عملکرد گره های لنفاوی

غدد لنفاوی بخشی از سیستم لنفاوی و عنصری مهم در سیستم ایمنی بدن ما هستند. سیستم لنفاوی مایعی که خارج از جریان خون در سراسر بدن است را جمع می کند. این مایع شفاف معروف به لنف می تواند حاوی مواد زائد، باکتری ها و ویروس ها باشد. همچنین اکسیژن و سایر مواد مغذی را به سلول های بدن منتقل می کند. لنف می تواند به مبارزه با عفونت ها کمک کند. زیرا حاوی گلبول های سفید خون است که به لنفوسیت ها معروف است.

همانطور که عروق لنفاوی، مایع را در اطراف بدن حرکت می دهند، گره های لنفاوی به عنوان فیلتر مواد مضر مانند ویروس ها یا باکتری ها عمل می کنند. غدد لنفاوی، حاوی سلول های ایمنی هستند که به مواد مضر حمله کرده و از انتشار آن در بدن جلوگیری می کنند. غدد لنفاوی در کل بدن از جمله زیر بازوها، گردن و کشاله ران پخش می شود.

در صورت هر گونه اختلال در عملکرد غدد لنفاوی، مانند سرطان یا عفونت، ممکن است اندازه آنها رشد کند. این وضعیت، تورم لنفادنوپاتی نامیده می شود و در نتیجه تلاش گره ها برای فیلتر کردن مواد مضر رخ می دهد. علل احتمالی لنفادنوپاتی شامل عفونت، آسیب به غدد لنفاوی، داروها، اختلالات سیستم ایمنی بدن و سرطان است. سرطان هایی که بیشتر مسئول بزرگ شدن غدد لنفاوی هستند، لنفوم و سرطان خون می باشند. غدد لنفاوی متورم نسبتاً شایع بوده و بندرت به معنی سرطان هستند.1
 

لنفوم یا سرطان غدد لنفاوی چیست؟

لنفوم نوعی سرطان است که از گروهی از سلول‌های سیستم ایمنی که با عفونت مبارزه می‌کنند – به‌نام لنفوسیت‌ها – آغاز می‌شود. این سلول‌ها در گره‌های لنفاوی، طحال، غده‌ی تیموس، مغز استخوان و سایر قسمت‌های بدن قرار دارند. وقتی یک نفر به لنفوم (سرطان غدد لنفاوی) مبتلا می‌شود، لنفوسیت‌های او تغییر و به‌صورت کنترل‌ناپذیری رشد می‌کنند.

دو نوع اصلی از سرطان غدد لنفاوی (لنفوم) وجود دارد:
 

لنفوم غیرهوچکین

اکثر افراد مبتلا به لنفوم، همین نوع لنفوم را دارند.

لنفوم هوچکین

لنفوم هوچکین و غیرهوچکین، هر کدام بر نوع متفاوتی از لنفوسیت تأثیر می‌گذارند. هر نوع لنفوم با سرعت متفاوتی رشد می‌کند و به‌طور متفاوتی به درمان پاسخ می‌دهد.

با اینکه لنفوم یک سرطان است، اما تا حد زیادی درمان می‌‌شوند و بسیاری از افراد مبتلا به آن به‌طور کامل بهبود می‌یابند. پزشک‌تان می‌تواند به شما کمک کند تا درمان مناسب را برای نوع بیماری‌تان پیدا کنید.

لنفوم با لوسمی متفاوت است. هر یک از این سرطان‌ها در یک نوع سلول متفاوت شروع می‌شوند.

لنفوم در لنفوسیت‌هایی آغاز می‌شود که با عفونت مبارزه می‌کنند.

لوسمی در سلول‌های تشکیل‌دهنده‌ی خون در داخل مغز استخوان شروع می‌شود.

همچنین لنفوم با لنف‌ادم نیز متفاوت است؛ لنف‌ادم، تورمی است که درنتیجه‌ی جمع شدن مایع لنفاوی در زیر پوست که ناشی از آسیب‌دیدگی‌های گره‌های لنفاوی است، به‌وجود می‌آید.2
 

علل سرطان غدد لنفاوی

دانشمندان در اکثر موارد نمی‌دانند که چه چیزی باعث لنفوم می‌شود. در موارد زیر ممکن است احتمال ابتلای شما به لنفوم، بیشتر شود:

سن‌تان ۶۰ یا بالای ۶۰ سال است.

مذکر هستید.

به‌خاطر HIV/ایدز، انجام یک پیوند عضو یا به‌طور مادرزادی، یک سیستم ایمنی ضعیف دارید.

یک بیماری سیستم ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، سندروم شوگرن، لوپوس یا سلیاک دارید.

به ویروسی مانند اپشتین‌بار، هپاتیت C، لوسمی/لنفوم سلول T انسانی (HTLV-1) یا ویروس هرپس انسانی ۸ (HHV8) آلوده شده‌اید.

یکی از خویشاوندان نزدیک شما به لنفوم مبتلاست.

درمعرض بنزن (مایعی بی‌رنگ و قاب‌ اشتعال و خوش بو) یا مواد شیمیایی قرار گرفته‌اید که حشرات و علف‌های هرز را ازبین می‌برند.

در گذشته، به‌خاطر لنفوم هوچکین یا غیرهوچکین تحت درمان قرار گرفته‌اید.

به‌وسیله‌ی پرتودرمانی، تحت درمان سرطان قرار گرفته‌اید.

اضافه‌وزن دارید.3

علائم سرطان غدد لنفاوی

علائم هشداردهنده‌ای که نشان می‌دهند ممکن است به لنفوم مبتلا باشید، عبارت‌اند از:

متورم شدن غدد یا گره‌های لنفاوی، اغلب در گردن، زیر بغل یا کشاله‌ی ران؛

سرفه؛

تنگی نفس؛

تب؛

تعریق شبانه؛

درد شکم؛

خستگی؛

کاهش وزن؛

خارش.

بسیاری از اینها می‌توانند علائم هشداردهنده‌ی بیماری‌های دیگر نیز باشند. درصورت داشتن این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید تا او مشکل‌تان را تشخیص دهد.2
 

در سرطان لنفاوی چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

از آنجا که علائم سرطان غدد لنفاوی شبیه به علائم بسیاری از بیماری های دیگر است، تشخیص اینکه چه زمانی به پزشک مراجعه کنید می تواند چالش برانگیز باشد. بهترین اقدام این است که در مورد هرگونه تغییر یا نگرانی با پزشک خود مشورت کنید. به خصوص در صورت بروز علائم زیر بهتر است حتما به پزشک مراجعه شود:

تب مداوم

عرق شبانه

التهاب غدد لنفاوی بدون علائم دیگر

کاهش یا ضعف وزن غیر قابل توضیح

احساس توده های سخت یا لاستیکی

علائمی که بیش از دو تا چهار هفته طول می کشد.

احساس گره های سخت در اطراف ترقوه یا دکمه شکم

وجود سلول های سرطانی در غدد لنفاوی بدون تورم امکان پذیر است. در صورت بروز علائم جدید یا بدتر شدن از مراجعه به پزشک خود دریغ نکنید.1
 

درمان سرطان غدد لنفاوی

درمانی که شما دریافت می‌کنید، به نوع لنفوم و اینکه تا چه اندازه در بدن‌تان گسترش یافته است، بستگی دارد.

درمان‌های اصلی برای لنفوم غیرهوچکین عبارت‌اند از:
 

شیمی‌درمانی

این روش از دارو برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.

پرتو درمانی

این روش از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه‌ی ایکس، اشعه‌ی گاما و… برای ازبین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
 

ایمونوتراپی

این روش از سیستم ایمنی بدن خود شما برای حمله به سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.

درمان‌های اصلی برای لنفوم هوچکین عبارت‌اند از:

شیمی درمانی؛

پرتو درمانی.

اگر این درمان‌ها مؤثر واقع نشوند، ممکن است به شما پیشنهاد شود که پیوند سلول بنیادی انجام دهید. اول شما دوز بسیار بالایی از شیمی‌درمانی دریافت خواهید کرد. این درمان، سلول‌های سرطانی را ازبین می‌برد، اما علاوه‌بر آن، سلول‌های بنیادی در مغز استخوان شما را که سلول‌های خون جدید را می‌سازند نیز نابود می‌کند. بعد از شیمی‌درمانی، شما یک پیوند از سلول‌های بنیادی دریافت خواهید کرد که جایگزین آنهایی می‌شود که نابودشده‌اند.

دو نوع پیوند سلول بنیادی وجود دارد:

پیوند اتولوگ که از سلول‌های بنیادی خود شما استفاده می‌کند.

پیوند آلوژنیک که از سلول‌های بنیادی گرفته‌شده از یک اهداکننده استفاده می‌کند.

حتما بخوانید: علائم سرطان روده‌ و ۱۰ خوراکی برای جلوگیری از این بیماری مهلک
 

مراقبت از خودتان

درمان لنفوم می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. برای پیدا کردن روش‌های مناسب برای کاهش علائم‌تان، با گروه پزشکی‌تان صحبت کنید.

همچنین در مورد ورزش و تغییراتی که در رژیم غذایی به شما کمک خواهد کرد تا در طول درمان احساس بهتری داشته باشید، با پزشک‌تان مشورت کنید. اگر نمی‌دانید که باید چه نوع غذاهایی بخورید، برای کمک گرفتن به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.

ورزش‌هایی مانند پیاده روی یا شنا کردن می‌توانند خستگی را کاهش دهند و به شما کمک کنند در طول درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، حال بهتری داشته باشید. همچنین می‌توانید برای تسکین درد، درمان‌های جایگزین مانند مراقبه، بیوفیدبک یا تجسم هدایت‌شده (guided imagery) را نیز امتحان کنید.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.chetor.com
3.www.azsintasin.ir