در منابع معتبر مطلبی درباره جزییات سیره اهل بیت (علیهم السلام) در زمینه مشورت کردن با زنان و همسران خود، یافت نشد. اما برای تبیین هر چه بهتر دیدگاه اهل بیت (علیهم السلام) نسبت به مشورت با زنان در احادیث و کلمات آنان، توجه و تدبر در در دو حدیث زیر ضروری است:
امیرالمؤمنین (علیه السلام):
– «… وَ اِیّاکَ وَ مُشاوَرَةَ النِّساءِ فَاِنَّ رَأْیَهُنَّ اِلى اَفْن، وَ عَزْمَهُنَّ اِلى وَهْن.» (1) از مشورت با زنان اجتناب کن، زیرا رأی شان ضعیف، و عزمشان سست است.
– «إِیَّاکَ وَ مُشَاوَرَةَ اَلنِّسَاءِ إِلاَّ مَنْ جَرَّبْتَ بِکَمَالِ عَقْلِهَا فَإِنَّ رَأْیَهُنَّ یَجُرُّ إِلَى اَلْأَفَنِ وَ عَزْمَهُنَّ إِلَى وَهْنٍ …» (2) از مشورت با زنان خودداری کن مگر با بانوانی که توانایی عقلی آنان را تجربه کردهای، (یعنی کامل بودن عقلش، برای تو به تجربه ثابت شده باشد) چرا رأی شان ضعیف، عزم شان سُست است….
بنابر این، با توجه به دستورات متعالیهی دین اسلام که ارزش فراوانی برای زنان قائل گردیده و بیشترین خیر و برکات را در وجود زنان می داند، نمی توان به طور مطلق مشورت با زنان را نفی کرد، و همان گونه که در حدیث دوم نیز دیده می شود حضرت خطاب به فرزند خود، مشورت با مطلق زنان را نهی ننموده است بلکه تصریح دارد که مشورت کردن با برخی از زنان که عقلانیت و توانایی عقلی آنان برای تو ثابت شده، از مطلق نهی مشورت خارج شده اند و می توان با چنین زنان عاقل و کاملی مشورت نمود.
پی نوشت:
(1) نهج البلاغه، نامه شماره 31، خطاب به امام حسن مجتبی (علیه السلام)؛
(2) کنز الفوائد ج۱ ص۳۷۶ ( الجزء الأول فصل من کلام أمیر المؤمنین صلوات اللّه علیه فی ذکر النساء) و کتاب شریف بحار الأنوار ج۱۰۰ ص۲۵۳؛
امیرالمؤمنین (علیه السلام):
– «… وَ اِیّاکَ وَ مُشاوَرَةَ النِّساءِ فَاِنَّ رَأْیَهُنَّ اِلى اَفْن، وَ عَزْمَهُنَّ اِلى وَهْن.» (1) از مشورت با زنان اجتناب کن، زیرا رأی شان ضعیف، و عزمشان سست است.
– «إِیَّاکَ وَ مُشَاوَرَةَ اَلنِّسَاءِ إِلاَّ مَنْ جَرَّبْتَ بِکَمَالِ عَقْلِهَا فَإِنَّ رَأْیَهُنَّ یَجُرُّ إِلَى اَلْأَفَنِ وَ عَزْمَهُنَّ إِلَى وَهْنٍ …» (2) از مشورت با زنان خودداری کن مگر با بانوانی که توانایی عقلی آنان را تجربه کردهای، (یعنی کامل بودن عقلش، برای تو به تجربه ثابت شده باشد) چرا رأی شان ضعیف، عزم شان سُست است….
بنابر این، با توجه به دستورات متعالیهی دین اسلام که ارزش فراوانی برای زنان قائل گردیده و بیشترین خیر و برکات را در وجود زنان می داند، نمی توان به طور مطلق مشورت با زنان را نفی کرد، و همان گونه که در حدیث دوم نیز دیده می شود حضرت خطاب به فرزند خود، مشورت با مطلق زنان را نهی ننموده است بلکه تصریح دارد که مشورت کردن با برخی از زنان که عقلانیت و توانایی عقلی آنان برای تو ثابت شده، از مطلق نهی مشورت خارج شده اند و می توان با چنین زنان عاقل و کاملی مشورت نمود.
پی نوشت:
(1) نهج البلاغه، نامه شماره 31، خطاب به امام حسن مجتبی (علیه السلام)؛
(2) کنز الفوائد ج۱ ص۳۷۶ ( الجزء الأول فصل من کلام أمیر المؤمنین صلوات اللّه علیه فی ذکر النساء) و کتاب شریف بحار الأنوار ج۱۰۰ ص۲۵۳؛