کلمه خبیثه و بد، که کلمه شرک یا هر اعتقاد بد و سخن بدى که خدا نهى از آن نموده باشد، مانند درخت خبیث بد است که نمو کننده نباشد. کلمات صادقه و عقاید حقه مانند درختى است که ریشه آن ثابت است و به ریاح عاصفه از شکوک و شبهات از پا در نمى آید و به جانب آسمان بلند مى شود و نهایت رفعت دارد و مقبول درگاه الهى مى گردد و روز به روز با تفکرات صحیحه و اعمال صالحه و باران فیوضات ربانیه برومند مى گردد و در دنیا آنا فانا مثمر ثمرات طیبه از وفور یقین و کثرت اعمال صالحه و اخلاق حسنه و قرب خدا مى شود.
و هر چند اهل باطل سعى کنند که آن را از ریشه برکنند و زایل گردانند نتوانند، و در آخرت مثمر نعیم ابدى و لذات غیر متناهیه و درجات عالیه مى باشد و کلمات کاذبه و عقاید باطله ثمره اش مانند حنظل براى عقول سلیمه تلخ و ناگوار است و هر چند اهل ضلالت و جهالت سعى در تقویت آن نمایند، بزودى از بیخ کنده مى شود و در آخرت بغیر از وبال و نکال و زقوم و غسلین ثمره نمى بخشد.
از حضرت باقر (ع) روایت شده که: شجره طیبه، حضرت رسول (ص) است، و فرعش على (ع)، و شاخه اش فاطمه (ع) و میوه هایش فرزندان اویند، و برگ اش شیعیان مایند، بدرستى که هر مؤمنى از شیعیان ما که مى میرد یک برگ از آن درخت مى ریزد و فرزندى که از شیعیان ما متولد مى شود یک برگ از آن درخت مى روید.(معانى الاخبار 400) بنابر مستفاد از این روایت و روایات فراوانی که در تاویل آیه شجره وارد شده است، ولایت حق و باطل را می توان به صورت شبکه ای برای انتشار خوبی ها و بدی ها تصور نمود، به همین دلیل هم از قرآن کریم استفاده می شود که در قیامت افراد تک تک محشور نمی شوند، بلکه حشر و نشر آدمیان جمعی خواهد بود.
قرآن کریم در سوره قیامت می فرماید: به مشرکان بگو اولین و آخرین همگی در قیامت گرد هم خواهند آمد و همه با هم محشور می شوند. قل ان الاولین و الآخرین – لمجموعون الى میقات یوم معلوم ( قیامت، 49 و 50)
و همه با هم مورد حساب و کتاب قرار خواهند گرفت، زیرا میان تمام افراد امت ها در طول تاریخ یک نوع رابطه و پیوند و مشارکت شبکه ای و جمعی وجود دارد که همه روی هم تاثیر می گذارند.
امروزه ما به صورت عینی وجود شبکه ولایت حق و شبکه ولایت باطل را در اینترنت و فضای مجازی و پیام رسان ها مشاهده می کنیم و به صورت فراگیر تحقق یافته است.
برای شناخت عمیق موضوع ولایت و اسرار آن، لازم است این مسئله را به صورت یک شبکه عنکبوتی تصور کنیم که در آن، همه افراد یک امت با هم پیوند ولایی و محبتی و اخوتی و هدایتی و تربیتی دارند و در راستای قرب به خداوند به هم کمک و استعانت نموده، خوبی ها و ارزش های الهی و انسانی را به تمام جهان منتشر می کنند. آنگاه با تصور چنین وضعیتی، وظیفه امر به معروف و نهی از منکر نیز جایگاه راستین و تاثیرگذار خود را می یابد.
در روایات موضوع ولایت، تحت عنوان شجره طیبه مطرح شده است. درختی که ریشه اش در خانه پیامبر و علی (ع) است و تنه و شاخه هایش تمام شیعیان و مومنان هستند. قرآن کریم شجره طیبه و خبیثه را به صراحت بیان کرده و در تأویل شجره طیبه به اهل بیت (علیهم السلام) و شجره خبیثه ملعونه به دشمنان ایشان روایات فراوانی وارد شده است که به یکی از آنها اشاره می کنیم.
الم تر کیف ضرب الله مثلا کلمة طیبة کشجرة طیبة اصلها ثابت و فرعها فى السماء – تؤ تى اکلها کل حین باذن ربها و یضرب الله الامثال للناس لعلهم یتذکرون – و مثل کلمة خبیثة کشجرة خبیثة اجتثت من فوق الارض مالها من قرار(ابراهیم 4 – 26) خداوند عالمیان مثلى زده است، کلمه طیبه نیکوى پاکیزه را – که به قول بعضى کلمه توحید است که لا اله الا الله باشد – مانند درخت طیبه پاکیزه نمو کننده میوه دهنده است که ریشه اش در زمین فرو رفته و محکم شده باشد و فرع و شاخه هایش به آسمان بلند شده باشد و در هر زمان میوه و ثمره می دهد و به اذن و قدرت و تقدیر پروردگار آن و خدا مثل ها مى زند براى مردمان شاید که ایشان متذکر شوند و پند گیرند.
همچنین در تاویل شجره طیبه بعضى گفته اند: مراد هر کلام نیکو و اعتقاد حقى است که خدا به آن امر کرده باشد و بعضى نیز گفته اند: کلمه طیبه، ایمان است؛ و شجره طیبه، مؤمن می باشد. و مثل کلمه خبیثه و بد، که کلمه شرک یا هر اعتقاد بد و سخن بدى که خدا نهى از آن نموده باشد، مانند درخت خبیث بد است که نمو کننده نباشد. کلمات صادقه و عقاید حقه مانند درختى است که ریشه آن ثابت است و به ریاح عاصفه از شکوک و شبهات از پا در نمى آید و به جانب آسمان بلند مى شود و نهایت رفعت دارد و مقبول درگاه الهى مى گردد و روز به روز با تفکرات صحیحه و اعمال صالحه و باران فیوضات ربانیه برومند مى گردد و در دنیا آنا فانا مثمر ثمرات طیبه از وفور یقین و کثرت اعمال صالحه و اخلاق حسنه و قرب خدا مى شود.
و هر چند اهل باطل سعى کنند که آن را از ریشه برکنند و زایل گردانند نتوانند، و در آخرت مثمر نعیم ابدى و لذات غیر متناهیه و درجات عالیه مى باشد و کلمات کاذبه و عقاید باطله ثمره اش مانند حنظل براى عقول سلیمه تلخ و ناگوار است و هر چند اهل ضلالت و جهالت سعى در تقویت آن نمایند، بزودى از بیخ کنده مى شود و در آخرت بغیر از وبال و نکال و زقوم و غسلین ثمره نمى بخشد.
از حضرت باقر (ع) روایت شده که: شجره طیبه، حضرت رسول (ص) است، و فرعش على (ع)، و شاخه اش فاطمه (ع) و میوه هایش فرزندان اویند، و برگ اش شیعیان مایند، بدرستى که هر مؤمنى از شیعیان ما که مى میرد یک برگ از آن درخت مى ریزد و فرزندى که از شیعیان ما متولد مى شود یک برگ از آن درخت مى روید.(معانى الاخبار 400) بنابر مستفاد از این روایت و روایات فراوانی که در تاویل آیه شجره وارد شده است، ولایت حق و باطل را می توان به صورت شبکه ای برای انتشار خوبی ها و بدی ها تصور نمود، به همین دلیل هم از قرآن کریم استفاده می شود که در قیامت افراد تک تک محشور نمی شوند، بلکه حشر و نشر آدمیان جمعی خواهد بود.
قرآن کریم در سوره قیامت می فرماید: به مشرکان بگو اولین و آخرین همگی در قیامت گرد هم خواهند آمد و همه با هم محشور می شوند. قل ان الاولین و الآخرین – لمجموعون الى میقات یوم معلوم ( قیامت، 49 و 50)
و همه با هم مورد حساب و کتاب قرار خواهند گرفت، زیرا میان تمام افراد امت ها در طول تاریخ یک نوع رابطه و پیوند و مشارکت شبکه ای و جمعی وجود دارد که همه روی هم تاثیر می گذارند.
امروزه ما به صورت عینی وجود شبکه ولایت حق و شبکه ولایت باطل را در اینترنت و فضای مجازی و پیام رسان ها مشاهده می کنیم و به صورت فراگیر تحقق یافته است.