مرگ چیست و آیا می‌توان زمان آن‌را به تأخیر انداخت؟

مرگ از نگاه فلاسفه اسلامى این است که نفس آدمى تدبیر بدن را رها نموده و از بدن منقطع گردد. البته این دیدگاه نشأت گرفته از قرآن و روایات است که ماهیت مرگ را فنا و نیستى نمی‌دانند.
در متون اسلامى، تعبیرات مختلفى پیرامون مرگ وجود دارد که همه در یک جهت مشترک‌اند و آن این‌که مرگ، فنا و نابودى نبوده، بلکه انتقال از خانه‌اى به خانه دیگر است؛ زیرا که انسان، مرکب از روح و بدن است و با مرگ که فقدان حیات و زندگى بدن ظاهرى است، روح به جهان آخرت منتقل می‌شود، و بدین لحاظ، مرگ به انسان نسبت داده می‌شود. مرگ، دریافت روح توسط فرشته مرگ است همانند زمان خواب. مرگ، یک خواب طولانى است و خواب، یک مرگ موقت، پس مرگ وفات است نه فوت و هلاکت و نابودى.
اما این‌که آیا می‌شود مرگ را به تأخیر انداخت، در این مورد در آیات و روایات با دو گونه اجل آشنا می‌شویم: «اجل معلق» و «اجل حتمى» که با اسامى دیگرى هم در نصوص دینى از آنان یاد شده است.
«اجل معلق» هر شخص، عبارت است از آن مدتى که بنا است در این دنیا زندگى کند، اما قابل تقلیل و افزایش است؛ مثلاً با انجام صله رحم و دادن صدقه می‌توان، این اجل را به تأخیر انداخت و با عاق والدین و قطع رحم آن‌را کم نمود، و این همان اجلى است که در لوح محو و اثبات ثبت شده است.
اما «اجل حتمى» همان است که قابل تغییر نیست و در «امّ الکتاب» مکتوب است.