در چه صورتی دمر خواباندن نوزاد ایرادی ندارد؟

طرز خواباندن نوزاد در ماه‌های اول به دلیل ناتوانی نوزاد در غلتیدن اهمیت بیشتری دارد. دمر خواباندن نوزاد یا قرار دادن نوزاد روی شکم در زمان خواب به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود چرا که خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را بیشتر می‌کند. زمانی که نوزاد را روی شکم می‌خوابانید نفس کشیدن برای او سخت می‌شود، پس در چند ماه اول تنها در حالت بیداری نوزاد را بر روی شکم بخوابانید.

برای دمر خواباندن نوزاد بهتر است او را روی یک سطح صاف و نرم بگذارید، سطحی که در عین نرم بودن فرو نرود و هرگونه اسباب بازی نرم و بزرگ، بالش یا پتویی که می‌تواند راه تنفس او را سخت کند از اطرافش بردارید. همچنین قبل از شیر خوردن یا مدتی بعد از آن نباید کودک را روی شکم بخوابانید تا از بالا آوردن شیر نوزاد جلوگیری کنید.

فواید دمر خواباندن نوزاد

دمر خواباندن نوزاد در حالت بیداری فوائد زیادی دارد و باعث قوی‌تر شدن ماهیچه‌ها و عضلات او می‌شود. والدین باید توجه کنند که قرار گرفتن نوزاد روی شکم در حالت خواب حتی اگر فکر می‌کنید نوزاد راحت‌تر می‌خوابد، بسیار خطرناک است. دمر خواباندن نوزاد در حالت بیداری دارای فوائد زیر است.

1- تنها راهی است که آن‌ها خزیدن را می‌توانند یاد بگیرند.

2- باعث می‌شود نوزادان بتوانند سر خود را حرکت دهند در نتیجه خطر سندروم مرگ ناگهانی را در آن‌ها کاهش می‌دهد؛ زیرا یاد می‌گیرند تا سر خود را از هرچیزی که جلوی نفسش را می‌گیرد دور کند.

3- روی شکم خواباندن نوزاد باعث می‌شود ماهیچه‌های آن‌ها تقویت شود و پس زودتر می‌تواند بغلتد، بشیند و بخزد.

4- نوزاد کنترل ارادی سر را یاد می‌گیرد، پس در حالی که نوزاد قفسه سینه و ستون فقرات خود را بالا گرفته، می‌تواند پشت گردن خود را نگه دارند.

5- قرار دادن نوزاد روی شکم، از صاف شدن پشت سر نوزاد جلوگیری می‌کند. چون هنوز استخوان‌های نوزاد کامل سخت نشده و اگر به مدت طولانی به پشت بخوابد پشت سرش صاف شده و از حالت گرد بودن خود خارج می‌شود. 1

دلایل منع دمر قرار دادن نوزاد

برای والدین و به ویژه مادران لازم است به تمام دلایل گوناگون برای دمر قرار ندادن نوزادشان توجه کنند که برخی از این دلایل شامل موارد زیر است:

احساس ناراحتی

کودک در روزهای اول تولدش ممکن است در حالت دمر خیلی ناراحت به نظر برسد، زیرا این حالت نه تنها برای او وضعیت ناآشنایی است و تازگی دارد، بلکه از لحاظ جسمی هم ممکن است برایش آزاردهنده باشد. همچنین دمر خواباندن، تنفس را برای نوزادی که هنوز نمی‌تواند سرش را بالا نگه دارد بسیار سخت خواهد کرد.

استفراغ نوزادی یا ریفلاکس اسیدی

قبل از شیر خوردن یا وقتی کودکتان تازه شیر خورده است، نباید او را روی شکمش قرار دهید تا از بالا آوردن و استفراغ کودک یا ریفلاکس محتویات معدۀ نوزادتان جلوگیری شود.

خفگی در خواب

هنگام خواب کودکتان باید حتماً مراقب باشید که او را در حالت دمر نگذارید و از رها کردن نوزاد در این حالت یا قرار دادن نوزاد در این حالت به خصوص هنگام خواب شب جداً خودداری کنید.

همچنین مطمئن شوید کسی که از کودک مراقب می‌کند، می‌داند که باید کودک را روی پشتش بخوباند، زیرا بسیاری از موارد مرگ ناشی از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از مراقبان، کودک را روی شکمش می‌خواباند، درحالی‌که او به خوابیدن روی پشتش عادت دارد، پس به یاد داشته باشید که هرگز کودک را در حالت دمر تنها نگذارید و اگر او را در این حالت به شخصی می‌سپارید، به او توضیح بدهید که برای خوابیدن باید حتماً کودک را روی پشتش قرار دهد. 2

بهترین حالت خواباندن نوزاد

بهتر است اطلاعات کافی درباره حالت صحیح خواباندن نوزاد داشته باشید تا بتوانید از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنید.

به پشت خوابیدن نوزاد

کودک سالمی که پس از نه ماه کامل بارداری به دنیا آمده باید برای چرت زدن، استراحت کوتاه مدت و خواب شب به پشت بخوابد.

خواباندن کودک به پشت خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را به حداقل می رساند زیرا در این حالت همه راه های تنفسی نوزاد باز است و بهترین وضعیت خواباندن نوزاد است.

موسسه ملی سلامت کودک و رشد انسان آمریکا (NICHD) عنوان کرد، خواباندن نوزاد به پشت  بهترین حالت خواب برای نوزاد است.

پس از توصیه آکادمی اطفال آمریکا در سال 1992 برای خواباندن نوزاد به پشت، میزان مرگ و میر ناشی از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد به بیش از 50 درصد کاهش یافت. پس از آن خوابیدن نوزاد به پشت همیشه با عبارت ‘خواب بی خطر‘ به کار می رود.

به پشت خواباندن نوزاد چه خطری دارد؟

خوابیدن طولانی مدت نوزاد به پشت ممکن است منجر به پلاژیوسفالی موضعی ( پهن، صاف و بد فرم شدن سر نوزاد) یا براکی سفالی (صاف شدن پشت جمجمه نوزاد) شود، این مشکل پس از حدود یک سال برطرف شده و به ندرت نیاز به درمان دارد.

چند روش جایگزین ساده برای جلوگیری از بروز برخی مشکلات عبارتند از:

خواباندن نوزاد روی شکم در هنگام بیداری
خواباندن نوزاد به سمت دیگر سر
کاهش زمان قرار دادن نوزاد در صندلی ماشین یا کریر
نوازش و در آغوش گرفتن بیشتر نوزاد
تغییر جهت سر نوزاد در تختخواب یا گهواره برای دیدن منظره های گوناگون

خوابیدن به پهلو

 در سال ۹۲ میلادی پزشکان برای کاهش ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد توصیه کردند که نوزادان روی پشت یا به پهلو بخوابند، ولی پس از بررسی پژوهش‌های مختلف در توصیه خود تجدید نظر کرده و بهترین وضعیت خواباندن نوزاد را خوابیدن روی پشت اعلام کردند. خوابیدن به پهلو حالت مناسبی برای نوزاد نیست زیرا منجر به برگشتن او روی شکم و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد می شود و از سالهاست که منع شده است.

نکاتی برای وضعیت مناسب خوابیدن نوزاد

عدم استفاده از تشک نرم برای خواب نوزاد

توصیه می شود برای نوزاد به جای تشک نرم، مبل یا تشک آبی از تشک سفت استفاده کنید.

کارشناسان مخالف استفاده از تشک یا محافظ تخت، بالش، ملزومات خواب و بالش از جنس کرک یا پشم حیوانات برای نوزاد هستند. به عبارت ساده استفاده از هر وسیله ایی که سر نوزاد را در خواب می پوشاند، توصیه نمی شود.

استفاده نکردن از ملحفه و پتوی اضافه در تخت نوزاد

سعی کنید از لحاف، آستر یا هر وسیله راحتی دیگری زیر گهواره نوزاد استفاده نکنید. اجازه دهید پاهای نوزاد هنگام خواب قسمت انتهایی گهواره را لمس کند به این صورت او نمی تواند زیر ملحفه برود. تشک سفت و تمیز روی تخت نوزاد قرار دهید به طوری که کاملا اندازه تخت باشد تا او در گهواره خود ایمنی کامل داشته باشد. ارتفاع محافظ تخت باید به اندازه ایی باشد که نوزاد هنگام خواب در اثر غلت زدن یا تکان خوردن پایین نیافتد.

پرهیز از پوشاندن سر نوزاد

پتو باید تا سینه نوزاد را بپوشاند و دست های او روی پتو قرار گیرد این کار از افتادن پتو روی سر نوزاد و خفگی او جلوگیری می کند. آکادمی اطفال آمریکا استفاده از کیسه خواب را توصیه می کند. کیسه خواب وسیله ایی است که علاوه بر گرم نگه داشتن نوزاد از پوشیده شدن سر او نیز جلوگیری می کند. کیسه خواب مخصوص نوزاد هیچ روکشی ندارد ولی دستبد و جای مخصوص گردن دارد به همین دلیل بهترین وضعیت خواباندن نوزاد و مناسب ترین و ایمن ترین وسیله برای خواب نوزاد است.  پیچیدن نوزاد با پارچه نخی سبک (قنداق کردن) هنگام خواب از غلت زدن و خوابیدن نوزاد روی شکم جلوگیری می کند.

جلوگیری از گرم شدن بیش از حد نوزاد

باید هنگام خواب لباس نازک به نوزاد پوشاند. لباس زیاد به او نپوشانید و به طور مرتب دمای بدن او را چک کنید.

دمای محیط مناسب برای خواب نوزاد

سعی کنید در محیطی خنک و دمای حدود 20 درجه سانتیگراد نوزاد را بخوابانید.

انجام واکسیناسیون نوزاد

تحقیقات نشان می دهد واکسیناسیون نه تنها باعث کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری هایی عفونی از قبیل دیفتری، کزاز و سیاه سرفه می شود بلکه مرگ و میر ناشی از سندرم ناگهانی مرگ نوزاد را نیز کاهش می دهد. براساس تحقیق موسسه سلامت برلین، با ایمن سازی بدن نوزاد توسط واکسیناسیون DTP (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه) میزان مرگ و میر ناشی از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد نیز کاهش می یابد. باید توجه داشت  واکسیناسون نوزاد نه تنها برای جلوگیری از ابتلا به برخی از بیماری های عفونی بلکه برای کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد  باید دقیق و به موقع انجام شود. بنابراین انجام واکسیناسیون نوزاد باید در اولویت اول شما باشد.

استفاده از پستانک هنگام خواب

بنابر گزارش آکادمی اطفال کودکان آمریکا استفاده از پستانک هنگام خواب احتمال سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می دهد. توجه داشته باشید در صورت عدم تمایل نوزاد به استفاده از پستانک یا بیرون انداختن آن از دهان، او را مجبور به استفاده از پستانک نکنید. اگر تغذیه نوزاد با شیر مادر است برای استفاده از پستانک تا زمان مناسب یعنی سه تا چهار هفتگی صبر کنید.

اتاق مشترک خواب نوزاد با مادر

پدر و مادر باید با نوزاد در اتاق مشترک بخوابند ( نه در یک تخت). زیرا شیردهی، کنترل وضعیت نوزاد و ارتباط با او بهتر و آسان تر انجام می شود. در این حالت گهواره نوزاد باید نزدیک تخت پدر و مادر باشد. 3

پی نوشت:
1.www.honarehzendegi.com
2.www.madarsho.com
3.www.niniplus.com