آنوریسم مغزی چیست؟

آنوریسم مغزى به صورت بالقوه یک عارضه مرگبار است که ممکن است در هر سنى رخ دهد. اگر آنوریسم مغزی پاره شود، یعنی فرد دچار شرایط اورژانسى شده است و ممکن است به سکته مغزى و یا آسیب مغزی ختم شود؛ حتى اگر به موقع به حال بیمار رسیدگی نشود ممکن است به مرگ بیمار ختم شود. البته همه آنوریسم ها پاره نمی شوند.

طى بررسى هاى صورت گرفته، تخمین زده شد که حدود ٥٠ تا ٨٠ درصد از کل آنوریسم ها در طى طول عمر بیمار پاره نشده اند و چهل درصد از پارگى هاى آنوریسم مغزی به مرگ ختم می شود.
 

انواع آنوریسم مغزى چیست؟

آنوریسم مغزى مى تواند اَشکال مختلفى داشته باشد.
 

1- آنوریسم های ساکولار

سازمان مراقبت هاى بهداشتى استنفورد اعلام کرد که ٩٠ درصد از آنوریسم ها ساکولار، یا اصطلاحا توت هستند.

در این نوع از آنوریسم، کیسه اى در شریان خونى مغز شکل مى گیرد که ظاهرى مانند توت دارد.
 

2- آنوریسم فوزیفورم (دوک مانند)

یک نوع آنوریسم نامتداول است که باعث مى شود کل شریان خونی متورم شود.
 

3- آنوریسم دیسکتینگ (تشریحى)

عارضه اى است که در آن یک پارگى درونى در یکى از شراین خونى ایجاد می شود. این مساله سبب مى شود خون به دیگر لایه ها نشت کند و باعث مسدود شدن شریان یا متورم شدن شریان شود.1

عوامل خطر آنوریسم مغزی

تعدادی از عوامل می توانند به ضعف در دیواره شریان ها کمک کرده و خطر ابتلا به آنوریسم مغز یا پارگی آنوریسم را افزایش دهند. آنوریسم مغز در بزرگسالان بیشتر از کودکان و در زنان شایع تر از مردان است. برخی از این عوامل خطر با گذر زمان به طور تدریجی ایجاد می شوند و برخی از بدو تولد حضور دارند.

عوامل خطر که به مرور زمان ایجاد می شوند، عبارتند از:

مصرف الکل

افزایش سن

سیگار کشیدن

فشار خون بالا

سوء مصرف مواد مخدر، به ویژه استفاده از کوکائین

برخی از انواع آنوریسم ها ممکن است بعد از آسیب دیدگی در سر (آنوریسم جدا کننده) یا از برخی عفونت های خونی (آنوریسم قارچ) ایجاد شوند.

عوامل خطر موجود در بدو تولد که با افزایش خطر ابتلا به آنوریسم مغز همراه هستند، عبارتند از:

اختلالات بافت پیوندی ارثی، مانند سندرم ایلرز – دانلوس که عروق خونی را تضعیف می کند.

بیماری کلیه پلی کیستیک، یکبیماری ارثی است که منجر به کیسه های پر از مایع در کلیه ها می شود و معمولاً فشار خون را افزایش می دهد.

انسداد آئورت که بزرگترین رگ خونی بدن است که خون غنی از اکسیژن را از قلب به بدن منتقل می کند.

ناهنجاری شریانی مغزی، یک ارتباط غیرطبیعی بین شریان ها و رگ های مغز است که جریان طبیعی خون بین آن ها را قطع می کند.

سابقه خانوادگی آنوریسم مغز، به ویژه یک بستگان درجه یک، مانند والدین، ​​برادر، خواهر یا فرزند.2
 

علائم ابتلا به آنوریسم مغزی

آنوریسم ها با اندازه  کوچک ، در صورت وجود، علائم کمی را ایجاد می کند. قبل از پارگی آنوریسم بزرگتر ، فرد ممکن است علائمی مانند سردرد ناگهانی و غیرمعمول شدید ، تهوع ، اختلال در بینایی ، استفراغ و از دست دادن هوشیاری را تجربه کند ، حتی ممکن است فرد، به هیچ وجه علائمی را تجربه نکند.

اگر آنوریسم  سبب پارگی رگ ها شود ، خون به فضای اطراف مغز نشت می کند. به این نوع خونریزی زیر سلولی گفته می شود.

علائم آنوریسم پاره شده می تواند شامل موارد زیر باشد:

سردرد شدید ناگهانی که می تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد.

تهوع و استفراغ

خواب آلودگی ، سردرگمی و یا از بین رفتن هوشیاری

ناهنجاری های بینایی

مننژیسم

نشت جزئی از آنوریسم، ممکن است قبل از پارگی باشد و باعث سردردهای هشدار دهنده شود. حدود 60٪ از بیماران بلافاصله پس از پارگی می میرند. آنوریسم های بزرگتر تمایل بیشتری به پارگی دارند ، اگرچه بیشتر آنوریسم های پراکنده قطر کمتر از 10 میلی متر دارند.

میکروآنوریسم پاره شده، ممکن است باعث خونریزی داخل مغزی شود و یک نقص عصبی کانونی باشد.

تجمع مجدد ، هیدروسفالی (تجمع بیش از حد مایع مغزی نخاعی) ، وازواسپاسم (اسپاسم یا باریک شدن رگهای خونی) یا آنوریسم های متعدد نیز ممکن است رخ دهد. خطر پارگی از آنوریسم مغزی با توجه به اندازه آنوریسم متفاوت است و با افزایش اندازه آنوریسم ، این  خطر افزایش می یابد.
 

عوارض آنوریسم مغزی

هنگامی که آنوریسم مغز دچار پارگی می شود، خون ریزی معمولاً فقط چند ثانیه طول می کشد. خون می تواند مستقیم به سلول های اطراف صدمه بزند سلول های دیگر را آسیب دیده و یا از بین ببرد. همچنین فشار داخل جمجمه را افزایش می دهد. در صورت افزایش بیش از حد فشار، خون و اکسیژنرسانی به مغز مختل شده و باعث از دست دادن هوشیاری یا حتی مرگ می شود.

عوارضی که پس از پارگی آنوریسم ممکن است ایجاد شوند، شامل موارد زیر است:
 

 خون ریزی مجدد

پارگی و یا نشت آنوریسم می تواند باعث خون ریزی مجدد و آسیب بیشتر به سلول های مغزی شود.
 

وازواسپاسم

پس از پارگی آنوریسم، رگ های خونی در مغز ممکن است باریک شوند (وازواسپاسم). این وضعیت می تواند جریان خون به سلول های مغزی را محدود کرده و باعث آسیب و از بین رفتن سلول ها و سکته مغزی ایسکمیک شود.
 

هیدروسفالی

هنگامی که پارگی آنوریسم منجر به خون ریزی در فضای بین مغز و بافت اطراف آن شود (خون ریزی زیر آراخنوئید) خون می تواند گردش مایعات اطراف مغز و نخاع را مسدود کند.این وضعیت می تواند منجر به تجمع مایعات مغز و نخاعی و افزایش فشار بر مغز (هیدروسفالی) شود و به بافت های اطراف آسیب برساند.
 

هیپوناترمیا

خون ریزی سوباراخنوئید ناشی از آنوریسم پاره شده می تواند به هیپوتالاموس در پایه مغز آسیب برساند و تعادل سدیم موجود در خون را مختل کند. افت سطح سدیم خون (هیپوناترمی) می تواند منجر به تورم سلول های مغزی و آسیب دائمی شود.2

درمان آنوریسم های مغزی

درمان آنوریسم ها مى تواند بر اساس اندازه، محل و شدت آنوریسم و ​​همچنین این که آیا آنوریسم دچاره پارگی شده و یا نشت کرده است، متفاوت باشد.

برخی از جراحی ها عبارتند از:

1- سرجیکال کلیپنگ ( جراحى براى بستن شریان- surgical clipping)

2- کلاف پیچى آندوواسکولار ( آندوواسکولار کویلینگ – endovascular coiling).1

پینوشتها
1.www.drabdolhoseinpour.com
2.www.pezeshket.com
3.www.drghorbanimoghadam.com