نخستین عملکرد کیسه صفرا، ذخیره صفرا است که توسط کبد ترشح می شود تا به هضم چربیها در رژیم غذایی ما کمک کند. کبد آن را آزاد کرده و در کیسه صفرا تا زمانی که بدن برای هضم به آن احتیاج داشته باشد، ذخیره میکند.
وقتی غذا می خوریم، معده مقداری از آن را هضم می کند و کیسه صفرا، صفرا را آزاد می کند تا چربی ها هضم شود، اما گاهی اوقات، این صفرا می تواند شروع به جمع شدن در کیسه کرده که این موضوع اغلب منجر به تشکیل سنگ، تورم، عفونت، التهاب و جریان خون ضعیف و … میشود. این بیماری التهاب کیسه صفرا یا کولسیستیت نامیده می شود که در این لحظه، درد ظاهر می شود.
اندازه سنگ صفرا می تواند از کوچکی یک دانه شن تا بزرگی یک توپ گلف متغیر باشد. برخی افراد، تنها دچار یک سنگ صفرا می شوند، در حالی که برخی دیگر، دچار سنگهای بسیاری می شوند.
علایم درد کیسه صفرا
درد در قسمت فوقانی شکم که معمولاً در سمت راست است – تب – نفخ شکم – لرز – حالت تهوع – استفراغ – تنگی نفس
انواع سنگ صفرا
انواع سنگ صفرا که می تواند در کیسه صفرا ایجاد شود عبارت است از:
سنگ صفرای کلسترولی: شایع ترین نوع سنگ صفرا، به نام سنگ صفرای کلسترولی، اغلب به رنگ زرد است. این سنگ ها عموما از کلسترول حل نشده تشکیل شده اند اما ممکن است حاوی اجزای دیگر نیز باشند.
سنگ صفرای رنگی: این سنگ های قهوه ای تیره یا مشکی، زمانی تشکیل می شوند که صفرا حاوی بیلی روبین فراوانی است.
فاکتورهایی که ممکن است خطر سنگ صفرا را افزایش دهد شامل موارد زیر است:
جنس مونث۴۰ سالگی یا بالاتر از آن
اضافه وزن یا چاقی
عدم تحرک
بارداری
رژیم غذایی حاوی چربی بالا
رژیم غذایی حاوی فیبر کم
سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ صفرا
دیابت
ابتلا به اختلالات خونی خاص، مانند کم خونی داسی شکل یا لوسمی
کاهش وزن سریع
مصرف داروهایی که حاوی استروژن است، مانند قرص های پیشگیری از بارداری یا داروهای هورمون درمانی
ابتلا به بیماری کبدی
عوارض سنگ صفرا شامل موارد زیر است:
التهاب کیسه صفرا
اگر سنگ در گردن کیسه صفرا قرار گیرد، می تواند باعث التهاب کیسه صفرا شود. این التهاب می تواند باعث درد شدید و تب شود.
انسداد مجرای صفراوی
سنگ صفرا می تواند لوله هایی را که صفرا از طریق آن ها از کیسه صفرا یا کبد به سمت روده کوچک جریان می یابد، مسدود کند.
نتیجه آن می تواند درد شدید، یرقان و عفونت مجرای صفراوی باشد.
انسداد مجرای پانکراس
مجرای پانکراس، لوله ای است که از پانکراس آغاز شده ودقیقا پیش از ورود به دئودنوم به مجرای صفراوی متصل می شود.
شیره پانکراس که به گوارش کمک می کند، از مجرای پانکراس می گذرد.
سنگ صفرا می تواند باعث انسداد در مجرای پانکراس شود و خود می تواند منجر به التهاب پانکراس (پانکراتیت) شود.
پانکراتیت باعث درد شکمی شدید و مداوم می شود و معمولا نیازمند بستری است.
سرطان کیسه صفرا
افراد دارای سابقه سنگ صفرا، ریسک ابتلا به سرطان کیسه صفرای بالایی دارند.
اما سرطان کیسه صفرا بسیار نادر است، بنابراین حتی با وجود افزایش خطر سرطان، همچنان احتمال سرطان کیسه صفرا بسیار اندک است.
درمانهای خانگی برای درد کیسه صفرا
غذاهای سالم
غذاهای سالم مانند سبزیجات، آجیل و غلات کامل را در رژیم غذایی خود بگنجانید. دنبال کردن یک رژیم غذایی فاقد مواد غذایی عامل افزایش کلسترول مانند گوشت و برخی از محصولات لبنی و سرشار از غذاهایی که برای خانم ها مفید است مانند فیبر و ترانس چربی ها، می توانند درد کیسه صفرا را تسکین دهند.
کمپرس گرم
میتوانید از یک بطری آب گرم استفاده کنید یا یک حوله گرم را مرطوب کرده و آن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در محل درد قرار دهید؛ البته توجه داشته باشید خیلی داغ نباشد.
چای نعنا
نوشیدن این چای به طور منظم به تسکین درد کیسه صفرا کمک می کند، زیرا چای حاوی منتول است و این ترکیب علاوه بر سایر مزایایی که ایجاد می کند، در تسکین درد کیسه صفرا و بهبود سلامت آن نقش دارد، یکی از ترکیبات آرامبخش و تسکین دهنده درد بوده و با طبیعت آن سازگار است.
غذاهای ممنوع
از غذاهای کم چرب و پرچرب و پرادویه پرهیز کنید؛ زیرا این غذاها درد کیسه صفرا را بدتر میکند، بنابراین محدود کردن مصرف این مواد غذایی می تواند درد را تا حدی کاهش دهد.
ورزش
ورزش خطر سنگ کیسه صفرا و درد ناشی از آنها را کاهش می دهد؛ به گونه ای که می توانید به مدت ۳۰دقیقه به پیاده روی سریع روی بیاورید یا یک ورزش متوسط را انجام دهید. ورزش به کاهش وزن یا حفظ وزن سالم کمک می کند، در نتیجه سطح کلسترول کاهش می یابد.
منبع:نصف جهان