معرفی اجمالی مالک اشتر نخعی

مالک بن حارث(متوفی ۳۹ ق) معروف به مالک اَشتَر نَخَعی از یاران ویژه و از فرماندهان لشکر امام علی(ع) در عراق. او در دوران حاکمیت عثمان در مراسم دفن ابوذر شرکت کرد و به دلیل اعتراض به والی کوفه به حُمص تبعید شد. پس از بازگشت از حمص، مردم او را والی کوفه کردند. مالک در ماجرای شورش علیه عثمان، جزو محاصره‌کنندگان خانه او بود. هواداران معاویه او را به مشارکت در قتل عثمان متهم می‌کردند.
پس از کشته‌شدن عثمان، مالک اشتر یکی از مؤثرترین افراد در دعوت مردم به بیعت با امام علی(ع) بود و در دوران خلافت آن امام، در جنگ‌های جمل و صفین شرکت کرد.امام علی(ع) او را والی مصر و شمشیری از شمشیرهای خدا معرفی کرد و عهدنامه معروف مالک اشتر، پیمان‌نامه‌ای است که امام علی (ع) خطاب بدو هنگام فرستادنش به مصر نگاشت. مالک قبل از رسیدن به مصر به شهادت رسید.
از رؤسای نیرومند عراق و امیران لشکر امیر مؤمنان (ع) که در سیاست مردی دوراندیش و در جنگ فرماندهی توانمند بود. [۱]نسب مالک اشتر طبق گفته ابن ابی الحدید چنین است: مالک بن حارث بن عبد یغوث بن مسلمة بن ربیعة بن خزیمة بن سعد بن مالک ابن نخع بن عمرو بن علة بن خالد بن مالک بن أدد. [۲]ابراهیم فرزند مالک از یاران مختار ثقفی در انتقام از کشندگان امام حسین(ع) بود. [۳]تاریخ و مکان ولادت مالک اشتر، نامشخص است اما شکی نیست که وی در سرزمین یمن بزرگ شده است و سپس در سال ۱۱ یا ۱۲ق. (۶۳۲ یا ۶۳۳م.) از آنجا مهاجرت کرده است. [۴]وی از امیران و از دلیران بزرگ و رئیس قومش بود و جاهلیت را درک کرد. در کوفه ساکن شد و از پشت او نسلی در کوفه زیستند. او در جنگ یرموک شرکت کرد، و در این جنگ بود که چشم خود را از دست داد. در همه جا با علی (ع) بود. و در جنگ جمل، محمد بن طلحه را کشت. همه تذکره نویسان او را ستوده ‌اند. او را اشعاری است که در منابع ثبت شده است. [۵]برگرفته از پایگاه ویکی فقه و شیعه
پی‌نوشت:
۱. أعیان الشیعة، سید محسن امین،ج ۹، ص ۳۸.
۲. شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحدید،ج ۱۵، ص ۹۸ .
۳. اعیان الشیعة، سید محسن امین ،ج۲، ص۲۰۰.
۴. مالک الاشتر سیرته و مقامه فی بعلبک،المهاجر، جعفر، ص ۳۳.
۵. ترجمه اعلام نهج البلاغه،امینی، صص ۳۹-۴۰.