منظور از مرداني كه تمايل به زن ندارند و مي توان در مقابلشان حجاب نداشت چه كساني است؟

در آيه 31 سوره نور خداوند نام كساني را كه لازم نيست زنان در مقابلشان حجاب داشته باشند، ذكر مي كند. يكي از اين مردان با نام «التَّابِعين غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ» مشخص شده اند.
«وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون»[1] كلمه “اربه” از ريشه “ارب” به معناي حاجت است، و “اولي الاربه” به معناي كسي است كه حاجتي دارد. منظور از حاجت در اين آيه شهوتي است كه مردان را محتاج به ازدواج مي كند. بنابراين “غير اولي الاربه” كسي است كه نياز جنسي و شهواني را نسبت به زن ندارد. اكثر مفسران منظور از ” التَّابِعين غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ” را افراد سفيه دانسته اند كه تحت سرپرستي ديگران هستند و شهوت جنسي ندارند.[2] و از اين جهت به آنها تابع گفته شده است كه تحت حمايت و تابعِ سرپرست و وصى خود هستند،[3] يا به گفته برخي ديگر منظور مرد ابلهي است كه جيره خوار زن است و به زن توجه ندارد و يا منظور پيرمردان است. اما به هر حال منظور مردى است كه به علتى تمايل به زن ندارد و همه چيز برايش يكسان است.[4] به همين دليل مي توان در مقابل چنين مرداني حجاب نداشت؛ چرا كه ايشان دركي از مسائل جنسي ندارند.
ولى به هر حال مفهوم آيه اين نيست كه اين دسته از مردان همانند محارمند، قدر مسلّم اين است كه پوشيدن سر يا كمى از دست و مانند آن در برابر اين گروه واجب نيست.[5] 
پي نوشت:
[1] . و به افراد با ايمان بگو چشمهاى خود را (از نگاه هوس‏ آلود) فروگيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را- جز آن مقدار كه نمايان است- آشكار ننمايند و (اطراف) روسرى‏ هاى خود را بر سينه خود افكنند (تا گردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند مگر براى شوهرانشان، يا پدرانشان، يا پدر شوهرانشان، يا پسرانشان، يا پسران همسرانشان، يا برادرانشان، يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنان هم‏كيششان، يا بردگانشان [كنيزانشان‏]، يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند، يا كودكانى كه از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نيستند و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد). و همگى بسوى خدا بازگرديد اى مؤمنان، تا رستگار شويد!
[2] . ترجمه تفسير الميزان، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسين حوزه علميه قم، 1374، ج‏15، ص: 156؛ دائره المعارف قرآن كريم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي،1382، ج10، ص451
[3] .  تفسير أحسن الحديث، سيد علي اكبر قرشي، بنياد بعثت، تهران،1377، ج‏7، ص: 213
[4] . ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، انتشارات فراهانى ، تهران،1360، ج‏17، ص: 129
[5] .تفسير نمونه، جلد 14، صفحه 484.