مسابقه دهه فجر- پرسش استاندارد-
۱۳۹۵/۱۱/۰۴
–
۲۷۱۳ بازدید
از چه طریق میتوانم یک مسابقه کتبی به مناسبت دهه فجر طراحی کنم
با عرض سلام خدمت پرسشگر محترم
ضمن تشکر از ارتباط جنابعالی با این مرکز،، ابتدالازم است خدمت شما متذکر شویم که این سامانه، متعلق به اداره ی مشاوره و پاسخ نهاد نمایندگی رهبری در دانشگا ها بوده و مسوولیت آن پاسخگویی و مشاوره به دانشجویان عزیز و نسل جوان پیرامون سوالات و شبهات دینی ، اعتقادی، سیاسی و … می باشد.
پرسشگر ارجمند،در ایام دهه فجر مسابقات دینی واعتقادی وفرهنگی و… متعددی توسط کامونهای فرهنگی وهنری(دربسیج ،مساجد،مدارس، دانشگاهها و…) برگزار میشود.این مسابقات شامل مسابقه قران وعترت، در خصوص امام خمینی(ره) و تاثیرگذاری این بزرگوار در مسائل سیاسی کشورهای جهان و انقلاب های مختلف جهان ،مباحث خودسازی و مسابقه مباحث روانشناسی که هر یک به صورت کتبی برگزار میشوند.
دراین زمینه جنابعالی میتوانید پیرامون موضوعات مختلف،یک موضوع وکتاب مربوطه را انتخاب کرده وپرسش های خود را از ان طراحی نموده وبه اعضا بفرمایید پاسخ پرسشهای مربوطه دراین کتاب می باشدیا در صورت حجم زیاد صفحات کتاب تنها بخشهایی از کتاب(بطور مثال: فصل های اول تاسوم کتاب … ( از صفحه 209تا 319)) را جهت پاسخ مطالعه نمایند. ودر انتها به برگزیدگان ونفرات اول تاسوم جوایزی اهداء میشود.
درادامه کتابهایی درمورد دهه فجر وچگونگی طرح پرسش استاندارد را خدمت شماشرخ مینماییم.
کتابهای مربوط به انقلاب اسلامی بمناسبت دهه فجر
«خطِ امام»
بازخوانی تفکرات انقلابی حضرت امام روحالله خمینی
این کتاب که با مقدمه سعید قاسمی منتشر شده، کوشیده تا رفتار و خطِ فکری و عملیِ آیتالله خمینی رهبرِ انقلابِ اسلامیِ ایران را به مخاطبانش بشناساند. با خواندنِ این کتاب تصویرِ صریحتری از یک رهبرِ متفاوت و پرقدرت به دست خواهید آورد. با این تصویرِ دقیقتر، میتوانید در انتقاد یا اعتقادِ خود مستحکمتر باشید.
«مشروعیتِ دولت در نظامِ اسلامی»
نویسنده کتاب کوشیده است تا اثری نظری در حوزه سیاست ارائه کند. وی در فصلِ اولِ کتابش به تعریفِ «سیاست» پرداخته و مفاهیمی چون دولت و حکومت را از منظرِ الهی و ادیان و فرقِ مختلف تبیین کرده است. در فصلِ دوم نویسنده حکومت و سیاست از منظرِ تشیع و تسنن را بررسی کرده است. فصل سوم کتاب هم به بررسی همه جانبۀ ولایت فقیه اختصاص دارد.
قطره، موج، دریا»
. در «قطره، موج، دریا» بزرگانِ انقلاب برای شما از روزهای منتهی به 22 بهمن سال 57 میگویند. تدوین گرِ کتاب، بریدههای مرتبط خاطراتِ افراد مختلف را کنارِ هم چیده تا مخاطبش را در جریان سیرِ پیروزی انقلاب قرار دهد. روایت از فوتِ فرزندِ امام خمینی آغاز میشود و تا روزهای پیروزی ادامه پیدا میکند.
این اثر در واقع خلاصۀ ساندویچی و جمع و جوری از مجموعه 4 جلدیِ «به روایت اول شخص مفرد» است.
«گل آخر، دقیقۀ نود»
رمانِ نوجوانِ بهزادِ دانشگر روایتی از خلاقیت، گستاخی و انقلابیگری بچههایی است که هیجان را در مبارزه میبینند؛ مبارزهای به سبکِ فوتبال! (http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13931113000600)
طراحی سوال استاندارد
مقدمه
میدانیم از عوامل بسیار مهم در فرآیند آموزش و یاد گیری موثرو همچنین حفظ وتداوم آن ارزشیابی ازآموخته های فراگیران است و این ارزشیابی زمانی اثر بخش و پایدار می باشد که مجموعه سوالات هر آزمون براساس معیارهای صحیح علمی و استاندارد تهیه شود و باتوجه به ناهمگونی های متعدد و دخالت سلائق فردی و احتمالاُ عدم آشنایی بعضی از طراحان سئوالات امتحانی با ابعاد فنی مسئله و عدم رعایت حیطه های شناختی و استفاده ازتمام فصول کتاب در طراحی ، پیامدهای منفی حاصل از آن بر امر ارزشیابی آثار سوئی به همراه داشته است که مورد توجه متخصصین فن واساتید علوم تربیتی و سنجش واندازه گیری قرار گرفته است.
لذا با توجه به اهمیت این امر سعی شده، دراین مقوله معیارهایی از اصول طراحی سوال در سه محور: ملاک های فنی سوال – ادبیات سوال – مشخصات ظاهری سوالات که هریک به تفصیل شرح داده شده اند گردآوری شود.
1-ملاک ها ی فنی سؤال
1-1: سؤالات ازساده به مشکل تنظیم شود.
لازمه این کار مشخص بودن نوع سؤال و سطوح یادگیری مورد سنجش سؤال و… است . یعنی رعایت سطوح حیطه های شناختی، عاطفی، روانی ـ حرکتی و در بخش حیطه شناسی بر رعایت طبقات : دانش ـ درک و فهم ـ کاربرد ـتجزیه و تحلیل ـ ترکیب و ارزشیابی تو جه شود. معرفی سطوح حیطه های شناختی در جدول 1-1 آمده است.
2-1 : ازانواع سؤالات استفاده شود (حداقل5 نوع)
از انواع سؤالات امتحانی میتوان به سؤالات عینی و انشایی اشاره کرد که مرور کوتاهی برهریک از آنها ارائه می دهیم.
الف)سؤالات عینی: در این گونه از سؤالات، ارزشیابی یا تصحیح آنها به دور از حب و بغض قضاوت و نظارت شخص مصحح انجام می گیرد مانند سؤالات چند گزینه ای ـ صحیح وغلط ـ کامل کردنی ـ جور کردنی ـ تصحیح کردنی و….
لازم به ذکراست که درهر مورد باید نکات زیر رعایت شود
سؤالات کامل کردنی باید:
کلمه یا عبارت حذف شده از مفاهیم با ارزش جمله باشد.
در سؤال بیش از یک جای خالی گنجانده نشود و جای خالی در وسط ویا آخر جمله باشد.
فقط یک پاسخ معین و مشخص داشته باشد
سؤالات جورکردنی باید :
تعداد پاسخ ها بیش از تعداد سؤالات باشد .
سؤال و پاسخ بصورت مختصر نوشته شود.
به منظور اینکه پاسخ سؤال ها به راحتی پیدا نشود سؤالات باید با یکدیگر متجانس باشند.
ب) سؤالات انشایی : آن دسته از سؤالاتی است که شرح داده می شوند سلیقه و قضاوت شخص مصحح در آن دخالت دارد این گونه سؤالات به دو دسته کوته پاسخ و گسترده پاسخ تقسیم میشوند در سؤالات کوته پاسخ تاحدی محدود است و بر مبنای الگوی تعیین شده مشخص و تهیه می شود. در سؤالات گسترده پاسخ آزمون دهنده به پیروی از الگوی مشخصی موظف نیوده و در نحوه تنظیم و ارائه پاسخ آزادی کامل دارد.
در اینگونه سوالات طول پاسخ وزمان لازم از طرف طراح تعین می شود.
3-1: سؤالات همنوع مانند چند گزینه ایها ، جور کردنی ها و…… پشت سر هم قرا ر گیرند و دستور کار لازم را داشته باشند
4-1: هر سؤال به طور مستقل و بدون تکرار فقط یک هدف آموزشی خاص را مورد سنجش قرار دهد. بدیهی است در نوشتن سؤالات پایانی باید بر اهداف مهمتر تاکید شود.
5-1: بارم هر سئوال با جواب مورد انتظار متناسب باشد.بعبارت دیگر باید نمره داده شده به سوالات با پاسخ های مورد پیش بینی هم سنگ باشدو با توجه به اهمیتهدف مورد سنجش و میزان پاسخ پیش بینی هم ارزش باشد . بنابراین به سوالی که هدف مهمی را می سنجد و میزان پاسخ مورد پیش بین هم نسبتا زیاد است باید نمره بیشتری تعلق بگیرد و بالعکس.
نمره گذاری وبارم بندی بردو نوع است : نمره گذاری تحلیلی که در آن برنکات یا اجزای خاص پاسخ تکیه می کند, نمره کذاری کل نگر که تمامیت پاسخ را بصورت یک کل در نظر می گیرد.
6-1 : در تدوین سوالات بودجه بندی کتاب رعایت شود .
1-7: متن سوال راهنمای پاسخ آن سوال یا دیگر سوالات نباشد .(هر پرسش باید از پرسش های دیگر مستقل باشد و پاسخ هیچ پرسشی نباید از روی متن یا گزینه های پرسش های دیگر حدس زده شود .)
1-8 سوالات با عبارتی دقیق گویا و دور از ابهام طرح شوند.
اصولاً ساده نویسی و روشنی در بیان سوال اهمیت خاصی دارد . طرز بیان سوال باید چنان باشد که آزمایش شوندگان کاری راکه باید انجام دهند را بفهمند . به بیان دیگر عدم پاسخ گویی دانش آموزان باید صرفا به دلیل نداشتن دانش و مهارت لازم در مورد فرآیند یادگیری مربوط به سوال باشد نه عدم توانایی در درک مفهوم سوال .
9-1 : در طراحی سوالات به متن کتاب و محتوای اصلی درس تاکید شود . تا میزان پاسخگویی دانش آموزان بیانگر درجه توان و عملکرد تحصیلی وی در آن باشد و دانش آموزان را از حفظ طوطی وار محصور شدن در قالب مطالبی که فهم و یادگیری او را در حد ضعیفی نگه دارد خودداری شود . چنانچه نیاز به انعکاس سوال یا سوالاتی که تمرین کتاب یا …. باشد ، تغییراتی جزیی در آن ضرورت دارد و هیچ سوالی نباید خارج از کتاب باشد.
10-1: برای سوالات انشایی دامنه و حد در نظر گرفته شود .
زمان و رشد سنی دانش آموزان را باید در نظر گرفت و حدود و اندازه تقریبی و طول هر پاسخ سوال انشایی از طرف طراح مشخص و تعیین شود .
11-1 : در توزیع بارم هر سوال به قسمت های مختلف پاسخ آن دقت شود . یعنی نمره اختصاص داده شده به هر سوال می بایست با اجزای تقسیم شده اش متناسب باشد . مثلا برای یک سوال 3 جزیی نمیتوان 1 نمره در نظر گرفت.
12-1: سوالات از نظر علمی صحیح طرح شوند. سوالی از نظر علمی صحیح است که در مورد صحت و سقم پاسخ آن بین مصححان اتفاق نظر وجود داشته باشد و سوالی که بدنه ( صورت مسئله) آن غلط باشد ، یک سوال علمی نیست
13-1: سوالات از قوه تمیز و مناسب برخوردار باشند . حساسیت سوالات طراحی شده باید به گونه ای باشد که دانش آموزان موفق را از دیگر داننش آموزان جدا سازد.
14-1: سوالات باید از اعتبار لازم برخوردار باشد. اعتبار یعنی اگر یک آزمون دو بار در مورد یک آزمودنی بکار رود نتایج تقریبا یکسانی به دست می آید می توان گفت که اعتبار یک آزمون ثبات و پایایی نتایج آن در اجراهای متعدد است.
15-1: نوع سوالات با سطح یادگیری مورد سنجش و اهداف امتحان ، هم خوانی داشته باشد.
16-1 : سوالات از روایی لازم برخوردار باشند. روایی یعنی آزمون چیزی را اندازه بگیرد که برای آن ساخته شده است . مثلا آزمونی که برای اندازه گیری معلومات دانش آموزان در درس ریاضی ساخته شده نباید معلومات آنان را در ادبیات فارسی اندازه بگیرد.
انواع روایی : 1- روایی ظاهری 2- روایی محتوایی 3- روایی هم زمان 4- روایی پیش بین 5- روایی سازه (روایی مفهومی) شاید توضیح بیشتری بخواهد..
17-1: درسوالات چند قسمتی باید سوالات به گونه ای طرح شوند که هر قسمت دارای پاسخ مجزا باشد و عدم پاسخگویی به یک قسمت دانش آموزان را از پاسخ به قسمت های دیگر محروم نکند.
18-1: زمان اختصاص داده شده به پاسخگویی به سوالات یک امتحان توسط طراح بر اساس سطح دشواری سوالات و بارم در نظر گیری تمام عوامل فیزیکی و شرایط برگزاری امتحان اختصاص داده شود .بدیهی است که زمان منظور شده در یک امتحان از مجموع زمان های محاسبه شده تک تک سوالات بر اساس پیش بینی زمان لازم شده توسط دانش آموزان برای پاسخ به هر سوال طبق راهنمای تصحیح سوالات انجام می شود .این زمان شامل: زمان لازم برای خواندن سوال + زمان لازم برای تفکر و یادآوری پاسخ + زمان لازم برای نوشتن پاسخ +بازنگری آن خواهد بود .(متناسب با توانایی دانش آموز متوسط است)
19-1: از دادن سوالات اختیاری خودداری شود.
20-1: چنانچه پاسخگویی به سوال یا سوالاتی نیاز به دستورالعمل جداگانه یا استفاده از ابزار خاصی دارد ، طراح نسبت به درج نکات لازم قبل از سوال یا سوالات مورد نظر ترجیحا در ابتدای سوالات امتحانی بعد از مندرجات سر برگ با رعایت قوانین مربوطه در این زمینه اقدام نماید.
21-1: چنانچه برای پاسخگویی به سوالی نیاز به مقیاس – درجه – تعداد و یا بیان ویژگی خاصی است حتما در دنباله سوال آورده شود .
22-1: چنانچه پاسخ سوالی از منبع خاصی مد نظر است در متن سوال بهمنبع مورد نظر اشاره شود .
23-1: سقف حداقل و حداکثر تعداد سوالات امتحانی با توجه به نوع درس – حجم و اهمیت محتوا- سطوح یادگیری مورد سنجش نوع سوال- زمان مناسب پاسخ به سوالات و شرایط سنی دانش آموزان تعین گردد.
بدیهی است سقف حداقل و حداکثر سوال در امتحانات دروس مختلف یکسان نخواهد بود ولی حداقل تعداد 12 و حداکثر 25 سوال پیشنهاد می شود . ( کم بودن تعداد سوالات باعث بالا رفتن بارم و از دست دادن نمره و زیاد بودن تعداد باعث خستگی دانش آموزان و تصحیح مشکل اوراق امتحانی می شود)
24-1: فرم نهایی سوالات قبل از ارسال توسط طراح بازنگری و چنانچه نیاز به اصلاحات داشت ، به موقع اقدام شود .
25-1: ارزش نمره ای هر سوال با توجه به سطوح یادگیری مورد سنجش حداقل 25/. برای سوال آسان و حداکثر 4 نمره برای سوالات سطوح بالاتر منظور گردد . در مواردی که سوال چند قسمت دارد نباید ارزش نمره ای هر قسمت از 25/. کمتر تعین شود.
26-1: سوال باید در حد یک دانش آموز متوسط باشد به طوری که در منحنی نرمال بخش وسیعی از دانش آموزان را در بر بگیرد
27- 1: تقسیم بندی سطح دشواری سوالات بر اساس ملاک های مهم از جنبه سطوح یادگیری مورد سنجش در حیطه شناختی صورت گیرد .
ضمن تشکر از ارتباط جنابعالی با این مرکز،، ابتدالازم است خدمت شما متذکر شویم که این سامانه، متعلق به اداره ی مشاوره و پاسخ نهاد نمایندگی رهبری در دانشگا ها بوده و مسوولیت آن پاسخگویی و مشاوره به دانشجویان عزیز و نسل جوان پیرامون سوالات و شبهات دینی ، اعتقادی، سیاسی و … می باشد.
پرسشگر ارجمند،در ایام دهه فجر مسابقات دینی واعتقادی وفرهنگی و… متعددی توسط کامونهای فرهنگی وهنری(دربسیج ،مساجد،مدارس، دانشگاهها و…) برگزار میشود.این مسابقات شامل مسابقه قران وعترت، در خصوص امام خمینی(ره) و تاثیرگذاری این بزرگوار در مسائل سیاسی کشورهای جهان و انقلاب های مختلف جهان ،مباحث خودسازی و مسابقه مباحث روانشناسی که هر یک به صورت کتبی برگزار میشوند.
دراین زمینه جنابعالی میتوانید پیرامون موضوعات مختلف،یک موضوع وکتاب مربوطه را انتخاب کرده وپرسش های خود را از ان طراحی نموده وبه اعضا بفرمایید پاسخ پرسشهای مربوطه دراین کتاب می باشدیا در صورت حجم زیاد صفحات کتاب تنها بخشهایی از کتاب(بطور مثال: فصل های اول تاسوم کتاب … ( از صفحه 209تا 319)) را جهت پاسخ مطالعه نمایند. ودر انتها به برگزیدگان ونفرات اول تاسوم جوایزی اهداء میشود.
درادامه کتابهایی درمورد دهه فجر وچگونگی طرح پرسش استاندارد را خدمت شماشرخ مینماییم.
کتابهای مربوط به انقلاب اسلامی بمناسبت دهه فجر
«خطِ امام»
بازخوانی تفکرات انقلابی حضرت امام روحالله خمینی
این کتاب که با مقدمه سعید قاسمی منتشر شده، کوشیده تا رفتار و خطِ فکری و عملیِ آیتالله خمینی رهبرِ انقلابِ اسلامیِ ایران را به مخاطبانش بشناساند. با خواندنِ این کتاب تصویرِ صریحتری از یک رهبرِ متفاوت و پرقدرت به دست خواهید آورد. با این تصویرِ دقیقتر، میتوانید در انتقاد یا اعتقادِ خود مستحکمتر باشید.
«مشروعیتِ دولت در نظامِ اسلامی»
نویسنده کتاب کوشیده است تا اثری نظری در حوزه سیاست ارائه کند. وی در فصلِ اولِ کتابش به تعریفِ «سیاست» پرداخته و مفاهیمی چون دولت و حکومت را از منظرِ الهی و ادیان و فرقِ مختلف تبیین کرده است. در فصلِ دوم نویسنده حکومت و سیاست از منظرِ تشیع و تسنن را بررسی کرده است. فصل سوم کتاب هم به بررسی همه جانبۀ ولایت فقیه اختصاص دارد.
قطره، موج، دریا»
. در «قطره، موج، دریا» بزرگانِ انقلاب برای شما از روزهای منتهی به 22 بهمن سال 57 میگویند. تدوین گرِ کتاب، بریدههای مرتبط خاطراتِ افراد مختلف را کنارِ هم چیده تا مخاطبش را در جریان سیرِ پیروزی انقلاب قرار دهد. روایت از فوتِ فرزندِ امام خمینی آغاز میشود و تا روزهای پیروزی ادامه پیدا میکند.
این اثر در واقع خلاصۀ ساندویچی و جمع و جوری از مجموعه 4 جلدیِ «به روایت اول شخص مفرد» است.
«گل آخر، دقیقۀ نود»
رمانِ نوجوانِ بهزادِ دانشگر روایتی از خلاقیت، گستاخی و انقلابیگری بچههایی است که هیجان را در مبارزه میبینند؛ مبارزهای به سبکِ فوتبال! (http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13931113000600)
طراحی سوال استاندارد
مقدمه
میدانیم از عوامل بسیار مهم در فرآیند آموزش و یاد گیری موثرو همچنین حفظ وتداوم آن ارزشیابی ازآموخته های فراگیران است و این ارزشیابی زمانی اثر بخش و پایدار می باشد که مجموعه سوالات هر آزمون براساس معیارهای صحیح علمی و استاندارد تهیه شود و باتوجه به ناهمگونی های متعدد و دخالت سلائق فردی و احتمالاُ عدم آشنایی بعضی از طراحان سئوالات امتحانی با ابعاد فنی مسئله و عدم رعایت حیطه های شناختی و استفاده ازتمام فصول کتاب در طراحی ، پیامدهای منفی حاصل از آن بر امر ارزشیابی آثار سوئی به همراه داشته است که مورد توجه متخصصین فن واساتید علوم تربیتی و سنجش واندازه گیری قرار گرفته است.
لذا با توجه به اهمیت این امر سعی شده، دراین مقوله معیارهایی از اصول طراحی سوال در سه محور: ملاک های فنی سوال – ادبیات سوال – مشخصات ظاهری سوالات که هریک به تفصیل شرح داده شده اند گردآوری شود.
1-ملاک ها ی فنی سؤال
1-1: سؤالات ازساده به مشکل تنظیم شود.
لازمه این کار مشخص بودن نوع سؤال و سطوح یادگیری مورد سنجش سؤال و… است . یعنی رعایت سطوح حیطه های شناختی، عاطفی، روانی ـ حرکتی و در بخش حیطه شناسی بر رعایت طبقات : دانش ـ درک و فهم ـ کاربرد ـتجزیه و تحلیل ـ ترکیب و ارزشیابی تو جه شود. معرفی سطوح حیطه های شناختی در جدول 1-1 آمده است.
2-1 : ازانواع سؤالات استفاده شود (حداقل5 نوع)
از انواع سؤالات امتحانی میتوان به سؤالات عینی و انشایی اشاره کرد که مرور کوتاهی برهریک از آنها ارائه می دهیم.
الف)سؤالات عینی: در این گونه از سؤالات، ارزشیابی یا تصحیح آنها به دور از حب و بغض قضاوت و نظارت شخص مصحح انجام می گیرد مانند سؤالات چند گزینه ای ـ صحیح وغلط ـ کامل کردنی ـ جور کردنی ـ تصحیح کردنی و….
لازم به ذکراست که درهر مورد باید نکات زیر رعایت شود
سؤالات کامل کردنی باید:
کلمه یا عبارت حذف شده از مفاهیم با ارزش جمله باشد.
در سؤال بیش از یک جای خالی گنجانده نشود و جای خالی در وسط ویا آخر جمله باشد.
فقط یک پاسخ معین و مشخص داشته باشد
سؤالات جورکردنی باید :
تعداد پاسخ ها بیش از تعداد سؤالات باشد .
سؤال و پاسخ بصورت مختصر نوشته شود.
به منظور اینکه پاسخ سؤال ها به راحتی پیدا نشود سؤالات باید با یکدیگر متجانس باشند.
ب) سؤالات انشایی : آن دسته از سؤالاتی است که شرح داده می شوند سلیقه و قضاوت شخص مصحح در آن دخالت دارد این گونه سؤالات به دو دسته کوته پاسخ و گسترده پاسخ تقسیم میشوند در سؤالات کوته پاسخ تاحدی محدود است و بر مبنای الگوی تعیین شده مشخص و تهیه می شود. در سؤالات گسترده پاسخ آزمون دهنده به پیروی از الگوی مشخصی موظف نیوده و در نحوه تنظیم و ارائه پاسخ آزادی کامل دارد.
در اینگونه سوالات طول پاسخ وزمان لازم از طرف طراح تعین می شود.
3-1: سؤالات همنوع مانند چند گزینه ایها ، جور کردنی ها و…… پشت سر هم قرا ر گیرند و دستور کار لازم را داشته باشند
4-1: هر سؤال به طور مستقل و بدون تکرار فقط یک هدف آموزشی خاص را مورد سنجش قرار دهد. بدیهی است در نوشتن سؤالات پایانی باید بر اهداف مهمتر تاکید شود.
5-1: بارم هر سئوال با جواب مورد انتظار متناسب باشد.بعبارت دیگر باید نمره داده شده به سوالات با پاسخ های مورد پیش بینی هم سنگ باشدو با توجه به اهمیتهدف مورد سنجش و میزان پاسخ پیش بینی هم ارزش باشد . بنابراین به سوالی که هدف مهمی را می سنجد و میزان پاسخ مورد پیش بین هم نسبتا زیاد است باید نمره بیشتری تعلق بگیرد و بالعکس.
نمره گذاری وبارم بندی بردو نوع است : نمره گذاری تحلیلی که در آن برنکات یا اجزای خاص پاسخ تکیه می کند, نمره کذاری کل نگر که تمامیت پاسخ را بصورت یک کل در نظر می گیرد.
6-1 : در تدوین سوالات بودجه بندی کتاب رعایت شود .
1-7: متن سوال راهنمای پاسخ آن سوال یا دیگر سوالات نباشد .(هر پرسش باید از پرسش های دیگر مستقل باشد و پاسخ هیچ پرسشی نباید از روی متن یا گزینه های پرسش های دیگر حدس زده شود .)
1-8 سوالات با عبارتی دقیق گویا و دور از ابهام طرح شوند.
اصولاً ساده نویسی و روشنی در بیان سوال اهمیت خاصی دارد . طرز بیان سوال باید چنان باشد که آزمایش شوندگان کاری راکه باید انجام دهند را بفهمند . به بیان دیگر عدم پاسخ گویی دانش آموزان باید صرفا به دلیل نداشتن دانش و مهارت لازم در مورد فرآیند یادگیری مربوط به سوال باشد نه عدم توانایی در درک مفهوم سوال .
9-1 : در طراحی سوالات به متن کتاب و محتوای اصلی درس تاکید شود . تا میزان پاسخگویی دانش آموزان بیانگر درجه توان و عملکرد تحصیلی وی در آن باشد و دانش آموزان را از حفظ طوطی وار محصور شدن در قالب مطالبی که فهم و یادگیری او را در حد ضعیفی نگه دارد خودداری شود . چنانچه نیاز به انعکاس سوال یا سوالاتی که تمرین کتاب یا …. باشد ، تغییراتی جزیی در آن ضرورت دارد و هیچ سوالی نباید خارج از کتاب باشد.
10-1: برای سوالات انشایی دامنه و حد در نظر گرفته شود .
زمان و رشد سنی دانش آموزان را باید در نظر گرفت و حدود و اندازه تقریبی و طول هر پاسخ سوال انشایی از طرف طراح مشخص و تعیین شود .
11-1 : در توزیع بارم هر سوال به قسمت های مختلف پاسخ آن دقت شود . یعنی نمره اختصاص داده شده به هر سوال می بایست با اجزای تقسیم شده اش متناسب باشد . مثلا برای یک سوال 3 جزیی نمیتوان 1 نمره در نظر گرفت.
12-1: سوالات از نظر علمی صحیح طرح شوند. سوالی از نظر علمی صحیح است که در مورد صحت و سقم پاسخ آن بین مصححان اتفاق نظر وجود داشته باشد و سوالی که بدنه ( صورت مسئله) آن غلط باشد ، یک سوال علمی نیست
13-1: سوالات از قوه تمیز و مناسب برخوردار باشند . حساسیت سوالات طراحی شده باید به گونه ای باشد که دانش آموزان موفق را از دیگر داننش آموزان جدا سازد.
14-1: سوالات باید از اعتبار لازم برخوردار باشد. اعتبار یعنی اگر یک آزمون دو بار در مورد یک آزمودنی بکار رود نتایج تقریبا یکسانی به دست می آید می توان گفت که اعتبار یک آزمون ثبات و پایایی نتایج آن در اجراهای متعدد است.
15-1: نوع سوالات با سطح یادگیری مورد سنجش و اهداف امتحان ، هم خوانی داشته باشد.
16-1 : سوالات از روایی لازم برخوردار باشند. روایی یعنی آزمون چیزی را اندازه بگیرد که برای آن ساخته شده است . مثلا آزمونی که برای اندازه گیری معلومات دانش آموزان در درس ریاضی ساخته شده نباید معلومات آنان را در ادبیات فارسی اندازه بگیرد.
انواع روایی : 1- روایی ظاهری 2- روایی محتوایی 3- روایی هم زمان 4- روایی پیش بین 5- روایی سازه (روایی مفهومی) شاید توضیح بیشتری بخواهد..
17-1: درسوالات چند قسمتی باید سوالات به گونه ای طرح شوند که هر قسمت دارای پاسخ مجزا باشد و عدم پاسخگویی به یک قسمت دانش آموزان را از پاسخ به قسمت های دیگر محروم نکند.
18-1: زمان اختصاص داده شده به پاسخگویی به سوالات یک امتحان توسط طراح بر اساس سطح دشواری سوالات و بارم در نظر گیری تمام عوامل فیزیکی و شرایط برگزاری امتحان اختصاص داده شود .بدیهی است که زمان منظور شده در یک امتحان از مجموع زمان های محاسبه شده تک تک سوالات بر اساس پیش بینی زمان لازم شده توسط دانش آموزان برای پاسخ به هر سوال طبق راهنمای تصحیح سوالات انجام می شود .این زمان شامل: زمان لازم برای خواندن سوال + زمان لازم برای تفکر و یادآوری پاسخ + زمان لازم برای نوشتن پاسخ +بازنگری آن خواهد بود .(متناسب با توانایی دانش آموز متوسط است)
19-1: از دادن سوالات اختیاری خودداری شود.
20-1: چنانچه پاسخگویی به سوال یا سوالاتی نیاز به دستورالعمل جداگانه یا استفاده از ابزار خاصی دارد ، طراح نسبت به درج نکات لازم قبل از سوال یا سوالات مورد نظر ترجیحا در ابتدای سوالات امتحانی بعد از مندرجات سر برگ با رعایت قوانین مربوطه در این زمینه اقدام نماید.
21-1: چنانچه برای پاسخگویی به سوالی نیاز به مقیاس – درجه – تعداد و یا بیان ویژگی خاصی است حتما در دنباله سوال آورده شود .
22-1: چنانچه پاسخ سوالی از منبع خاصی مد نظر است در متن سوال بهمنبع مورد نظر اشاره شود .
23-1: سقف حداقل و حداکثر تعداد سوالات امتحانی با توجه به نوع درس – حجم و اهمیت محتوا- سطوح یادگیری مورد سنجش نوع سوال- زمان مناسب پاسخ به سوالات و شرایط سنی دانش آموزان تعین گردد.
بدیهی است سقف حداقل و حداکثر سوال در امتحانات دروس مختلف یکسان نخواهد بود ولی حداقل تعداد 12 و حداکثر 25 سوال پیشنهاد می شود . ( کم بودن تعداد سوالات باعث بالا رفتن بارم و از دست دادن نمره و زیاد بودن تعداد باعث خستگی دانش آموزان و تصحیح مشکل اوراق امتحانی می شود)
24-1: فرم نهایی سوالات قبل از ارسال توسط طراح بازنگری و چنانچه نیاز به اصلاحات داشت ، به موقع اقدام شود .
25-1: ارزش نمره ای هر سوال با توجه به سطوح یادگیری مورد سنجش حداقل 25/. برای سوال آسان و حداکثر 4 نمره برای سوالات سطوح بالاتر منظور گردد . در مواردی که سوال چند قسمت دارد نباید ارزش نمره ای هر قسمت از 25/. کمتر تعین شود.
26-1: سوال باید در حد یک دانش آموز متوسط باشد به طوری که در منحنی نرمال بخش وسیعی از دانش آموزان را در بر بگیرد
27- 1: تقسیم بندی سطح دشواری سوالات بر اساس ملاک های مهم از جنبه سطوح یادگیری مورد سنجش در حیطه شناختی صورت گیرد .