هماتوم

هماتوم به طور کلی به عنوان مجموعه ای از خون در خارج رگ های خونی تعریف می شود. آن ها به طور معمول، در اثر آسیب به دیواره رگ خونی بوجود می آید و خون از رگ خونی به بافت های اطراف منتقل می شود. این اختلال می تواند ناشی از صدمه به هر نوع رگ خونی (شریان، ورید یا مویرگ کوچک) باشد.

معمولاً هماتوم به عنوان نوعی خون ریزی توصیف می شود که کم و بیش لخته شده باشد، اما خون ریزی فرایندی فعال و مداوم است. هماتوم یک مشکل شایع است که در نتیجه صدمه به یکی از رگ های خونی بزرگتر در بدن ایجاد می شود. بیشتر افراد در برخی از نقطه های زندگی دچار هماتوم می شوند. هماتوم می تواند مانند کبودی به نظر برسد، اما کبودی ها به دلیل آسیب رساندن به رگ های خونی کوچک به جای بزرگ بودن ایجاد می شوند.

این اختلال ممکن است در هر رگ خونی، از جمله رگ ها، شریان ها و مویرگ ها رخ دهد. محل آن می تواند ماهیت آن را تغییر دهد. این اختلال یک مشکل بسیار شایع است که بسیاری از افراد با آن روبرو می شوند.1
 

انواع هماتوم

هماتوم ها را می توان در زیر پوست یا ناخن ها به عنوان هماتوم های مورب در اندازه های مختلف مشاهده کرد. هماتوم های پوستی را می توان آلودگی نیز نامید. آن ها همچنین می تواند در اعماق بدن اتفاق بیفتد که ممکن است قابل مشاهده نباشد. هماتوم ممکن است گاهی اوقات توده ای را تشکیل دهد که قابل احساس هستند. گاهی اوقات آن ها بر اساس موقعیتشان نامگذاری می شوند.

برخی از نمونه های آن عبارتند از:

زیر جلدی در زیر ناخن

هماتوم طحال در طحال

هماتوم کبدی درون کبد

گوش یا حفره در بین غضروف گوش و پوست پوشاننده

subdural بین بافت مغز و پوشش داخلی مغز رخ می دهد.

داخل شکمی، صفاقی و یا بعد از عمل در داخل حفره شکم

اپیدورال داخل جمجمه در بین جمجمه و پوشش بیرونی مغز

اپیدورال ستون فقرات در بین مهره های نخاعی و پوشش بیرونی نخاع

با حذف بقایای خون و ترمیم دیواره رگ های خونی توسط مکانیسم های ترمیم بدن، بیشتر هماتوم ها با گذشت زمان بطور خودبخود برطرف می شوند. در موارد دیگر براساس علائم یا محل آن ها، با جراحی و یا تخلیه خون از بین می رود.1

علت بوجود آمدن هماتوم

هماتوم معمولاً بر اثر نوعی از آسیب‌دیدگی بافت به وجود می‌آید مانند ضرب دیدگی یا پس از جراحی. این آسیب‌دیدگی بر روی رگ‌های خونی نیز اثر گذاشته و باعث می‌شود تا خون به بافت‌های اطراف خود نیز سرایت کند. افرادی که داروهای خاصی مانند رقیق کننده‌های خون مثل وارفارین را مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به هماتوم هستند.2
 

علائم هماتوم

علائم یک هماتوما به اندازه و محل آن بستگی دارد.

درد، تورم، قرمزی و هماتوم مبهم از علائم رایج این عارضه می باشند.

برخی از علائم اختصاصی وابسته به محل هماتوم، عبارتند از:

علائم نوع طحال، کبدی یا صفاقی مانند درد شکم، درد پهلو

علائم اپیدورال مانند کمردرد، ضعف، بی اختیاری ادرار و یا مدفوع

علائم هماتوما زیر جلدی، از جمله درد ناخن، ضعف ناخن، از بین رفتن ناخن

علائم هماتوم subdural که عبارتند از سردرد، مشکلات عصبی (ضعف در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن، افتادن)، گیجی، تشنج

بعضی اوقات، این بیماری هیچ علائم خاصی ندارد در حالی که ممکن است یک هماتوم شدید در بدن رخ داده باشد. به عنوان مثال، خون ریزی داخل حفره شکم، می تواند قبل از ایجاد هرگونه علائمی بسیار انتشار پیدا کرده باشد.

از طرف دیگر، یک هماتوم کوچک در زیر ناخن می تواند درد زیادی را ایجاد کند، زیرا خون به فضای بسیار تنگ در زیر بستر ناخن جمع می شود و باعث التهاب و سوزش ناخن و پوست اطراف و درد و تورم می شود. بسته به موقعیت هماتوم، گاهی اوقات توده های در محل خون ریزی احساس می شوند.2
 

تشخیص هماتوم

یکی از مهم ترین تشخیص برای هماتوم خونریزی است ، هنگامی که خونریزی روی می دهد پزشک با انجام سونوگرافی متوجه می شود که علت خونریزی از هماتوم است یا تومور .
در صورت خونریزی زیاد پزشک سونوگرافی مکرر را تجویز می کند.3
 

درمان هماتوم

بعد از خونریزی در صورتی که خونریزی کاسته و یا قطع شود هیچگونه مشکلی وجود نخواهد داشت ولی در صورت خونریزی زیاد خصوصاً سه ماه اول بارداری امکان سقط جنین وجود دارد و درمانی وجود نخواهد داشت .

به هنگام هماتوم معمولاً پزشک از بیمار می خواهد که آرامش خود را حفظ کند و تا بیرون آمدن لخته خون تماس جنسی نداشته باشد در بعضی مواقع پزشک امکان دارد برای خروج لخته های خون از رقیق کننده خون استفاده کند.

استراحت مطلق می تواند بسیار به روند درمان و بهبودی کمک کند .

تجویز دارو توسط پزشک.3
 

سبک زندگی و درمان خانگی هماتوم

از روش های درمانی ساده در خانه می توان برای درمان هماتوم های سطحی (زیر پوست) استفاده کرد. بیشتر آسیب ها و هماتوم ها را می توان با استراحت، استفاده از کیسه های آب سرده وفشرده سازی، بالا نگه داشتن ناحیه آسیب دیده درمان کرد. درمان خانگی این بیماری به اختصار RICE نامیده می شود که این اقدامات معمولاً به کاهش التهاب و تسکین علائم بیماری کمک می کنند.

Rest، استراحت کافی

استفاده از یخ یا بسته سرد به مدت 20 دقیقه و 4 تا 8 بار در روز

فشرده سازی با استفاده از باندهای الاستیک و جوراب های واریس

Elevate بالا بردن ناحیه زخمی بالاتر از سطح قلب

حتی اگر هیچ علت خاصی برای درمان آن وجود نداشته باشد، ممکن است بیمار برای مدیریت علائم مرتبط با این بیماری نیاز به دارو داشته باشد. به عنوان مثال، درد ناشی از هماتوم با داروهای ضد درد مانند استامینوفن (تایلنول) قابل درمان است.1
 

چگونه می‌توانیم از هماتوم جلوگیری کنم؟

پیشگیری از هماتوم سخت است زیرا احتمال به وجود آمدن آسیب‌دیدگی همیشه قابل پیش‌بینی نیست. اگر می‌دانید که به دلیل مصرف دارویی خاص یا داشتن بیماری نسبت به هماتوم حساس هستید بهتر است تا از فعالیت‌هایی که موجب آسیب به بافت می‌شوند خودداری کنید.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.rokharaclinic.com
3.www.drmoosavizadeh.ir