وجود حسادت در آدمی نشانه هایی دارد که هر کس می تواند با بررسی خویش پی ببرد که آیا به بیماری حسادت مبتلاست یا نه.

نشانه هایی که ذکر می شود هرکدام به تنهایی تنها نشانه قطعی حسد نیست و مردمانی که حسود نیستند نیز دارای بعضی از این صفات می باشند پس اگر نمونه ای از آن ها در کسی دیده شد نباید حکم کرد که او حسود است.بلکه ذکر این نشانه ها برای خود انسان است که هرگاه یکی از آنها را درخود یافت خویشتن را تحت مطالعه قرار دهد که آیا بدین بیماری گرفتار شده است یا نه.

– انتقاد شدید

یکی از نشانه های حسود آن است که در انتقاد شدید است و بدگویی می کند و همیشه خرده گیری های او از مقداری که شایسته است افزون است، بلکه بزرگ ترین علت بدگویی حسد است. گاهی حسود با سکوت خود از کسی بدگویی می کند چنانچه اگر در حضورش از کسی بدگویی شد او با سکوتش بدگویان را تایید می کند.بدگویی های حسودان نیز با توجه به وضعی که دارند مختلف می باشد.

– تملق در حضور

دسته ای در حضورمتملق و چاپلوسند.امام صادق(ع)فرمودند: لقمان به فرزند خود گفت:حسود سه نشانه دارد پشت سر بدگویی می کند، درحضور تملق می گوید و در مصیبت شماتت می کند.

– بی شرمی

این دسته از افراد درحضور بدگویی کرده و سخنان ناهنجار می گویند. بی جهت آبروی بندگان خدا را بردن ونسبت به مردمی شریف بی احترامی روا داشتن جز بی شرمی چیز دیگری نیست. اینان گاهی به صورت شوخی واستهزا ومتلک گفتن مقصود خود را انجام می دهند.

– کوتاهی درتعریف

این دسته از افراد در ستودن دارندگان فضیلت کوتاهی می کند. زمانی که سخن از پاکان و پرهیزکاران به میان می آید حسود لب فرو می بندد و از ستایش آنان خودداری می کند. اگر حسود مجبورشود کسی را بستاید به تعبیر معروف کم می گذارد؛ یعنی اگر مورد از لحاظ مدح شایسته ده باشد حسود بیش از یک نمی گوید. ستودن بیش تر از شایستگی تملق است وکمتر از شایستگی ناتوانی در سخن یا حسد است.

– شماتت در مصیبت

شماتت در مصیبت شادمانی کردن از حادثه ناگواری است که برای کسی رخ دهد. حسود در این هنگام شادمان می شود زیرا به مقصود خود -که رنج دیگران است- رسیده است و همین معنی را قرآن درباره حسد اهل کتاب نسبت به مسلمانان بیان می کند: “اگر به شما زیانی برسد آنان خشنود می شوند”.

– ناراحتی ازخوشی دیگران

نشانی دیگر حسود آن است که ازدیدن خوشی، راحتی، زیبایی، ثروت وعظمت دیگران ناراحت می شود وبیشتر اوقاتش صرف غصه خوردن از موفقیت دیگران می باشد. این سخن که چرا فلان کس چیزی دارد ورد زبان حسود است. حسود هرچند زندگی راحتی داشته باشد وسعادتمند وخوشبخت باشد ولی از آسایش دیگری افسرده خواهد شد. پس ثروتمندان وصاحبان مقامات عالی نپدارند که حسد درآنان نیست بلکه اگر در آنان حسدی باشد بیشتر و شدیدتر وشوم تر است.