انجام غسل به دو گونه است:
1. غسل ارتماسی؛ که فرد با نیت غسل، درون آب فرو میرود به طوری که آب تمام بدن را فرا گیرد.[1]
2. غسل ترتیبی؛ در غسل ترتیبى باید به نیّت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید.[2] و اگر عمداً یا از روى فراموشى یا به واسطۀ ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند، غسل باطل است. [3]
بنابراین، لازم است ترتیب در نیت مراعات شود و لو این که تمام بدن را زیر دوش بگیرد؛ یعنی اگر نیت او شستن عضو خاصی (به ترتیبی که ذکر شد) باشد، اشکال ندارد، هر چند برخی از مراجع تقلید[4] این نوع غسل کردن را صحیح ندانسته و غیر از تفکیک نیت، تفکیک در عمل شستن را هم لازم میدانند.
با این حال برخی از فقها، رعایت ترتیب در شستن اعضای غسل را واجب ندانسته و میگویند: اگر همه بدن به هر صورتی شسته شود غسل صحیح است.[5]
1. غسل ارتماسی؛ که فرد با نیت غسل، درون آب فرو میرود به طوری که آب تمام بدن را فرا گیرد.[1]
2. غسل ترتیبی؛ در غسل ترتیبى باید به نیّت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید.[2] و اگر عمداً یا از روى فراموشى یا به واسطۀ ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند، غسل باطل است. [3]
بنابراین، لازم است ترتیب در نیت مراعات شود و لو این که تمام بدن را زیر دوش بگیرد؛ یعنی اگر نیت او شستن عضو خاصی (به ترتیبی که ذکر شد) باشد، اشکال ندارد، هر چند برخی از مراجع تقلید[4] این نوع غسل کردن را صحیح ندانسته و غیر از تفکیک نیت، تفکیک در عمل شستن را هم لازم میدانند.
با این حال برخی از فقها، رعایت ترتیب در شستن اعضای غسل را واجب ندانسته و میگویند: اگر همه بدن به هر صورتی شسته شود غسل صحیح است.[5]
[1]. جهت آگاهی بیشتر در این زمینه ر.ک: نمایه 4844 (غسل ارتماسی در استخر).
[2]. آیات عظام صافی، سیستانی و وحید خراسانی: (بنابر احتیاط واجب)؛ آیات عظام خویی و شبیری: (اول سر و گردن، بعد بدن را بشوید و بهتر آن است که اول طرف راست بعد طرف چپ بدن را بشوید)؛ آیت الله بهجت: (همچنین رعایت ترتیب در هر عضو از غسل ترتیبى بنا بر احتیاط، واجب است، به این صورت که از بالا شروع کند و به قسمتهاى پایین عضو ختم کند).
[3]. آیات عظام صافی، سیستانی و سبحانی: (بنابر احتیاط واجب)؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج1، ص 215، م 361، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق؛ وحید خراسانى، حسین، توضیح المسائل، ص 72، م 367، مدرسه امام باقر (ع)، قم، نهم، 1428 ه ق؛ سبحانى، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 162، 307، مؤسسه امام صادق (ع)، قم، سوم، 1429 ه ق.
[4]. آیات عظام: تبریزی، خویی و وحید خراسانی.
[5]. بر گرفته از سایت آیت الله مکارم شیرازی.