قبیله کنده از قبایل مهم قحطانی یمن بودند و در نزدیکی حضرموت در جنوب عربستان میزیستند. بعدها، پس از مهاجرت از جنوب به شمال شبه جزیره عربستان در نجد ساکن شدند. سپس، حکومتی قبیله ای را تشکیل دادند.
آنان در مرکز شبه جزیره عربستان حکومتی را به وجود آوردند که از نخستین و معروف ترین ملوک آن می توان به «حُجر آکل المُرار» اشاره کرد.
حکومت کنده تابع پادشاهی حمیر بود. اوج قدرت حکومت کنده، اوایل قرن پنجم میلادی بودهاست، که توانست حیره را تصرف کند. گفته می شود مردم شهر کنگ در شهرستان لنگه از قبیله کنده هستند .
قبیله کنده از اعراب جنوبی در حدود سده ۵م به نجد و یمامه مهاجرت کردند و در آن ناحیه حکومتی برپای داشتند که میان دو دولت دستنشانده ایران و روم یعنی لخمیان و غسانیان قرار گرفت. جنگهای ایران و روم در احوال و روابط این دولتها بس مؤثر بود؛ به ویژه جنگهای کندیان و لخمیان که به انقراض کندیان انجامید، از وقایع مهم شبه جزیره عربی در سده ۶م است. با اینهمه، به نظر میرسد که قدرت و نفوذ کندیان به کلی مضمحل نشد، زیرا در منابع تاریخی مربوط به حوادث صدر اسلام و اندکی بیشتر از آن از اهمیت ملوک کنده و کندیان سخنها هست و برخی از مورخان، سلسله ملوک کنده را تا اشعث بن قیس رساندهاند. در واقع اشعث به عنوان مهمترین بازمانده ملوک کنده، در هر حادثهای به دنبال به دست آوردن موقعیت پیشین نیاکان خویش بود. نکتهای بس مهم که میبایست از آغاز مطالعه زندگی سیاسی او تا به هنگام مرگش همواره بدان توجه کرد. ، ابراهیم بن محمد ثقفی، الغارات، به کوشش جلالالدین محدث ارموی، تهران، ۱۳۵۵ش. ، ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، به کوشش محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۷۸ق/۱۹۵۹م. ، ابن ابی الدنیا، ابوبکر، «مقتل امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام»، به کوشش عبدالعزیز طباطبایی، قم، ۱۴۰۸ق، ابن اثیر، علی، اسد الغابه، قاهره، ۱۲۸۰ق.
اشعث بن قیس کندی و دختر او جعده دختر اشعث در تحولات عصر علی ع و امام حسن ع نقش مهمی داشتند .
منابع جهت مطالعه بیشتر :
– قبیله کنده قبل از اسلام، سیاوش عبدی ، مجله تاریخ اسلام 1385 شماره
– جستاری در تاریخ قبیله کنده و نقش نخبگان آن معرفی و نقد ، منتظر قایم، علی اصغر ؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان) تابستان و پاییز 1377 – شماره 13 و 14 (27 صفحه – از 109 تا 135 )