خانه » همه » مذهبی » منت گذاری در صدقات

منت گذاری در صدقات


منت گذاری در صدقات

۱۳۹۳/۰۵/۲۱


۴۹۵ بازدید

با سلام.معنای آیه لاتبطلو صدقاتکم بالمن و الاذی چیست؟ آیا معنای نصیحت و ارشاد دارد یا نه معنی نهی از منکر؟ معنای منت چیست؟مصادیقش چیست؟ اذیت و ایذا چیست؟مصادیقش چیست؟ آیا این منت گذاشتن و اذیت کردن به نیت فاعل باز میگردد؟ چون میگویند ممکن است بنده نیت سویی هم نداشته بااشم وکار برای خدا هم باشدو منتهی به اذیت شود؟ آیا اگر کسی به حرم امام رضا مشرف شد و صرفا برای اظهار به یاد بودن برادر دینی اش بگوید فلانی مشهد هستم و دورکعت نماز بالاسر حضرت برایت بجا آوردم و نایب الزیاره و دعاگویت هستم انشا الله مساوی اذیت کردن است؟ آیا صدقه در آیه به معنای فقط کمک مالیاست یا معنای عام دارد؟ آیا اگر بگوییم دعاگویت بودیم و درحرم برایت نماز خواندیم صدقه آشکار حساب میشود؟ اگر نیت ما به یاد بودن برادر دینی و اظهار محبت بوده باشد چطور؟ آیا این کار باعث اذیت و یا منت میشود؟ باتشکر

سوال شما در بردارنده چند پرسش است که به ترتیب پاسخ داده می شود
۱-نهی از باطل کردن صدقه ُ نهی مولوی است نه ارشادی. بر همین اساس هر کاری که موجب بطلان صدقه ( بلکه هر عمل صالحی) شود حرام است
۲-معنای صدقه عام است و شامل هر کار خیری می شود گر چه بیشتر کمک مالی به ذهن متبادر می شود
در روایات،کلمه صدقه، علاوه بر صدقه معمول و متداول که یا زکات واجب و یاکمک مالی مستحب به نیازمندان است بر امور مختلف دیگری نیز اطلاق شده است که به برخی موارد اشاره می شود :
الف- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص کُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَة
رسول خدا فرمود : هر کار خیری صدقه است .
الکافی ج 4 ص 26
ب-از امام صادق –ع- چنین نقل شده است :
صَدَقَةٌ یُحِبُّهَا اللَّهُ إِصْلَاحُ بَیْنِ النَّاسِ إِذَا تَفَاسَدُوا وَ تَقَارُبُ بَیْنِهِمْ إِذَا تَبَاعَدُوا
صدقه ای که محبوب خدا است اصلاح دادن میان مردم است وقتی که رابطه آنها به هم بخورد و نزدیک کردن آنها به یکدیگر است وقتی از هم دور شوند .
الکافی ج 2 ص 209
ج- قَالَ النَّبِیُّ ص کُلُّ مَعْرُوفٍ صَدَقَةٌ وَ مَا وَقَى بِهِ الْمَرْءُ عِرْضَهُ کُتِبَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ
رسول خدا –ص- فرمود : هر کار نیکی صدقه است و هر کاری که انسان با آن آبرویش را حفظ کند پاداش صدقه را دارد .
بحارالأنوار ج 93 ص 182 باب 21
د‌- رُوِیَ عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ إِنَّ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ فِی کُلِّ یَوْمٍ صَدَقَةً قِیلَ مَنْ یُطِیقُ ذَلِکَ قَالَ إِمَاطَتُکَ الْأَذَى عَنِ الطَّرِیقِ صَدَقَةٌ وَ إِرْشَادُکَ الرَّجُلَ إِلَى الطَّرِیقِ صَدَقَةٌ وَ عِیَادَتُکَ الْمَرِیضَ صَدَقَةٌ وَ أَمْرُکَ بِالْمَعْرُوفِ صَدَقَةٌ وَ نَهْیُکَ عَنِ الْمُنْکَرِ صَدَقَةٌ وَ رَدُّکَ السَّلَامَ صَدَقَةٌ
از پیامبر روایت شده که فرمود: بر هر مسلمان در هر روز صدقه لازم است.
گفته شد: چه کسى چنین طاقتى دارد؟ فرمود:
بر طرف نمودن خاشاک از راه صدقه است،
راهنمایى کردن شخص به راه صدقه است،
و عیادت نمودن تو از مریض صدقه است،
و امر به معروف و نهى از منکر تو صدقه است،
و جواب سلام دادن تو صدقه است .
بحارالأنوار 93 182 باب 21
۳-منت در معنای لغوی از ریشه ­ی منن و از کلمات اضداد به شمار می­رود به همین جهت معانی متعدد و متفاوتی برای آن ذکر کرده انداز جمله: قطع کردن، نقص واردکردن، حساب کردن، قوت دادن، تضعیف نمودن، نعمت بخشیدن، نعمت محدود و احسان کردن .
در این میان معنای قطع کردن را می­توان به عنوان معنای جامع و مورد اتفاق اکثر لغویین برای این واژه دانست.
اما برخی اصل آن را از من دانسته، به معنی سنگی که با آن وزن می­کنند، که بعداً در نعمت سنگین استعمال شده است.
منت در اصطلاح قرآنی، به صورتی اطلاق می­گردد که شخص احسان کننده، احسان خود را به رخ احسان شده، بکشد؛ مثلاً بگوید: این من بودم که چنین و چنان احسانى به تو کردم، و یا به صورتی عمل نماید که حاکى از همین سخن بوده و نعمتش مکدّر شود و از نظر او بیفتد که از آن به منت قولی نیز تعبیر می­کنند.
در مورد بازگو کردن احسان نیز، اگر قصد بازگوکننده به رخ کشیدن و تظاهر نسبت به ان باشد و یا عرفا چنین تلقی به وجود اید در این صورت منت اطلاق می شود. و اگر اظهار و باز گو کردن عمل صالح که برای کسی انجام داده اید به نیت خیر باشد و منت یا ازار در آن نباشد ان را از حالت سر و پنهان بودن خارج می کند و صدقه آشکار می شود اما موجب بطلان عمل نمی شود
به هر حال، بازگو کردن احسان، کاری است که احتمال دارد ثواب احسان را از بین ببرد، به همین خاطر تا امکان دارد از باز گو کردن کارهای خوب در حق دیگران بپرهیزیم.
اذی به معنای ازار دادن ، تجاوز به حدود و حقوق مادی و معنوی دیگری است این حدود در فرهنگ اسلامی تعریف شده است و منت گذاری ازار روحی و مصداقی از تجاوز به حریم خصوصی افراد است و موجب بطلان عمل صالح می شود تنها عمل خالص مورد قبول خداوند قرار می گیرد و اخلاص نقطه مقابل منت ، اذیت و ریا است اما اخلاص چیست و چگونه حاصل می شود؟در این رابطه به معنای اخلاص توجه کنید:(گر چه کمی از مورد سوال دور می شویم برای تکمیل فایده لازم است)اخلاص و خلوص به معنى صاف و بى آلودگى، و پاک کردن است، مخلص کسى است که عبادت را مخصوص خدا کند و آن را از هر شرک و آلودگى پاک و خالص گرداند وَ أَخْلَصُوا دِینَهُمْ لِلَّهِ نساء/ 146.
اخلاص آن است که : در هر شرایطى با نیّتى صاف و دور از تأثیرپذیرى از عوامل مخالف ، عمل کنى، و این مرتبه اى است که هیچ کس بدان نمى رسد مگر وقتى که شخصیّت او (از لحاظ فرهنگ و رفتار) متناسب و هماهنگ با ارزشها باشد، نه با شرایط و فشارها یا عکس العملها و مصلحت سنجى.
– . -در قاموس امده است (قاموس قرآن، ج 2، ص: 279)
خلوص بمعنى صاف شدن و بى خلط شدن است. طبرسى ذیل آیه 94 بقره میگوید: اصل خلوص آنست که شى ء از هر آلودگى صاف باشد راغب میگوید: خالص مثل صاف است با این فرق که خالص آنست که آمیختگى آن از بین رفته باشد ولى صاف گاهى بآن گویند که اصلا آمیختگى ندارد…..
أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخالِصُ …زمر: 3 بدان دین خالص و پاک شده از شرک براى خداست و خداوند فقط عبادت خالص را مى پذیرد نه عبادت توأم با شرک و نه عبادت غیر خدا را (المیزان) إِنَّا أَخْلَصْناهُمْ (بِخالِصَةٍ) ذِکْرَى الدَّارِ ص: 46 در المیزان میگوید: «خالصة» صفت موصوف محذوفى است و «باء» براى سببیّت است یعنى: ما آنها را خالص کردیم بسبب خصلت خالصى که تذکّر و یاد آورى دار آخرت باشد.
(اخلاص) دین براى خدا، آنست که دین را از شرک بت پرستان و تثلیث نصارى و تشبیه یهود و مطلق غیر خدا، خالص و پاک و صاف کنیم. صیغه هاى ماضى و اسم فاعل آن همه راجع باین معنى است. مثل وَ أَخْلَصُوا دِینَهُمْ لِلَّهِ … نساء: 146 فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ زمر: 2 وَ نَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ بقره: 139 وَ ادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ اعراف: 29 و مخلص چهار بار، مخلصون یک بار، مخلصین هفت بار در قرآن مجید آمده و همه در باره اخلاص دین اند.
امّا (مخلص) و مخلصین بصیغه اسم مفعول بمعنى آنست که خدا او را براى خود خالص کرده است و غیر خدا را در آن نصیبى نیست چنانکه شیطان در باره آنها میگوید:
که باغواء آنها راهى ندارم مثل وَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ إِلَّا عِبادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ حجر: 39- 40 مخلصین هشت بار در قرآن مجید تکرار شده است وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ مُوسى إِنَّهُ کانَ مُخْلَصاً وَ کانَ رَسُولًا نَبِیًّا مریم: 51 موسى را در کتاب یاد کن که او بنده خالص شده بود و غیر خدا را در او راهى نبود و پیامبر فرستاده بود. همچنین است إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصِینَ یوسف: 24 و غیره. مخلصین ابتدا با پیامبران تطبیق میشوند که خدا آنها را برگزیده و انتخاب کرده و مخصوص خدایند، شیطان و هواى نفس را در آنها راهى نیست چنانکه در باره آنها فرموده إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ آل عمران: 33 قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سَلامٌ عَلى عِبادِهِ الَّذِینَ اصْطَفى … نمل: 59 وَ إِنَّهُمْ عِنْدَنا لَمِنَ الْمُصْطَفَیْنَ الْأَخْیارِ ص 47. بندگانى اند پاک، منزّه، بى عیب، سارع در خیرات، عابد، نیکو کار.
گذشته از پیامبران و ائمه علیهم السلام ممکن است پاکانى در اثر ایمان قوى و اعمال نیک همواره رضاى خدا را هدف خویش قرار دهند و خدا نیز آنها را مخصوص خود قرار دهد و از بندگان خالص کرده باشد و غیر خدا را در آنها نصیبى نباشد.
– امام علی (ع) گوید«پاکسازى و بى غش ساختن عمل از خود عمل بهتر است».«- بحار الانوار، ج 71، ص 90»
– و نیز گوید (ع): «پاکسازى عمل دشوارتر از خود عمل و خالص سازى نیّت از فساد و تباهى بر اهل عمل از طول جهاد دشوارتر است». « بحار الانوار، ج 77، ص 288.»

– اظهار و باز گو کردن عمل صالح که برای کسی انجام داده اید اگر به نیت خیر باشد و منت یا ازار در آن نباشد ان را از حالت سر و پنهان بودن خارج می کند و صدقه آشکار می شود اما موجب بطلان عمل نمی شود

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد