قضاوت در باره تاریخ و گزاره های تاریخی و افراد و اشخاص سخت است .
اطلاعات دقیق و درستی در مورد «جعده» و یا سایر همسران امام وجود ندارد. جعده یک انسان معمولی بود مثل دیگر انسانها و در معرض خطا و خیانت که احتمالا فریب پدر ( اشعث کندی ) و معاویه و بنی امیه را خورد .
معلوم نیست جعده در متن وقایع و حوادث بوده باشد و حتی ممکن است امام حسن ع از نقشه های اشعث و بنی امیه مطلع نبوده باشد چون هنوز حادثه ایی اتفاق نیفتاد .
احتمالا اشعث و جعده در ابتدا از محبان به علی ع بودند ( اشعث فرماندار و والی علی ع در آذربایجان و ارمینه بود ) و در زمان ازدواج جعده با امام حسن ع دشمنی و خیانت وجو نداشت اما بعدها پدر و دختر فریب معاویه را خوردند .
جَعده (زنده در ۵۰ق) دختر اشعث بن قیس کندی و همسر امام حسن مجتبی(ع) است که به تحریک معاویة بن ابیسفیان، امام حسن(ع) را مسموم کرد و به شهادت رساند. او از امام حسن(ع) صاحب فرزندی نشد.
جعده از خاندان اشعث و قبیله کِنده بود: پدرش اشعث بن قیس کندی از چهرههای مشهور صدر اسلام و مادرش ام فروه، خواهر ابوبکر بوده است.
از روایات تاریخی برمیآید که ازدواج امام حسن مجتبی(ع) با جعده در زمان حکومت امام علی(ع) و بین سالهای ۳۶ تا ۴۰ق در کوفه بوده است؛ چرا که اشعث هنگام صحبت با امام علی(ع) درباره این ازدواج، ایشان را «امیرالمؤمنین» خطاب کرده است.
اشعث در آن زمان خود را دوستدار امام علی(ع) معرفی میکرد و تمام رفتارش این مطلب را نشان میداد. وی فردی بود که بسیار ماهرانه سخن میگفت و خود را در میان مردم به عنوان پیرو حضرت علی(ع) شناسانده بود. این فرد بعد از این داستان شخصیت اصلی خود را بروز داد، به هر حال «جعده» فریب معاویه را خورد و با وعده پول و همسری یزید، دست به انجام عملی فاجعهبار زد و امام دوم شیعیان را مسموم کرد و به شهادت رساند. در نهایت هم «جعده» به همسری یزید درنیامد و معاویه با سخنانی طعنهآلود به جعده گفت «نمیخواهد یزید را هم همچون حسن مسموم کنید». این زن بعد از امام حسن (ع) دوبار دیگر ازدواج کرد که از او نسلی نمانده است.
از امام صادق(ع) نقل شده که اشعث بن قیس در قتل امیرالمؤمنین(ع) شریک است و دخترش جعده، حسن بن علی(ع) را مسموم کرد و محمد پسر اشعث نیز در شهادت حسین بن علی(ع) شرکت داشت .کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۱۶۷.
چرا امام حسن و امام حسین به قصاص جعده نپرداختند ؟
دو تحلیل بر این تصمیم می توان در نظر گرفت اول این که دستگاه حاکم با علم به این که جعده می خواهد دست به چنین کاری بزند می توانست از اجرای این توطئه جلوگیری کند و نکرد بنابر این دخالت های پشت پرده این دستگاه و دشمنی با اهل بیت(ع) بیشتر نمایان شد و امام صلاح دیدند که در آن شرایط چنین تصمیم بگیرند. دوم این که چون شاهد و مدرک و سندی معتبر وجود نداشت امام با علم به این که چه فردی او را مسموم کرده و با نقشه چه سیستمی این اتفاق افتاده است به صراحت درباره قصاص قاتل تقاضایی مطرح نکرد.
جهت مطاله بیشتر :
– صلح امام حسن نوشته شیخ راضی آل یاسین، ترجمه رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای، چاپ اول، ۱۳۴۸ و چاپ دوازدهم سال ۱۳۷۱.
– زندگانی امام حسن(علیه السلام) نوشته باقر شریف القرشی، ترجمه فخرالدین حجازی، چاپ سال ۱۳۷۶.
– فلسفه صلح امام حسن(علیه السلام)، محمد مقیمی،
اطلاعات دقیق و درستی در مورد «جعده» و یا سایر همسران امام وجود ندارد. جعده یک انسان معمولی بود مثل دیگر انسانها و در معرض خطا و خیانت که احتمالا فریب پدر ( اشعث کندی ) و معاویه و بنی امیه را خورد .
معلوم نیست جعده در متن وقایع و حوادث بوده باشد و حتی ممکن است امام حسن ع از نقشه های اشعث و بنی امیه مطلع نبوده باشد چون هنوز حادثه ایی اتفاق نیفتاد .
احتمالا اشعث و جعده در ابتدا از محبان به علی ع بودند ( اشعث فرماندار و والی علی ع در آذربایجان و ارمینه بود ) و در زمان ازدواج جعده با امام حسن ع دشمنی و خیانت وجو نداشت اما بعدها پدر و دختر فریب معاویه را خوردند .
جَعده (زنده در ۵۰ق) دختر اشعث بن قیس کندی و همسر امام حسن مجتبی(ع) است که به تحریک معاویة بن ابیسفیان، امام حسن(ع) را مسموم کرد و به شهادت رساند. او از امام حسن(ع) صاحب فرزندی نشد.
جعده از خاندان اشعث و قبیله کِنده بود: پدرش اشعث بن قیس کندی از چهرههای مشهور صدر اسلام و مادرش ام فروه، خواهر ابوبکر بوده است.
از روایات تاریخی برمیآید که ازدواج امام حسن مجتبی(ع) با جعده در زمان حکومت امام علی(ع) و بین سالهای ۳۶ تا ۴۰ق در کوفه بوده است؛ چرا که اشعث هنگام صحبت با امام علی(ع) درباره این ازدواج، ایشان را «امیرالمؤمنین» خطاب کرده است.
اشعث در آن زمان خود را دوستدار امام علی(ع) معرفی میکرد و تمام رفتارش این مطلب را نشان میداد. وی فردی بود که بسیار ماهرانه سخن میگفت و خود را در میان مردم به عنوان پیرو حضرت علی(ع) شناسانده بود. این فرد بعد از این داستان شخصیت اصلی خود را بروز داد، به هر حال «جعده» فریب معاویه را خورد و با وعده پول و همسری یزید، دست به انجام عملی فاجعهبار زد و امام دوم شیعیان را مسموم کرد و به شهادت رساند. در نهایت هم «جعده» به همسری یزید درنیامد و معاویه با سخنانی طعنهآلود به جعده گفت «نمیخواهد یزید را هم همچون حسن مسموم کنید». این زن بعد از امام حسن (ع) دوبار دیگر ازدواج کرد که از او نسلی نمانده است.
از امام صادق(ع) نقل شده که اشعث بن قیس در قتل امیرالمؤمنین(ع) شریک است و دخترش جعده، حسن بن علی(ع) را مسموم کرد و محمد پسر اشعث نیز در شهادت حسین بن علی(ع) شرکت داشت .کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۱۶۷.
چرا امام حسن و امام حسین به قصاص جعده نپرداختند ؟
دو تحلیل بر این تصمیم می توان در نظر گرفت اول این که دستگاه حاکم با علم به این که جعده می خواهد دست به چنین کاری بزند می توانست از اجرای این توطئه جلوگیری کند و نکرد بنابر این دخالت های پشت پرده این دستگاه و دشمنی با اهل بیت(ع) بیشتر نمایان شد و امام صلاح دیدند که در آن شرایط چنین تصمیم بگیرند. دوم این که چون شاهد و مدرک و سندی معتبر وجود نداشت امام با علم به این که چه فردی او را مسموم کرده و با نقشه چه سیستمی این اتفاق افتاده است به صراحت درباره قصاص قاتل تقاضایی مطرح نکرد.
جهت مطاله بیشتر :
– صلح امام حسن نوشته شیخ راضی آل یاسین، ترجمه رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای، چاپ اول، ۱۳۴۸ و چاپ دوازدهم سال ۱۳۷۱.
– زندگانی امام حسن(علیه السلام) نوشته باقر شریف القرشی، ترجمه فخرالدین حجازی، چاپ سال ۱۳۷۶.
– فلسفه صلح امام حسن(علیه السلام)، محمد مقیمی،