نرمی کشکک زانو

نرمی کشکک زانو عبارت از نرم شدن غیرطبیعی غضروف زیرین کاسه زانو (کشکک) است. این عارضه موجب ایجاد درد در ناحیه جلویی زانو (درد قدام زانو) می‌شود. نرمی کشکک زانو یکی از شایع‌ترین علل درد مزمن زانو است. نرمی کشکک زانو از فرسودگی غضروف به دلیل تراز ضعیف کشکک و لغزیدن آن به انتهای پایینی استخوان ران (فمور)‌  ناشی می‌شود. به این فرایند گاهی سندرم پاتلوفمورال اطلاق می‌شود.

شدت نرمی کشکک زانو با چهار درجه از 1 تا 4 تعیین می‌شود. درجه 1حداقل و درجه 4 حداکثر شدت این عارضه را نشان می‌دهد.

درجه 1 حاکی از نرم شدن غضروف در ناحیه زانو است.

درجه 2 نشان‌دهنده نرم شدن غضروف همراه با نشانه‌هایی از سطح غیرطبیعی است که حاکی از آغاز فرسایش بافت می‌باشد.   

درجه 3 نازک شدن غضروف همراه با زوال فعالیت بافت را نشان می‌دهد.

درجه 4، شدیدترین درجه، نشان‌دهنده بیرون زدگی استخوان به همراه زوال قابل‌توجهی در غضروف است. بیرون زدگی استخوان به معنای احتمال وقوع مالش استخوان به استخوان است.1
 

علت و دلایل نرمی کشکک زانو

انواع گوناگون اختلال‌ها و صدمه‌های مفصلی باعث نرمی غضروف می‌شوند. نرمی غضروف کشکک زانو معمولاً از صدمه دیدن زانو، استفاده بیش از حد از زانو و از بین رفتن هم‌ترازی عضله‌ها و استخوان‌های اطراف مفصل زانو ناشی می‌شود. برخی از علت‌های نرمی غضروف کشکک زانو عبارت‌اند از:

ضربه دیدن یا تروما، به ویژه شکستگی یا دررفتگی کشکک زانو
 
نامتعادل بودن عضله‌های اطراف زانو (ضعیف‌تر بودن بعضی عضله‌ها نسبت به بقیه)
 
استفاده بیش از اندازه (خم کردن یا چرخاندن مکرر) مفصل زانو به ویژه هنگام ورزش کردن

هم‌تراز نبودن عضله‌ها و استخوان‌های نزدیک مفصل زانو
 
صدمه دیدن مینیسک (غضروف C شکل داخل مفصل زانو)
 
استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید
 
عفونت مفصل زانو
 
خونریزی‌های مکرر داخل مفصل زانو
 
تزریق چند باره‌ی داروهای استروئیدی داخل زانو
 
نرمی غضروف کشکک زانو در میان افراد بالغ جوان بیش از دیگر گروه‌های سنی رواج دارد و دوندگان، اسکی‌بازان، بازیکنان فوتبال، دوچرخه سواران و ورزشکاران دیگری مستعد ابتلا به این عارضه هستند که فشار زیادی به زانوی خود وارد می‌کنند. ضمناً کارگرانی، مانند قالی‌بافان، کاشی‌کاران و سازندگان کف ساختمان، که شغل‌شان زانو زدن طولانی مدت را ایجاب می‌کند به احتمال زیاد به این عارضه مبتلا خواهند شد.2

علایم نرمی غضروف کشکک زانو

درد جلوی زانو. این درد معمولاً در جلوی زانو، اطراف یا پشت زانو یعنی در کشکک یا کاسه زانو (درد پشت زانو) بروز می‌یابد. این درد عموماً هنگام بالا یا پایین رفتن از پله‌ها تشدید می‌شود. نشستن طولانی مدت با زانوهای خمیده نیز منجر به زانو درد می‌شود.

احساس سایش یا به هم خوردن یا صدا دادن زانو (کریپتوس) هنگام حرکت دادن زانو.

بیماران به ندرت با جمع شدن مایع در مفصل زانو (افیوژن یا آب آوردن زانو) مواجه می‌شوند.3
 

چه کسانی در معرض ابتلا به نرمی کشکک زانو قرار داردند؟‌

عوامل خطر متعددی در ایجاد این عارضه نقش دارند.
 

سن

افراد بالغ و جوانان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. در طول سن رشد، عضلات و استخوان‌ ها به سرعت رشد می‌کنند، که ممکن است در عدم تعادل عضلانی کوتاه‌مدت نقش داشته باشد.
 

جنسیت

زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به نرمی زانو قرار دارند زیرا آنها به‌طورمعمول نسبت به مردان دارای توده عضلانی کمتری هستند. این امر می‌تواند موجب جاگیری غیرطبیعی زانو و همچنین فشار جانبی بیشتر بر زانو می‌شود.
 

کف پای صاف

در افرادی که کف پای صاف دارند ممکن است فشار بیشتری بر مفاصل زانو وارد شود تا افرادی که کف پای آنها دارای قوس بیشتری است.
 

آسیب قبلی

آسیب قبلی در زانو، مانند دررفتگی، می‌تواند خطر ابتلا به نرمی زانو را افزایش دهد.
 

سطح فعالیت بالا

برخوردار بودن از سطح فعالیت بالا و یا شرکت در تمرینات مکرر که باعث اعمال فشار بر مفاصل زانو می‌شود، می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات زانو را افزایش دهد.
 

آرتروز

نرمی زانو همچنین می‌تواند نشانه‌ای از آرتزوز باشد، یک بیماری که باعث التهاب مفاصل و بافت زانو می‌شود. التهاب می‌تواند مانع از عملکرد صحیح زانو شود.1
 

روش‌های درمان نرمی غضروف کشکک زانو

فیزیوتراپی

تمرین کردن و افزایش قدرت ماهیچه‌های اطراف زانو فشار روی این مفصل را کاهش می‌دهد. همچنین با انجام حرکت‌های اصلاحی مشکلات مربوط به کجی زانو و عدم تعادل ماهیچه‌های اطراف زانو اصلاح می‌شود. برای مثال تمرین‌های تقویت کننده بخش داخلی ماهیچه چهارسر به بیمار آموزش داده می‌شود. بعضی از حرکت‌های درمان غضروف زانو به شرح زیر است:

صاف روی صندلی بنشینید، یک پا را دراز کنید و ۵ ثانیه در این حالت نگه دارید. دقت کنید که نباید پا را آنقدر بکشید که به ران فشار بیاید. این حرکت را بر روی پای دیگر نیز انجام دهید.

به پشت روی تخت یا تشک یا کف نرم اتاق دراز بکشید و پاها را کاملاً دراز کنید. هر پا را حدود ۶۰ سانتی متر بالا ببرید و سپس به آهستگی پایین بیاورید. این حرکت را بر روی پای دیگر نیز انجام دهید.

روزهایی که مدت طولانی نشسته‌اید و احساس می‌کنید که حتماً باید به پاها استراحت بدهید؛ ورزش مفرح قایقرانی را امتحان کنید و قدری پدال بزنید یا با پارو زدن تمرین ایروبیک بالاتنه انجام دهید.

روی تخته شنا دراز بکشید و دست و پاها را در آب حرکت دهید. شنا کردن برای تقویت ماهیچه‌های چهار سر و همسترینگ مفید است.

از تپه‌های خاکی بالا بروید. بالا رفتن از مسیرهای ناهموار برای تسکین علایم مفید است. این تمرین را در کنار دویدن آهسته روی مسیرهای هموار انجام دهید.

هر زمان توانایی حرکتی‌تان افزایش یافت، ورزش کم برخورد فریزبی را امتحان کنید یا در بازی‌ فوتبال کودکان شرکت کنید. شدت تمرین‌ها باید در ابتدا ملایم باشد.

اگر احساس می‌کنید که زانو تحمل وزن را دارد، چند وزنه سبک را روی میله یا دستگاه پرس پا بگذارید. زانوها را صاف کنید و پنجه‌ها را با زاویه ۴۵ درجه رو به بالا نگه دارید تا ماهیچه VMO تحریک شود. زانوها را بیشتر از ۴۰ یا ۴۵ درجه خم نکنید.
 

چسب زدن کاسه زانو (کشکک زانو)

چسب زدن کاسه زانو یکی از روش‌های درمان نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی است. چسب روی کشکک زانو زده می‌شود تا هم‌محوری غضروف زانو یا شیوه حرکت کشکک به شکل صحیح دربیاید. برخی بیماران به کمک چسب زدن موفق به تسکین علایم خود می‌شوند. برخی از متخصصان فیزیوتراپی روش چسب زدن را برای درمان نرمی غضروف زانو در مطب انجام می‌دهند.
 

اوزون درمانی

بیماران مبتلا به نرمی کشکک زانو هنگام صاف کردن و کشیدن زانو احساس سایش در مفصل دارند که در حقیقت از نرم شدن غضروف کشکک زانو ناشی می‌شود. چنانچه در این موارد غضروف هنگام حرکت دادن زانو از استخوان فاصله بگیرد، التهاب و درد بروز می‌یابد. اوزون درمانی ساییدگی زانو با استفاده از اکسیژن خالص سرعت گردش خون را افزایش و التهاب را کاهش می‌دهد.

طب سوزنی

طب سوزنی علایم ثانویه نرمی کشکک زانو، مانند ورم و درد را کاهش می‌دهد. طب سوزنی بهبود ملموسی را در بیماران ایجاد می‌کند، چرا که مشکلات متعددی در مقابله با چرخه باطل پدیدار می‌شود؛ آسیب دیدگی باعث التهاب، التهاب باعث فشار، فشار باعث التهاب و … می‌شود.
 

درمان‌های دستی

کایروپراکتیک یا درمان با دست با هدف تسکین علایم نرمی غضروف کشکک زانو مداخله تغذیه‌ای و همچنین دستکاری و کشش را شامل می‌شود. این درمان برای کشش همسترینگ کوتاه شده و دستکاری مفصل ساکروایلیاک طراحی می‌شود.

هدف اصلی درمان‌های دستی نرمی غضروف زانو بهبود هم‌محوری کاسه زانو و افزایش کنترل حرکتی است. برخی پزشکان از بافت نرم برای تسکین درد زانو کمک می‌گیرند. رویکرد کلی این روش علاوه بر فرونشاندن زانو درد برای درمان یا تخفیف خود عارضه نیز مفید است.
 

جراحی

برای درمان نرمی کشکک زانو معمولاً نیازی به جراحی نیست، اما چنانچه درمان‌های اشاره شده موفقیت‌آمیز نباشد، به ناچار به جراحی روی آورده می‌شود. جراحی آرتروسکوپی زانو عمل متداولی است که در آن دوربین بسیار کوچک منعطفی وارد زانو می‌شود تا جراح بتواند داحل مفصل زانو و غضروف را ببیند و عمل لازم را از راه لوله دوربین با استفاده از وسایل ظریف انجام دهد.3

پینوشتها
1.www.darmanedard.ir
2.www.beytoote.com
3.www.zanoodard.ir