موارد استفاده و عوارض کوتریموکسازول

کورتیموکسازول ترکیبی از دو نوع آنتی بیوتیک است: سولفامتوکسازول و تری متوپریم. این دارو برای درمان انواع مختلف عفونت‌های باکتریایی (مانند عفونت‌های گوش میانی، ادرار، مجاری تنفسی و روده‌ها) استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری و درمان نوع خاصی از عفونت ریه (پنوموسیستیس) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 

موارد مصرف کورتیموکسازول

کورتیموکسازول به علت خطر عوارض جانبی جدی نباید در کودکان کمتر از ۲ ماه استفاده شود.

این دارو تنها انواع خاصی از عفونت را درمان می‌کند و برای عفونت‌های ویروسی (مثل آنفولانزا) تاثیری نخواهد داشت. استفاده غیر ضروری یا سوء مصرف هر نوع آنتی بیوتیکی می‌تواند منجر به کاهش میزان اثربخشی آنها شود.
 

نحوه مصرف سوسپانسیون کورتیموکسازول

قبل از هر دوز، این دارو را خوب تکان دهید. دوز دقیق را با استفاده از وسیله اندازه گیری / قاشق مخصوص اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. این دارو را به صورت خوراکی طبق دستورالعمل پزشک، با یک لیوان آب پر (۸ اونس / ۲۴۰ میلی لیتر)، مصرف کنید.

در صورت بروز ناراحتی معده، آن را با غذا یا شیر مصرف کنید. به منظور کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه، مقدار زیادی مایعات بنوشید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد. دوز دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان شما تعیین می‌شود.

برای دریافت بیشترین بهره از این آنتی بیوتیک، آن را در زمان‌هایی با فاصله معین، مصرف کنید. به منظور کمک برای یادآوری، هر روز این دارو را در همان زمان (ها) مصرف کنید.

این دارو را تا زمانی که مقدار مجاز کامل تمام شود ادامه دهید، حتی اگر بعد از چند روز علائم از بین بروند. در صورتی که مصرف آن را خیلی زود متوقف کنید ممکن است باکتری‌ها همچنان رشد کنند و بیماری عود کند.

اگر وضعیت شما همچنان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، به پزشک خود بگویید.
 

عوارض جانبی

با مصرف این دارو تهوع، استفراغ، اسهال، و از دست دادن اشتها ممکن است رخ دهند. اگر هر کدام از این موارد ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را بدین دلیل تجویز کرده است که نفع آن را بیشتر از خطر عوارض جانبی آن در نظر گرفته است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی، از جمله: ضعف عضلانی، تغییرات ذهنی / خلقی، علائم مشکلات کلیه (مانند تغییر مقدار ادرار، خون در ادرار)، خواب آلودگی شدید، علائم قندخون پایین (مانند عرق ناگهانی، لرز، ضربان قلب سریع، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه، یا سوزش دست یا پا)، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

در صورت وجود هرگونه عوارض جانبی بسیار جدی، از جمله: سردرد مداوم، سفتی گردن، تشنج، ضربان قلب آهسته یا نامنظم، باید فوراً تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرید.

این دارو به ندرت واکنش‌های آلرژیک جدی (احتمالاً کشنده) و سایر عوارض جانبی مانند خارش پوستی شدید (مانند سندرم استیونز-جانسون)، اختلالات خون (مانند آگونالوسیتوز، کم خونی آپلاستیک)، آسیب کبدی یا آسیب ریه را ممکن می‌سازد.

اگر متوجه بروز یکی از موارد زیر شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: بثورات پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، گلودرد یا تب مداوم، پوسیدگی، درد / گرفتگی مفاصل، سرفه مداوم، مشکل تنفسی، خونریزی / کبودی آسان، زرد شدن چشم یا پوست، تهوع / استفراغ مداوم، خستگی غیرمعمول، ادرار تیره.

این دارو به خاطر نوعی باکتری مقاوم، به ندرت باعث ایجاد یک بیماری شدید روده‌ای (اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل) میشود. این وضعیت ممکن است در طول درمان تا چند هفته یا چند ماه پس از درمان متوقف شود. در صورت ایجاد اسهال، اسهال مداوم، درد شکم یا معده و گرفتگی عضلانی، وجود خون / مخاط در مدفوع، به پزشک اطلاع دهید.

اگر این علائم را داشتید، از داروهای ضد اسهال یا داروهای ضد درد استفاده نکنید زیرا ممکن است این محصولات وضعیت شما را بدتر کنند.

استفاده از این دارو برای دوره‌های طولانی یا مکرر ممکن است موجب برفک دهانی یا عفونت مخمر جدید شود. اگر متوجه تکه‌های سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژن یا سایر علائم جدید شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
 

موارد احتیاط

قبل از مصرف کورتیموکسازول، اگر به داروهای سولفا یا تری متوپریم حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید با پزشک یا داروساز خود مطرح کنید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می‌تواند واکنش‌های آلرژیک و مشکلات دیگر ایجاد کند. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از این دارو، پزشک یا داروساز را از سابقه پزشکی خود مطلع نمایید، به ویژه سوابقی همچون: بیماری کلیوی، بیماری کبدی، برخی از اختلالات خون (مانند پورفیری، کم خونی ناشی از کمبود ویتامین فولات)، سابقه اختلالات خون ناشی از داروهای تری متوپریم یا سولفا، کمبود ویتامین (فولات یا اسید فولیک)، آلرژی شدید، آسم، کاهش عملکرد مغز استخوان (نارسایی مغز استخوان)، فاویسم (کمبود آنزیم G6PD)، کم کاری تیروئید، عدم تعادل مواد معدنی (مانند سطح بالایی از پتاسیم یا سطح پایین سدیم در خون).

کورتیموکسازول ممکن است موجب شود واکسن‌هایی زنده باکتریایی (مانند واکسن حصبه) به خوبی عمل نکنند. در صورت استفاده از این دارو، واکسیناسیون / ایمن سازی انجام ندهید، مگر اینکه پزشک دستور داده باشد.

قبل از جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی) مطلع نمایید.

با مصرف این دارو، به نور خورشید حساس‌تر می‌شوید. زمان قرار گیری در معرض نور خورشید را محدود کنید. از برنزه کردن و لامپ‌های خورشیدی دوری کنید. هنگام خروج از منزل، از کرم‌های ضد آفتاب و لباس‌های مناسب استفاده کنید. در صورت بروز آفتاب سوختگی و یا قرمزی به صورت لکه‌های پوستی به پزشک اطلاع دهید.

اگر دچار دیابت هستید، این محصول ممکن است بر میزان قند خون شما تأثیر بگذارد. قند خون خود را زیر نظر پزشک چک کنید و نتایج را به پزشک خود ارائه دهید. در صورت وجود علائم قند خون پایین، فوراً به پزشک اطلاع دهید (به بخش عوارض جانبی راجعه کنید). پزشک ممکن است نیاز به تنظیم دارو، برنامه تمرینی یا رژیم غذایی شما داشته باشد.

سالمندان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه واکنش‌های پوستی، اختلالات خون، خونریزی / کبودی آسان و سطح بالای پتاسیم حساس‌تر باشند.

بیماران مبتلا به ایدز ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به خصوص واکنش‌های پوستی، تب و اختلالات خون حساس‌تر باشند.

مصرف این دارو در دوران بارداری، به ویژه به دلیل آسیب به جنین، نزدیک تاریخ احتمالی زایمان توصیه نمی‌شود. برای جزئیات بیشتر، با پزشک خود مشورت کنید.

کورتیموکسازول به شیر مادر منتقل می‌شود. در حالی که هیچ گزارشی در خصوص آسیب به نوزادان شیرخوار گزارش نشده است، این دارو ممکن است علائم نامطلوبی در نوزادانی که بیمار یا زودرس هستند یا دارای اختلالات خاصی (زردی، سطح بالایی از بیلی روبین، کمبود G6PD) می‌باشند، ایجاد کند. بنابراین، شیردهی برای نوزادان با این شرایط توصیه نمی‌شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
 

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهند یا خطر ابتلا به عوارض جدی را افزایش دهند. فهرستی از تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای تجویزی / بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه و آن را به پزشک و داروساز خود ارائه دهید. بدون تأیید پزشک مصرف هیچ دارویی را شروع یا متوقف نکنید و دوز داروها را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، عبارتند از: رقیق کننده‌های خون (مانند وارفارین) دوفتیلید، هگزامتیلن‌تترامین، متوتروکسات.
گرچه اکثر آنتی بیوتیک ها بعید است که در عملکرد روش‌های هورمونی کنترل بارداری مانند قرص، پچ یا حلقه، تأثیر گذار باشند شماری از آنتی بیوتیک ها (مانند ریفامپین، ریفابوتین) می‌توانند بر میزان اثربخشی آن‌ها تأثیر بگذارند. این مسئله می‌تواند به بارداری منجر شود. اگر از روش‌های هورمونی کنترل بارداری استفاده می‌کنید، برای جزئیات بیشتر از دکتر یا داروساز سؤال کنید.

این محصول ممکن است در آزمایشات آزمایشگاهی خاص تداخل ایجاد کند و احتمالاً باعث نتایج کاذب خواهد شد. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاهی و تمام پزشکان شما می‌دانند که از این محصول استفاده می‌کنید.
 

مصرف دوز بالا یا اوردوز 

در صورتی که دوز بالایی مصرف گردد با مرکز مسمومیت یا اورژانس تماس گیرید. در تهران می توان با مرکز مسمومیت با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرید. ساکنان دیگر شهر ها می توانند با مرکز کنترل مسمومیت استانی یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.
 

نکته های مهم

کورتیموکسازول را به بقیه افراد جهت مصرف ندهید. این برخلاف قانون است. تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی ممکن است به صورت دوره ای برای نشان دادن پیشرفت شما و یا کنترل عوارض جانبی انجام شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

اگر از این دارو برای مدت زمان طولانی استفاده می‌کنید، باید آزمایشات آزمایشگاهی و / یا پزشکی (مانند شمارش کامل سلول‌های خونی، آزمایشات عملکرد کلیه، سطح پتاسیم خون و آزمایش کشت) به صورت دوره‌ای برای نظارت بر پیشرفت بیماری شما و یا بررسی عوارض جانبی دیگر انجام شوند. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: سایت راستینه