مولفه های شناختی و رفتاری پایه های هدایت در جامعه مهدوی

به گزارش خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان، “قرار جمعه” جمعه 26 دی باحضور فائزه عظیم زاده اردبیلی به موضوع خانواده و ترویج فرهنگ مهدویت و نقش خانواده در آشنا کردن فرزندان با اولیای الهی و به ویژه حضرت ولی عصر(ع) پرداخت.

به تهیه کنندگی علی سوادکوهی، کاری از گروه معارف شبکه یک سیما است که هر صبح جمعه ساعت 8:20 به صورت زنده از این شبکه پخش می‌شود.

“مستشرقان وقتی بحث انهدام فرهنگ و تمدن جامعه را مطرح می کنند، معتقدند که جامعه را باید ازسوی عوامل مختلف از سلامت دور کنیم تا جامعه به سوی هدفی که ما برایش انتخاب کردیم برسد و در بحث انهدام سه فاکتور و مولفه وجود دارد یکی بحث خانواده، یکی نظام آموزشی و آخری الگوها و اسطوره هایی که در ذهن انسان هاست.

اگر بخواهیم به امام زمانمان نزدیک شویم و باورش کنیم باید همجنس و هم هدف با حضرت باشیم، روح و روانمان با ایشان یک سنخیت داشته باشد بنابراین اولین مولفه سلامت است. در بحث خانواده وقتی منزلت و جایگاه مادر و زن را در خانواده متزلزل کنید و هویت واقعیش را از او بگیرید و او را سمت افراط و تفریط سوق بدهید سلامت او را گرفته اید و او دیگر نمی تواند به وظایف مادری و همسری اش عمل کند.

همچنین نظام آموزشی را اگر از سلامت دور کنید، باید منزلت و جایگاه معلم را زیر سوال ببرید تا جامعه نسبت به این مقوله بیگانه شود و ارزش معلم مخدوش شود در این لحظه می توان نظام جامعه را مورد هجمه قرار دهید. همچنین اگر بخواهید الگوها، اسطوره ها و اولیای الهی را مورد هجمه قرار دهید باید منزلت علما، دانشمندان و اهل قلم را بشکنید تا جامعه از آنها دور شود.

بنابراین باید بدانیم که دشمن سه مقوله خانواده، نظام آموزشی و الگوها و اسطوره های اخلاقی و دینی را مورد هجمه قرار داده است تا به اهداف مورد نظر خود برسد. دشمن برای اینکه انسان را از رسیدن به امام منتظر که ولایت دخل و تصرف در روح و روان انسان ها دارد، دور کند، الگوهای دینی و معرفتی را برای ما دست نیافتنی جلوه داده تا منزلتی برای اندیشمندان و علما قائل نباشیم و از آنها دور شویم که مهمترین شاخصه آن نداشتن قلب سلیم و یک سلامت در رفتار و روان است.

این سلامت اعم از مقوله روح من و اندیشه من و جسم من است در نگاه سیستمی اگر روان انسان را به یک توازن برسانیم انسان دریافتش از محیط معقول باشد و رفتارش با مردم نیز منطقی باشد ارتباط خوبی را با امامش می تواند برقرار کند.

نخستین شاخصه انسان سلیم که قرآن کریم به آن اشاره می کند ایمان و فطرت الهی است که انسان بتواند در خود متجلی کند، ایمان باعث می شود که ضریب مقاومت در برابر مشکلات در انسان بالا برود زیرا ما از ضریب مقاومت، صبوری و استقامت در برابر مشکلات می توانیم به ضریب سلامت پی ببریم.

در سوره شعرا خداوند می فرماید: مال شما و فرزندان بسیار برای شما فایده ندارد مگر قلب سلیم که می تواند دستاورد زندگی شما از این دنیا به آن دنیا شود، این قلب سلیم به تعبیر امام صادق(ع) نیت خالص و رفتار صادقانه است، بنابراین اگر بخواهم بدانم که چقدر دارای سلم رفتاری و روحی هستم باید ببینم چقدر صادق هستم و نیت خالص دارم.

همه مردم، مسئولان مملکت و دانشمندان باید ببینند چقدر دارای قلب سلیم هستند و در راستای رسیدن به یک جامعه سالم، صادقانه خدمت می کنند؛ چراکه در راستای حفاظت جامعه ما نیز حفظ می شویم. بسیاری از انسان ها اول می خواهند خود را حفظ کنند در این راستا خیلی از عناصری که می تواند ما را به سمت مودت اهل بیت(ع) سوق دهد از دست خواهیم داد.

کلید اصلی مودت اهل بیت یک عشق باطنی است یک عشق درونی که ما را در رفتار و کردار و ارتباطات جامعه به سمت یک هدف سوق می دهد. دگر دوستی، اعتماد به خدا و اولیای خدا و پذیرش حق از ویژگی قلب سلیم است و اگر صدافت نداشته باشیم، فردگرایانه تصمیم بگیریم و در نیت ها خودخواه باشیم نمی توانیم قلب سلیم داشته باشیم.

علم و آگاهی در کنار صدافت و تقوا سه محوری هستند که به انسان تعالی می دهند و انسان را به اوج می رسانند. به طوری که اگر من آگاهی و صداقت و تقوا نداشته باشم، کارهایم ثمره خوبی ندارد.

مجموعه ای از مولفه های سلامت معنوی در جامعه که موجب هدایت به سمت امام می شود، مولفه های شناختی است. شناخت از خودم، محیطم و افرادی که با آنها زندگی می کنم و عشق می ورزم.

باید امامم را بشناسم، خودم را بشناسم و افرادی که به آنها عشق می ورزم را بشناسم و بدانم این امام شناسی، خودشناسی، دگرشناسی و محیط شناسی پایه هایی می شود که من را بیشتر به امام حی و حاضرم نزدیک کند. بنابراین اگر ارزش انسان کامل را بشناسید و جایگاه امامتان را درک کنید، بیشتر به حضرت نزدیک می شوید.

پس نخستین مولفه در سلامت معنوی مولفه شناختی است، باید خود و ظرفیت ها و توانایی های خود را بشناسیم زیرا هم برای سازندگی خود و هم حرکت اولیه جامعه به سمت امام شناخت با عشق مهم است بنابراین وقتی تالیف قلوب را ایجاد کنیم مردم و جامعه هدایت می شوند چراکه نقش امام جذب قلوب و هدایت قلوب و راهکارهاست.

دومین مولفه سلامت معنوی مولفه های رفتاری است در این راستا باید ببینیم چقدر ادب، حرمت و کرامت در رفتار روزانه ما تعریف و جایگاه دارد اگر رکن اصلی رفتار های سیاسی، اقتصادی و علمی و … ادب و حرمت و کرامت نباشد مشکلات بسیاری به وجود می آید.

مرکز ثقل تربیت دینی و فرهنگی و سیاسی و اجتماعی ما باید ادب و حرمت باشد. حفط حرمت و کرامت و ادب و معاشرت متقابل الفبای یک سلامت معنوی است بنابراین انسانی که حرمت شکنی می کند در پایین سطح واکنش رفتاری از خودش است.

انسان منتظر انسانی است که ادب، حفظ حرمت و کرامت در مرکز ثقل رفتارش باشد، انسان ها را تحقیر نمی کند. آنها را کرامت می بخشد، اگر بخواهیم منتظر باشیم در هر جایگاهی که هستیم باید کرامت بیانی و رفتاری داشته باشیم.

در نظام دینی حال حاضر مردم ما باورهای دینی خوبی دارند. شناخت خوبی هم از دین دارند اما خلا موجود این است که رفتار دینی ما با آگاهی دینی ما باید منطبق شود. به این معنی که آنچه را که می دانیم باید عمل کنیم که در غیر این صورت باعث می شود رفتارهای نادرست شکل بگیرد و جامعه از توازن خارج شود.

بنابراین ویژگی سلامت معنوی جامعه منتظر این است که بتواند مجموعه ای از این رفتارها را با کرامت و صداقت همراه کند.

امروز سه شاخصه تدبیر معیشت، تدبیر منزل و تدبیر نفس بسیار در این رابطه مهم است، عقل معاش همان تدبیر معیشت است. به این معنا که از داشته ها درست استفاده کنیم و درک درستی از آینده داشته باشیم، تدبیر منزل است. همان تدبیر امور اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و رفتاری برای چگونگی تعاملات است و تدبیر نفس یعنی مدیریت خودم اینکه خودم را در معرض خطاها قرار ندهم. با افرادی باشم که هدایتم کنند و باید گفت که تدبیر نفس تدبیرهای دیگر را شکل می دهد.”