موارد استفاده و عوارض متوکلوپرامید

متوکلوپرامید برای درمان برخی از بیماری های معده و روده استفاده می شود. متاکلوپرامید زمانی که داروهای دیگر برای درمان سوزش سر دل به خوبی تاثیر ندارند، به عنوان درمان کوتاه مدت (۴ تا ۱۲ هفته) برای این مشکل مورد استفاده قرار میگیرد.

این دارو بیشتر برای سوزش سر دل که پس از غذا یا در طول روز اتفاق می افتد، استفاده میشود. درمان سوزش سردل مداوم می تواند آسیب های ناشی از اسید معده به مری را کاهش دهد و به بهبودی کمک کند.

متوکلوپرامید در بیماران دیابتی که تخلیه معده ضعیفی (گاستروپارزی) دارند، نیز استفاده می شود. درمان گاستروپارزی می تواند نشانه های حالت تهوع، استفراغ، و احساس سیری در شکم / معده را کاهش دهد. متوکلوپرامید با مسدود کردن یک ماده طبیعی (دوپامین) عمل می کند. این دارو به تخلیه معده و حرکت قسمت فوقانی روده سرعت می بخشد.

این دارو به علت افزایش خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی (مانند اسپاسم عضلانی / حرکات غیر عادی کنترل نشده) برای استفاده در کودکان توصیه نمی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
 

نحوه مصرف متوکلوپرامید

پیش از شروع مصرف متوکلوپرامید و هر بار استفاده مجدد، راهنمای دارویی ارائه شده توسط داروساز خود را بخوانید. اگر سوالی دارید، با دکتر یا داروساز خود مشورت کنید.

این دارو را به صورت خوراکی ۳۰ دقیقه قبل از غذا و قبل از زمان خواب، معمولا ۴ بار در روز و یا دقیقا طبق دستور پزشک، مصرف کنید. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می کنید، دوز را با استفاده از وسیله اندازه گیری / قاشق مخصوص به دقت اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

اگر از قرص هایی که به راحتی حل میشوند استفاده می کنید، درست قبل از مصرف آن، قرص را از بسته بندی جدا کنید. قبل از استفاده از این دارو، دستهای خود را خشک کنید. اگر قرص شکسته یا خراب شود از آن استفاده نکنید. بلافاصله پس از برداشتن قرص، آن را روی زبان بگذارید. اجازه دهید به طور کامل حل شود، سپس آن را با بزاق دهان قورت دهید. لازم نیست این محصول را با آب مصرف کنید.

دوز دارو بر اساس وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان، سن و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید تعیین میشود. حتما پزشک و داروساز خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع نمایید.

اگر سوزش سر دل تنها در زمان های خاصی اتفاق می افتد (مانند بعد از غذای شب)، ممکن است پزشک به جای مصرف آن در طول روز، تنها یک دوز قبل از همان زمان برای شما تجویز کند. این امر خطر ابتلا به عوارض جانبی را کاهش می دهد.

به علت خطر تاردیو دیسکینزیا (حرکات غیرطبیعی در ناحیه دهان و زبان)، این دارو را بیشتر از میزان تجویز شده یا طولانیتر از زمانی که تجویز شده است مصرف نکنید. طبق گفته سازنده، درمان نباید بیش از ۱۲ هفته طول بکشد.

برای درمان گاستروپارزی دیابتی، این دارو معمولا ۲ تا ۸ هفته باید مصرف شود تا روده شما به خوبی کار کند. این وضعیت ممکن است مجددا عود کند. پزشک ممکن است دستور دهد به محض بروز مجدد علائم خود مصرف دارو را شروع و زمانی که احساس می کنید بهتر شدید، مصرف آن را متوقف کنید. در مورد راهنمایی برای شروع و توقف این دارو از پزشک کمک بگیرید.

این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا از آن بیشترین بهره را ببرید. برای کمک به منظور یادآوری، دارو را در همان زمان قبل از یک وعده غذایی مصرف کنید.

اگر این دارو به مدت طولانی یا در دوزهای بالا به طور مرتب استفاده شود، در صورت توقف ناگهانی دارو، علائم ترک (مانند سرگیجه، نگرانی، سردرد) ممکن است بروز کنند. برای جلوگیری از واکنش های ترک، پزشک ممکن است دوز شما را به تدریج کاهش دهد.

برای جزئیات بیشتر با پزشک یا داروساز مشورت کنید و هر زمان که متوجه بروز واکنش های ترک شدید به پزشک گزارش دهید.

اگر وضعیت شما همچنان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
 

عوارض جانبی

با مصرف این دارو خواب آلودگی، سرگیجه، خستگی، مشکل خواب، تحریک پذیری، سردرد و اسهال ممکن است رخ دهند. اگر هر کدام از این موارد ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، فورا پزشک یا داروساز خود را مطلع نمایید.

به خاطر داشته باشید که پزشک این دارو را بدین دلیل تجویز کرده است که نفع آن را برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی آن در نظر گرفته است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت وجود اختلالات جدی، از جمله: تغییرات ذهنی / خلقی (مانند اضطراب، سردرگمی، افسردگی، افکار خودکشی)، توانایی جنسی، عدم توانایی در حفظ و / یا نیاز برای قدم برداشتن، اسپاسم عضلانی / غیرقابل کنترل علائم پارکینسون (مانند لرزیدن، حرکات آرام / دشوار، حالت چهره ماسک مانند)، تولید شیر مادر غیر طبیعی، بزرگ شدن / حساسیت سینه ها، تورم دست / پا و تغییر در دوره قاعدگی در زنان، فورا به پزشک اطلاع دهید.

این دارو به ندرت می تواند یک بیماری بسیار جدی ایجاد کند که سندرم بدخیم نوروپاتیک (NMS) نامیده می شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فورا باید تحت مراقبت های پزشکی قرار گیرید: تب، سفتی عضلات، سردرگمی شدید، عرق کردن، ضربان قلب سریع / غیر طبیعی.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. اما اگر متوجه علائم واکنش شدید آلرژیک شدید، از جمله: بثورات، خارش / تورم (به ویژه در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه نمایید.
 

موارد احتیاط

قبل از مصرف متوکلوپرامید، اگر به این دارو حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید با پزشک یا داروساز خود در میان بگذارید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می توانند واکنش های آلرژیک و سایر مشکلات را ایجاد کنند.

قبل از مصرف این دارو، پزشک یا داروساز را از سابقه پزشکی خود مطلع نمایید، به ویژه سوابقی همچون: سابقه اختلالات عضلانی/حرکتی (مانند تاردیو دیسکینزیا، دیستونی (اسپاسم های عضلانی غیرارادی)) ناشی از دارو، خونریزی / انسداد / سوراخ در روده / معده، سرطان پستان، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی، نارسایی قلبی، مشکلات روحی و روانی / خلق و خوی (مانند افسردگی، افکار خودکشی)، بیماری پارکینسون، مشکلات کبدی (مانند سیروز، پورفیری)، فئوکروموسیتوم، تشنج، برخی از مشکلات آنزیمی خون (کمبود NADH- cytochrome b5 reductase).

این دارو ممکن است موجب سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود. از رانندگی، استفاده از ماشین آلات یا انجام هر کاری که مستلزم آرامش و یا بینایی است تا زمانی که بتوانید چنین کارهایی را با خیال راحت انجام دهید، خودداری کنید. از مصرف نوشیدنی های الکلی را پرهیز کنید.

قرص هایی که به راحتی حل میشوند، ممکن است شامل آسپارتام یا فنیل آلانین باشند. اگر فنیل کتونوریا (PKU) و یا هر وضعیت دیگری دارید که نیازمند محدود کردن / اجتناب از آسپارتام یا فنیل آلانین در رژیم غذایی می باشند، با پزشک یا داروساز خود در مورد استفاده بی خطر این محصولات مشورت کنید.

قبل از جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده میکنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع نمایید.

اگر دچار دیابت هستید، این محصول ممکن است کنترل قند خون شما را دشوار سازد. قند خون خود را به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر قند خون بالا یا پایین بود، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. پزشک ممکن است نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه تمرینی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.

کودکان ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به عوارض جانبی این دارو، به خصوص اسپاسم / حرکات عضلانی غیرقابل کنترل داشته باشند.

سالمندان ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به عوارض این دارو، به خصوص خواب آلودگی، تاردیو دیسکینزیا، و مشکلات عضلانی از نوع پارکینسون داشته باشند. خواب آلودگی می تواند خطر سقوط را افزایش دهد.

در دوران بارداری، این دارو باید تنها در صورت نیاز شدید مصرف شود. در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک خود صحبت کنید.

این دارو به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است در نوزاد شیرده علائم نامطلوبی ایجاد کند. قبل از شیردهی در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک صحبت کنید.
 

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهند یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهند.

فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی / بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه و آن را به پزشک و داروساز خود ارائه دهید. بدون تایید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا متوقف نکنید و دوز آنها را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای آنتی سایکوتیک (مانند آریپیپرازول، هالوپریدول)، آتوواکون، آگونیست های دوپامین (مانند کابرگولین، پرگولید، روپینیرول) فسفومایسین، پراملینتاید، فنوتیازین ها (مانند پرومتازین، پروکلرپرازین)، ریواستیگمین.

متوکلوپرامید باعث میشود غذا و دارو از معده شما با سرعت بیشتری حرکت کند، که ممکن است بر جذب برخی از داروها تاثیرگذار باشد. با پزشک یا داروساز خود در مورد نحوه تاثیرگذاری این دارو بر داروهای دیگری که مصرف میکنید، مشورت کنید.

در صورت مصرف سایر محصولاتی که باعث خواب آلودگی میشوند، از جمله الکل، ماری جوانا، آنتی هیستامین ها (از قبیل ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب و یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی، و داروهای ضد درد مخدر (مانند کدئین) پزشک را مطلع نمایید.

برچسب روی تمام داروهای خود (مانند محصولات آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید چرا که آنها ممکن است حاوی مواد تشکیل دهنده ای باشند که موجب خواب آلودگی می شوند. از داروساز خود در مورد استفاده بی خطر از این محصولات سوال کنید.
 

مصرف دوز بالا یا اوردوز 

در صورتی که دوز بالایی مصرف گردد با مرکز مسمومیت یا اورژانس تماس گیرید. در تهران می توان با مرکز مسمومیت با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرید. ساکنان دیگر شهر ها می توانند با مرکز کنترل مسمومیت استانی یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.
 

نکته های مهم

متوکلوپرامید را به بقیه افراد جهت مصرف ندهید. این برخلاف قانون است. تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی ممکن است به صورت دوره ای برای نشان دادن پیشرفت شما و یا کنترل عوارض جانبی انجام شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

طی مصرف متوکلوپرامید آزمایشات آزمایشگاهی و / یا آزمایشات پزشکی (مانند آندوسکوپی برای زخم) ممکن است به صورت دوره ای انجام شود تا پیشرفت بیماری شما بررسی و یا عوارض جانبی کنترل شوند. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: سایت راستینه