عصراسلام: در آن سفر شی جین پینگ با رهبری هم دیدار کرد. که ایشان ضمن تاکید بر اینکه ایران همواره بدنبال روابط با کشورهای مستقل و قابل اطمینان مانند چین است، تصمیم برای انعقاد توافق ۲۵ ساله را درست و حکمت آمیز خواندند.
پیش نویس این سند که نتیجه مشارکت نهادهای مختلف کشور است در ۵ سال گذشته ۴ نوبت بین تهران و پکن رد و بدل شده و در نهایت در اسفند ۹۹ چینیها نظر نهایی خود را به طرف ایرانی منتقل کردند.
چین با کشورهای زیادی سندجامع همکاری در سطوح متفاوت امضا کرده و از این حیث جایگاه سند ایران متوسط به بالا ارزیابی میشود که حوزه سیاسی، راهبردی، فرهنگی و اقتصادی را در برمیگیرد.
ایران و چین روابطی ۵۰ ساله دارند و اگرچه در یک بازی برد-برد در شرایط تحریم هر دو از روابط سود بردهاند اما واقعیت این است که پکن معتقد است همیشه نقش «لاستیک زاپاس» را برای ایران دارد که تنها در مواقعی که تهران از جانب غربیها پاسخ نمیگیرد به سراغ چین میرود.
اقدامات دولت فعلی نقش اساسی در ایجاد این نگاه داشته اگرچه بدعهدیها غربیها، تاکیدات حاکمیتی، واقعگرایی بخشی از الزامات اداره کشور نهایتا به نگاه همدلانه دولت منجر شد. به نظر میرسد چینیها هم این تغییر نگاه را فهمیده و برخی تحولات اخیر و آتی ایران هم در عزمشان موثر بوده.
اگرچه چینیها طبق پروتکل فقط درخواست دیدار با روحانی و ظریف را دادهاند، اما افرادی در ساختمان کوشک مصری لاریجانی را هم به جلسات وانگ ئی در تهران افزودهاند، اقدامی که در خوشبینانه حالت آنرا باید یک بی تدبیری هزینه را بحساب آورد اگرچه تحلیلهای جدی دیگری هم برای آن مطرح است.
ایران از ایده کلان یک کمربند یک جاده چینیها تقریبا کنار گذاشته شده اما این سند میتواند مجددا آنرا احیا کند. همچنین میتواند نقشه راهی برای همکاری در حوزه انرژی، صنعت، معدن، تبادلات دانشگاهی، تعاملات سیاسی و امنیتی و … شود اما باید از آسیبهای آن هم حذر داشت، ایران قرار نیست بازار مصرف یا حتی سرزمین تولید محصولات مصرفی صنایع چینی شود، حوزههای تک و تولیدات سطح بالای تکنولوژیک زمینه خوبی برای همکاری دوجانبه است.
محمد مهدی رحیمی