۱۳۹۲/۰۴/۲۳
–
۱۹۱۴ بازدید
قبل از جواب به این سوال، باید دانست که نمادها و نشانه¬ها، باید با توجه به فضای گفتمانی و زمینه متنی خود مورد تفسیر قرار گیرند و یک نماد، ممکن است در فرهنگ های مختلف، معانی قراردادی مختلفی داشته باشد. در این نوشته، تلاش بر این بوده که رمز گشایی مبتنی بر فرهنگ یهودی، بر اساس منابع اسطوره شناسی و نمادشناسی باشد.
قبل از جواب به این سوال، باید دانست که نمادها و نشانه¬ها، باید با توجه به فضای گفتمانی و زمینه متنی خود مورد تفسیر قرار گیرند و یک نماد، ممکن است در فرهنگ های مختلف، معانی قراردادی مختلفی داشته باشد. در این نوشته، تلاش بر این بوده که رمز گشایی مبتنی بر فرهنگ یهودی، بر اساس منابع اسطوره شناسی و نمادشناسی باشد.
مسیحیت در قرن چهارم میلادی از حالت دینی ابراهیمی خارج شد و از توحید رسماً دست برداشت و مولفه های میترائی و آناهیتایی و اساطیر خاورمیانه را پذیرفت و با عناصر یونانی و رومی التقاط یافت؛ لذا برای شناخت نشانه¬ها و نمادهای مسیحی باید اسطوره های خاورمیانه و میترا وآناهیتا و روم و یونان را به دقت مطالعه کنیم.
مثلا سه¬گانه¬پرستی یا سه¬اُقنوم¬گرایی، قطعا از مسیحیت نبوده است، چرا که پدر آریوس و پیروانش و برخی مسیحیان شرق اروپا و آذربایجان موحد هستند و در کتاب های منسوب به پطرس، جانشین واقعی حضرت عیسی بن مریم(ع) و سنگ بنای کلیسای مسیحیت، تصریحی به چندگانه گرایی نمی بینیم ولی در نوشته های پولس، اشاراتی به تثلیث آمده است؛ همویی که از بزرگان یهود بود که با همکاری رومیان، نوکیشان مسیحی را از دم تیغ و زندان می گذراند ولی زمانی که نتوانست جلوی رشد دین خدا در فلسطین و شام را بگیرد، ناگهان با ادعای مکاشفه عیسای ناصری، حق پطرس قدیس را در حاکمیت بر مسیحیان نادیده گرفت و با وی به ستیز و رقابت پرداخت. پطرس طبق شهادت تاریخ برای تبلیغ مسیحیت در میان مردمان خاورمیانه وشام، مسیحیت را با اساطیر و خرافات آنان در هم آمیخت تا پذیرش آنها بیشتر شود! (مسیحیت شناسی مقایسه ای، محمدرضا زیبایی نژاد، نشر سروش، 1382) اما نمادها و نشانه¬های مسیحیت را می¬توان ذیل تفکر فِرَق مهم مسیحی ذیل، بحث¬کرد:
الف: مهم ترین مولفه های روایی و نشانه شناسی در هنر و سینمای مسیحی، که مبتنی بر انسان شناسی و جهان بینی مسیحیت پولسی و رومی شده واساطیری کنونی است، عبارتند از: اومانیسم مسیحی، تثلیث، گناه ازلی انسان و پلیدی ذاتی همه انسان ها از بدو تولد، پوست وگوشت یافتن خدا و حضور پسر خدا در میان آدمیان، تصلیب مقدر مسیح و فدا شدن وی برای بخشیده شدن ایمان داران مسیحی، رستاخیز مسیح و رفتن به ملکوت خدا و همراهی ایمان داران تا قیامت، ایمان به خدا بودن و پسرخدا بودنِ مسیح به مثابه تنها راه نجات و پاکی از گناه ازلی، زندگی اخلاقی ذلت پذیر، دعا برای ظهور دوباره مسیح، نفوذ شیطان یا دجال وضدمسیح در جهان مادی، بلایای آخرالزمانی، رستاخیز دوباره مسیح وظهور قیامت اول و حاکمیت هزار ساله مسیح در میان آدمیان، فرار شیطان از زندان هزار ساله، قیامت دوم و پایان جهان و حاکمیت جهانی مسیح.(مقدمه کتاب مولفه¬های دینی سینما، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما، قم، گروه دین ارتباطات و رسانه)
همین مولفه ها زمانی که به صورت آرم و نماد و سمبل در آیند به صور زیر قابل تصور هستند: مثلث نماد تثلیث و سه خداگرایی است. سری که سه صورت و یک گردن دارد نیز نماد تثلیث و سه اُقنوم گرایی است.
برّه نماد عیسی بن مریم(علیه السلام) است که در مسیحیت تحریف شده، به مثابه خدای زمینی یا خدای آسمانی فرض می شود که گوشت و پوست برگرفته و برای آمرزش گناهان بشر به زمین آمده تا فدای گناهان بشر شود! گاهی نیز چوپان نماد مسیح است. کبوتر به عنوان نماد روح القدس یا خدای واسط به کار می رود و پیرمردی سپیدموی با پیراهنی سفید نیز نماد خدای آسمان ها و پدر آسمانی به کار می رود.
شیطان را گاهی در کالبد بزی به تصویر می کشند که مسیح او را از گله رها کرد. گاهی نیز شیطان را متاثر از فضای یهودی، به مانند اژدها یا مار به تصویر می کشند.
در انسان شناسی مسیحیت تحریف شده، گناه ازلی انسان و اخراج او از بهشت(باغ عدن) و لزوم غسل تعمید و ایمان به مسیح برای پاک شدن، بسیار مورد توجه واقع می شود. سنت عشای ر بانی و خوردن نان وشراب به یاد آخرین شب همراهی مسیح با یارانش به یاد خون و بدن مسیح که بر صلیب کین رومیان فدا شد، نیز در مسیحیت بسیار مهم است.
اما مبتنی بر کتاب مکاشفات یوحنا، که آخرین فصل انجیل است، نمادهای عجیبی برای پیشگویی های آخرالزمانی دیده اند، از جمله وحش و هیولا و حیوانات عجیب وغریب و هزاره گرایی و بلاهای بزرگ آخرالزمانی چون سیل و زلزله و طوفان و دمل های چرکین و رستاخیز مردگان و … . البته نیک می دانیم که مسیحیان، خصوصا پروتستان¬ها، اعتقاد خاصی به کتاب های آخرالزمانی عهد عتیق همچون دانیال و اشعیا و حزقیال و ارمیا و سلیمان دارند و اژدها و مار و بزی با چهار شاخ و هیولاهای آخرالزمانی و دجال و ضدمسیح و… را از علامات و نشانه های آخرالزمان می دانند.
ب: کلیدواژه¬ها و نشانه¬ها و نمادهای خاص کاتولیسم سنتی: عصمت دستگاه پاپی، تاکید بر ساختمان وسنگ کلیسا، تشریفات پاپ و دستگاه کلیسایی، حرمت ازدواج کشیش¬ها وراهبه¬ها، عرفان انزواطلب و قدیسان مسیحی، تاکید بر نجات مسیحیان و بهشت و دوزخ و گمراهی بقیه، انحصار نجات در مسیحیت، لزوم اعتراف به گناهان، خرید بهشت از کلیسا، ترس شدید از عذاب خدا، اعتراف به گناهان نزد کشیش.
در اینجا لازم است توضیح دهم که با نفوذ هر چه بیشتر فراماسونرها بر دستگاه پاپی، امروزه مسیحیت کاتولیک نیز عقل گراتر شده و از برخی ادعاهای سنتی خویش دست شسته است، مثلا گناه یهودیان ویهودا کم رنگ تر شده است و پیتر مقدس بیش از گذشته تضعیف شده و اسطوره تجسد خدا و تثلیث به شدت پررنگ شده است و ظلم پذیری و تقدیر گرایی نیز پررنگ تر شده است. کاتولیسم اصلاح شده فعلی، از ابزار سینما برای تبلیغ هر چه بیشتر مسیحیت التقاطی مورد نظر خویش استفاده کرده است.
ج: کلیدواژه¬ها و نشانه¬ها و نمادهای خاص پروتستانیسم¬: انتقاد از دستگاه پاپی، تکثرگرایی مذهبی/ پلورالیسم، تلورانس/ تساهل وتسامح دینی، نقد تاریخی، دین حداقلی و سکولار، دئیسم وخدای بازنشسته، تجربه دینی و عدم نیاز به واسطه شدن کشیش بین انسان و خدا، فردگرایی بشری و رابطه مستقیم با خدا، تقدیس ثروت و توجه خدا به مزدمان ثروتمند(خصوصا در فرقه پروتستانی کالوینیسم، این مشخصه بیشتر مد نظر می باشد.) (مولفه¬های دینی سینما، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما، قم، گروه دین ارتباطات و رسانه)
د: کلیدواژه ها و نشانه ها و نمادهای خاص اِوَنجلیسم(مسیحیت صهیونیسم): برتری یهودیان، لزوم وفاداری مسیحیان به یهودیان، تقدس خاص سرزمین فلسطین در آخرالزمان، شیطانی بودن مسلمین و شرقی¬ها در انتهای تاریخ مانند ایرانیان و چینی ها، لزوم بازگشت یهود به سرزمین موعودادعایی، لزوم تشکیل دولت الهی اسرائیل بزرگ در سرزمین موعود ادعایی به جهت مقدمه سازی برای ظهور مسیح، ظهور دجال یا انتی کرایس یا شیطان یا هیولا یا جانور وحش یا پسر شیطان در انتهای تاریخ و جمع شدن شیطان گرایان در اطراف او، مبارزه بزرگ آرماگدون در فلسطین بین یاران صلیبی(یهودیان ومسیحیان) و یاران دجال وشیطان(مسلمین وشرقی ها وهم پیمانان منفردی در میان غربی ها)، کشتار بسیار عظیم از مردمان خاورمیانه(در برخی فیلم¬های مسیحیت صهیونیستی، تا سه چهارم مردم جهان در اثر بلایای آخرالزمانی از بین می¬روند)، جنگ هسته ای، لزوم نظامی گری بسیار وسیع غرب(میلیتاریسم) برای آمادگی در مقابل شیاطین اخرالزمانی ضد مسیح و بالاخره معراج همه مسیحیان معتقد و ظهور مسیح و نابودی دجال ویارانش و سلطنت مسیح.
ه: نمادهای ضدمسیحی در سینما: نمادهای شیطانی ویهودی و ضد دین چون: صلیب واروونه، کذاب بودن مسیح و مادرش(نعوذبالله)، القای خرافات و اسطوره به جای دین، تخدیر توده ها توسط دین، دئیسم وسکولاریسم، قدرت زیاد شیطان ولزوم سرنهادن به وی، نابودی تمام دشمنان دجال یا پسر شیطان یا شیطان، سلطنت شطان یا دجال، ضد مسیح یا پسر شیطان یا وحش یا هیولا به ترکیبی که در برخی اسفار کتاب مقدس مانند دانیال و اشعیا و ارمیا و حزقیال و مکاشفات آمده است. (مولفه¬های دینی سینما، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما، قم، گروه دین ارتباطات و رسانه)
برای مطالعه بیشتر ر.ک:
– مولفه¬های دینی سینما(بررسی مولفه های دینیِ سینمای متاثر از دین در غرب)، مرکز پژوهش¬های اسلامی صداوسیما، قم،گروه دین ارتباطات و رسانه.
– سیر حکمت و هنر مسیحی، دکتر محمد مددپور، نشر سوره مهر، تهران، 1381.
– فرهنگ مصور نمادهای سنتی، جی.سی.کوپر، ملیحه کرباسیان، نشر فرشاد، تهران، 1379.
– مسیحیت شناسی مقایسه ای، محمدرضا زیبایی نژاد، نشر سروش، تهران، 1382.
– میراث اسطوره ها، جورجی کنعان، واحد ترجمه موسسه موعود، نشر هلال، تهران، 1386.
– صهیونیسم مسیحی، نقشه راه به سوی آرماگدون، استیون سایزر، ترجمه حمید بخشنده و قدسیه جوانمرد، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما و نشر طه، قم، 1386.
مسیحیت در قرن چهارم میلادی از حالت دینی ابراهیمی خارج شد و از توحید رسماً دست برداشت و مولفه های میترائی و آناهیتایی و اساطیر خاورمیانه را پذیرفت و با عناصر یونانی و رومی التقاط یافت؛ لذا برای شناخت نشانه¬ها و نمادهای مسیحی باید اسطوره های خاورمیانه و میترا وآناهیتا و روم و یونان را به دقت مطالعه کنیم.
مثلا سه¬گانه¬پرستی یا سه¬اُقنوم¬گرایی، قطعا از مسیحیت نبوده است، چرا که پدر آریوس و پیروانش و برخی مسیحیان شرق اروپا و آذربایجان موحد هستند و در کتاب های منسوب به پطرس، جانشین واقعی حضرت عیسی بن مریم(ع) و سنگ بنای کلیسای مسیحیت، تصریحی به چندگانه گرایی نمی بینیم ولی در نوشته های پولس، اشاراتی به تثلیث آمده است؛ همویی که از بزرگان یهود بود که با همکاری رومیان، نوکیشان مسیحی را از دم تیغ و زندان می گذراند ولی زمانی که نتوانست جلوی رشد دین خدا در فلسطین و شام را بگیرد، ناگهان با ادعای مکاشفه عیسای ناصری، حق پطرس قدیس را در حاکمیت بر مسیحیان نادیده گرفت و با وی به ستیز و رقابت پرداخت. پطرس طبق شهادت تاریخ برای تبلیغ مسیحیت در میان مردمان خاورمیانه وشام، مسیحیت را با اساطیر و خرافات آنان در هم آمیخت تا پذیرش آنها بیشتر شود! (مسیحیت شناسی مقایسه ای، محمدرضا زیبایی نژاد، نشر سروش، 1382) اما نمادها و نشانه¬های مسیحیت را می¬توان ذیل تفکر فِرَق مهم مسیحی ذیل، بحث¬کرد:
الف: مهم ترین مولفه های روایی و نشانه شناسی در هنر و سینمای مسیحی، که مبتنی بر انسان شناسی و جهان بینی مسیحیت پولسی و رومی شده واساطیری کنونی است، عبارتند از: اومانیسم مسیحی، تثلیث، گناه ازلی انسان و پلیدی ذاتی همه انسان ها از بدو تولد، پوست وگوشت یافتن خدا و حضور پسر خدا در میان آدمیان، تصلیب مقدر مسیح و فدا شدن وی برای بخشیده شدن ایمان داران مسیحی، رستاخیز مسیح و رفتن به ملکوت خدا و همراهی ایمان داران تا قیامت، ایمان به خدا بودن و پسرخدا بودنِ مسیح به مثابه تنها راه نجات و پاکی از گناه ازلی، زندگی اخلاقی ذلت پذیر، دعا برای ظهور دوباره مسیح، نفوذ شیطان یا دجال وضدمسیح در جهان مادی، بلایای آخرالزمانی، رستاخیز دوباره مسیح وظهور قیامت اول و حاکمیت هزار ساله مسیح در میان آدمیان، فرار شیطان از زندان هزار ساله، قیامت دوم و پایان جهان و حاکمیت جهانی مسیح.(مقدمه کتاب مولفه¬های دینی سینما، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما، قم، گروه دین ارتباطات و رسانه)
همین مولفه ها زمانی که به صورت آرم و نماد و سمبل در آیند به صور زیر قابل تصور هستند: مثلث نماد تثلیث و سه خداگرایی است. سری که سه صورت و یک گردن دارد نیز نماد تثلیث و سه اُقنوم گرایی است.
برّه نماد عیسی بن مریم(علیه السلام) است که در مسیحیت تحریف شده، به مثابه خدای زمینی یا خدای آسمانی فرض می شود که گوشت و پوست برگرفته و برای آمرزش گناهان بشر به زمین آمده تا فدای گناهان بشر شود! گاهی نیز چوپان نماد مسیح است. کبوتر به عنوان نماد روح القدس یا خدای واسط به کار می رود و پیرمردی سپیدموی با پیراهنی سفید نیز نماد خدای آسمان ها و پدر آسمانی به کار می رود.
شیطان را گاهی در کالبد بزی به تصویر می کشند که مسیح او را از گله رها کرد. گاهی نیز شیطان را متاثر از فضای یهودی، به مانند اژدها یا مار به تصویر می کشند.
در انسان شناسی مسیحیت تحریف شده، گناه ازلی انسان و اخراج او از بهشت(باغ عدن) و لزوم غسل تعمید و ایمان به مسیح برای پاک شدن، بسیار مورد توجه واقع می شود. سنت عشای ر بانی و خوردن نان وشراب به یاد آخرین شب همراهی مسیح با یارانش به یاد خون و بدن مسیح که بر صلیب کین رومیان فدا شد، نیز در مسیحیت بسیار مهم است.
اما مبتنی بر کتاب مکاشفات یوحنا، که آخرین فصل انجیل است، نمادهای عجیبی برای پیشگویی های آخرالزمانی دیده اند، از جمله وحش و هیولا و حیوانات عجیب وغریب و هزاره گرایی و بلاهای بزرگ آخرالزمانی چون سیل و زلزله و طوفان و دمل های چرکین و رستاخیز مردگان و … . البته نیک می دانیم که مسیحیان، خصوصا پروتستان¬ها، اعتقاد خاصی به کتاب های آخرالزمانی عهد عتیق همچون دانیال و اشعیا و حزقیال و ارمیا و سلیمان دارند و اژدها و مار و بزی با چهار شاخ و هیولاهای آخرالزمانی و دجال و ضدمسیح و… را از علامات و نشانه های آخرالزمان می دانند.
ب: کلیدواژه¬ها و نشانه¬ها و نمادهای خاص کاتولیسم سنتی: عصمت دستگاه پاپی، تاکید بر ساختمان وسنگ کلیسا، تشریفات پاپ و دستگاه کلیسایی، حرمت ازدواج کشیش¬ها وراهبه¬ها، عرفان انزواطلب و قدیسان مسیحی، تاکید بر نجات مسیحیان و بهشت و دوزخ و گمراهی بقیه، انحصار نجات در مسیحیت، لزوم اعتراف به گناهان، خرید بهشت از کلیسا، ترس شدید از عذاب خدا، اعتراف به گناهان نزد کشیش.
در اینجا لازم است توضیح دهم که با نفوذ هر چه بیشتر فراماسونرها بر دستگاه پاپی، امروزه مسیحیت کاتولیک نیز عقل گراتر شده و از برخی ادعاهای سنتی خویش دست شسته است، مثلا گناه یهودیان ویهودا کم رنگ تر شده است و پیتر مقدس بیش از گذشته تضعیف شده و اسطوره تجسد خدا و تثلیث به شدت پررنگ شده است و ظلم پذیری و تقدیر گرایی نیز پررنگ تر شده است. کاتولیسم اصلاح شده فعلی، از ابزار سینما برای تبلیغ هر چه بیشتر مسیحیت التقاطی مورد نظر خویش استفاده کرده است.
ج: کلیدواژه¬ها و نشانه¬ها و نمادهای خاص پروتستانیسم¬: انتقاد از دستگاه پاپی، تکثرگرایی مذهبی/ پلورالیسم، تلورانس/ تساهل وتسامح دینی، نقد تاریخی، دین حداقلی و سکولار، دئیسم وخدای بازنشسته، تجربه دینی و عدم نیاز به واسطه شدن کشیش بین انسان و خدا، فردگرایی بشری و رابطه مستقیم با خدا، تقدیس ثروت و توجه خدا به مزدمان ثروتمند(خصوصا در فرقه پروتستانی کالوینیسم، این مشخصه بیشتر مد نظر می باشد.) (مولفه¬های دینی سینما، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما، قم، گروه دین ارتباطات و رسانه)
د: کلیدواژه ها و نشانه ها و نمادهای خاص اِوَنجلیسم(مسیحیت صهیونیسم): برتری یهودیان، لزوم وفاداری مسیحیان به یهودیان، تقدس خاص سرزمین فلسطین در آخرالزمان، شیطانی بودن مسلمین و شرقی¬ها در انتهای تاریخ مانند ایرانیان و چینی ها، لزوم بازگشت یهود به سرزمین موعودادعایی، لزوم تشکیل دولت الهی اسرائیل بزرگ در سرزمین موعود ادعایی به جهت مقدمه سازی برای ظهور مسیح، ظهور دجال یا انتی کرایس یا شیطان یا هیولا یا جانور وحش یا پسر شیطان در انتهای تاریخ و جمع شدن شیطان گرایان در اطراف او، مبارزه بزرگ آرماگدون در فلسطین بین یاران صلیبی(یهودیان ومسیحیان) و یاران دجال وشیطان(مسلمین وشرقی ها وهم پیمانان منفردی در میان غربی ها)، کشتار بسیار عظیم از مردمان خاورمیانه(در برخی فیلم¬های مسیحیت صهیونیستی، تا سه چهارم مردم جهان در اثر بلایای آخرالزمانی از بین می¬روند)، جنگ هسته ای، لزوم نظامی گری بسیار وسیع غرب(میلیتاریسم) برای آمادگی در مقابل شیاطین اخرالزمانی ضد مسیح و بالاخره معراج همه مسیحیان معتقد و ظهور مسیح و نابودی دجال ویارانش و سلطنت مسیح.
ه: نمادهای ضدمسیحی در سینما: نمادهای شیطانی ویهودی و ضد دین چون: صلیب واروونه، کذاب بودن مسیح و مادرش(نعوذبالله)، القای خرافات و اسطوره به جای دین، تخدیر توده ها توسط دین، دئیسم وسکولاریسم، قدرت زیاد شیطان ولزوم سرنهادن به وی، نابودی تمام دشمنان دجال یا پسر شیطان یا شیطان، سلطنت شطان یا دجال، ضد مسیح یا پسر شیطان یا وحش یا هیولا به ترکیبی که در برخی اسفار کتاب مقدس مانند دانیال و اشعیا و ارمیا و حزقیال و مکاشفات آمده است. (مولفه¬های دینی سینما، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما، قم، گروه دین ارتباطات و رسانه)
برای مطالعه بیشتر ر.ک:
– مولفه¬های دینی سینما(بررسی مولفه های دینیِ سینمای متاثر از دین در غرب)، مرکز پژوهش¬های اسلامی صداوسیما، قم،گروه دین ارتباطات و رسانه.
– سیر حکمت و هنر مسیحی، دکتر محمد مددپور، نشر سوره مهر، تهران، 1381.
– فرهنگ مصور نمادهای سنتی، جی.سی.کوپر، ملیحه کرباسیان، نشر فرشاد، تهران، 1379.
– مسیحیت شناسی مقایسه ای، محمدرضا زیبایی نژاد، نشر سروش، تهران، 1382.
– میراث اسطوره ها، جورجی کنعان، واحد ترجمه موسسه موعود، نشر هلال، تهران، 1386.
– صهیونیسم مسیحی، نقشه راه به سوی آرماگدون، استیون سایزر، ترجمه حمید بخشنده و قدسیه جوانمرد، مرکز پژوهش های اسلامی صدا وسیما و نشر طه، قم، 1386.
نویسنده: محمد حسین فرج نژاد