ظاهرا قبل از بعثت، حضرت موسی(ع) به دلائلی که کاملا روشن نیست کمی مشکل زبان داشته است، آیه 34 سوره مبارکه قصص آن را فصاحت کم ذکر کرده می فرماید: « وَ أَخی هارُونُ هُوَ أَفْصَحُ مِنِّی لِساناً فَأَرْسِلْهُ مَعی رِدْءاً یُصَدِّقُنی إِنِّی أَخافُ أَنْ یُکَذِّبُونِ ؛ (پروردگارا) و برادرم هارون زبانش از من فصیحتر است او را همراه من بفرست تا یاور من باشد و مرا تصدیق کند مى ترسم مرا تکذیب کنند!»
افصح از ماده فصیح در اصل به معنى خالص بودن چیزى است، و به سخن خالص و گویا که خالى از هر گونه حشو و زوائد باشد فصیح گفته مى شود و ردء به معنى معین و یاور است(1).
آیه 52 سوره مبارکه زخرف هم از قول فرعون مشکل را ناتوانی در تبیین مطلب ذکر می کند که ظاهرا همان مشکل لکنت زبان و کمی فصاحت باشد.
آیه نقل می کند: بدون شک من(فرعون) از این فرد(موسی) که مقام و نژادى پست دارد، و هرگز نمى تواند فصیح سخن بگوید برترم (أَمْ أَنَا خَیْرٌ مِنْ هذَا الَّذِی هُوَ مَهِینٌ وَ لا یَکادُ یُبِینُ ).
و به این ترتیب دو افتخار بزرگ براى خود (حکومت مصر، و مالکیت نیل) و دو نقطه ضعف براى موسى (فقر، و لکنت زبان) بیان می کند.
در حالى که ظاهرا حضرت موسی(ع) موسى بعد از بعثت هرگز در برخورد با فرعون دیگر لکنت زبان نداشت، چرا که خداوند دعاى او را مستجاب کرد و سنگینى زبانش را بر طرف ساخت، چرا که به هنگام بعثت عرضه داشت:« وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی (خداوندا گره را از زبان من بگشا) (سوره طه، آیه 27)، و مسلما دعایش مستجاب شد و قرآن نیز گواه بر آن است(2).
پاورقی:
1- ر. ک: تفسیر نمونه، ج 16، ص78 – 79.
2- ر. ک: تفسیر نمونه، ج 21، ص83 – 86 .