یعنی اعمال شخص به گونه ای شود که در مرز گناه کردن حرکت کند ، برای روشنتر شدن ، مثالی زده می شود : مخفی کردن یک موضوع از پدر ومادر، موجب می شود که اگر ایشان راجع به آن موضوع مخفی شده ،سؤالی کردند جواب دروغ (که از گناهان بزرگ است) تحویل ایشان دهد! واین دروغ به سبب این بود که چیزی را از والدین مخفی کرده است ! بنابراین؛ مثلا مخفی کردن مطالب از پدر ومادر، اگر خودش گناه نباشد ؛ موجب گناهان دیگری مانند دروغ خواهد شد .
ویا مثلاچشم به نامحرم دوختن که خودش گناه بزرگی است ، شخص را نزدیک به گناهان کبیره وخطرناک دیگری مانند چشم چرانی به ناموس مردم ، زنا،استمناء، لواط وده ها گناه دیگر خواهد کرد! لذا سفارش ما به شما این است که نزدیک گناه نروید چون موجب عوامل وگناهان دیگری نیز خواهد شد!
اما دوست جوانمرد !
جوانی بهترین فرصت برای سازندگی و پیمودن مسیر کمال است، زیرا در این سن انسان در اوج قدرت بدنی و روانی است و برای خودسازی به این قدرت نیاز دارد. فلسفه اصلی وجود قدرت در دوران جوانی صرف آن در جهت خودسازی و توانمند سازی روح است.ومعلوم نیست آن کسی که در جوانی مشغول گناه شود توفیق توبه ودعا را در پیری پیدا کند!
از پیامبر اکرم(ص)نقل شده که فرمود: «من تعلم العلم فی شبابه کان بمنزله الرسم فی الحجر و من تعلم و هو کبیر کان بمنزله الکتاب علی وجه الماء؛ کسی که در جوانی بیاموزد (علم او) همچون نقش زده بر سنگ (ماندگار) است و کسی که در حالی که پیر است بیاموزد (علم او) همچون نوشته بر آب است.»( سفینة البحار، ماده شبب)
از امام صادق(ع) روایت شده است: «من قرا القرآن و هو شاب مومن اختلط القرآن بلحمه و دمه؛ کسی که قرآن را در جوانی قرائت کند، قرآن با گوشت و خون او آمیخته می شود.»( الحیاة، ج 2، ص 164)
این تأثیر ناشی از آمادگی روحی و صفای دل جوان است. امیرالمؤمنین (ع) خطاب به فرزند خود می فرمایند:
«و انما قلب الحدث کالارض الخالیه ما القی فیها من شیء قبلته. فبادرتک بالادب قبل ان یقسو قلبک و یشتغل لُبُّک؛ و دل جوان همچون زمین ناکشته است، هرچه در آن کشت کنند بپذیرد، پس به ادب آموختنت پرداختم پیش از آنکه دلت سخت شود و خردت سرگرم چیزهای دیگر شود.» ( نهج البلاغه، الرسائل، 31)
راههای پیشنهادی !
1- حضرت علی علیه السلام در مقدّمه نامه خطاب به امام حسن(ع) مى فرماید: «من هر آن چه براى تو لازم است، در این جا آورده ام و گزیده اى از حاصل تجارب خودم را که تو را بى نیاز مى کند از این که دوباره آن ها را تجربه نمایى، همه آن ها را براى تو آورده ام.» این نامه سند محکمى است برای جوانانی که آماده گی پذیرش و به کارگیرى پیام هاى تربیتى و اخلاقى می یاشند، پس، این نامه را به خوبى بررسى کنید. پیام هاى آن ها را استخراج نموده و در دفترى ثبت کنید. البته این کار را به تدریج انجام دهید و در هر مرحله به عمل نیز بکوشید. انشاءالله حشر و نشر شما با این وصیت نامه زیاد شود.
2- انتخاب استادى اخلاقى و تربیتى براى جوان ضرورى است. شخصى که جوان با او تفاهم داشته باشد. چون یکى از مقدمات ضرورى تهذیب و تربیت، انتخاب استاد راه یا «راهبر» است (البته در این انتخاب دقت کنید) الگوى مناسبى که براى شروع کار مى توانیم پیشنهاد بدهیم این است که از کتاب شریف «شرح چهل حدیث» امام راحل(ره) استفاده نمائید
3- عامل بعدى دوست است. دوست خوب در تربیت نوجوان و جوان تأثیر خوب دارد و دوست بد تأثیر بد، به قول سعدى:
تو اول بگو با کیان زیستى(یا با کیان دوستى) ——— پس از آن بگویم که تو کیستى
4- شاخصه بعدى خودسازى و تفکّر است. ممکن است انسان از پدر و مادر بد یا خوب، اساتید خوب یا بد، جامعه بد یا خوب، دوستان بد یا خوب و… برخوردار باشد. ولى وقتى بالغ و عاقل شد باید خودش فکر کند و خودش را بسازد. «آرزو» و «خیال» دو عامل غفلت و تباهى جوان است که باید از این دو براى تهذیب نفس بهره گرفت. لطافت روحی جوان زمینه بسیار مناسبی برای ارتباط با خداوند و انس با او است و چون هنوز حب دنیا و وابستگی به لذت های مادی در دل جوان رسوخ نکرده، در این سنین راحت تر می تواند خود را از دوستی دنیا تخلیه نماید و به جای آن حب الهی را جایگزین کند.
5- امام خمینی قدس سره در توصیه ای به جوانان فرموده: شما تا جوان هستید می توانید کاری انجام دهید، تا نیرو و اراده جوانی دارید می توانید هواهای نفسانی، مشتهیات دنیایی و خواسته های حیوانی را از خود دور سازید؛ ولی اگر در جوانی به فکر اصلاح و ساختن خود نباشید دیگر در پیری کار از کار گذشته است. تا جوانید کاری کنید. نگذارید پیر و فرسوده شوید. قلب جوان لطیف و ملکوتی است و انگیزه های فساد در آن ضعیف می باشد؛ لیکن هر چه سن بالا رود ریشه گناه در قلب قوی تر و محکم تر می گردد تا جایی که کندن آن از دل ممکن نیست.