اختلالات حرکتی

اختلالات حرکتی می توانند با نشانه های مختلفی بروز کند که این اختلالات می توانند با علائم خفیف شروع شده تا مشکلات ناتوان کننده ادامه یابند. گزینه های درمانی برای هر فرد مبتلا به بیماری پارکینسون یا سایر اختلالات حرکتی، به متخصصان خاصی نیاز دارند، که با استفاده با راهکارهایی، پیشرفت بیماری را کنترل کنند.1
 

دلایل بروز بیماری اختلال های حرکتی چیست؟

بیشتر اختلال های حرکتی با تغییرات پاتولوژیک در مغز، به ویژه در ناحیه مغز، به نام گانگلیس پایه ارتباط دارد. این منطقه بخشی از ماده خاکستری است که عمیقا درون مغز قرار دارد. نقص ممکن است در پایه مغز یا مخچه نیز قرار گرفته باشد. این مورد به دشواری در پیاده روی، حرکت و یا حفظ حالت بدن و تعادل طبیعی بدن منجر می‌شود.

اختلالات حرکتی بسیار رایج بوده و دلیل بروز بسیاری از آن‌ها عوامل ژنتیکی می‌باشد. اما عوامل دیگری نیز علاوه بر عوامل ژنتیکی وجود دارد.
 

استرس، اضطراب و اختلالات عاطفی

این عوامل ممکن است منجر به بروز اختلالاتی چون لرزش مرتب اندام‌ها شود. اگرچه این وضعیت فاجعه‌آمیز نیست اما ممکن است موجب خستگی شدید شود.
 

مصرف دارو

مصرف برخی داروها ممکن است منجر به بروز برخی از مشکلات حرکتی شود.
 

بیماری‌های مزمن

برخی بیماری‌های مزمن همچون یک غده فعال تیروئید می‌تواند منجر به بیماری اختلال های حرکتی همچون لرزش نیز شود.
 

مصرف الکل

مصرف الکل ممکن است منجر به حرکات نامتعادل به خصوص در راه رفتن شود و هماهنگی تعادل اندام‌ها را برهم می‌زند.
 

کمبود آهن

معمولا فرض پزشکان بر این است که کمبود آهن مسئول اصلی سندرم پای بی‌قرار است. گرچه این فرضیه اثبات نشده است. نیکوتین بیش از حد، الکل و کافئین نیز دخیل بوده‌اند. سندرم پای بی‌قرار در دوران بارداری معمولا بیست درصد زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بعد از زایمان از بین می‌رود.

افراد مبتلا به نارسایی کلیوی نیز ممکن است این شرایط را تجربه کنند. برخی شواهد نیز حاکی از آن است که داروهای ضدافسردگی و داروهای فشار خون مانند مسدود کننده‌های کانال کلسیم ممکن است شرایط را تشدید کنند.
 

مس بیش از حد در بدن

وجود بیش از اندازه‌ی مس در بدن منجر به بیماری نیلسون می‌شود که با حرکات غیرطبیعی، مشکلات روانی و بیماری‌های کبدی شناخته می‌شود. معمولا علت بروز این بیماری عوامل ژنتیکی است.
 

شرایط نوروژنیک

بیماری پارکینسون یک بیماری تخریب کننده‌ی عصبی است. معمولا عوامل ژنتیکی به عنوان عامل اصلی شناخته می‌شود اما علل دیگری همچون قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مانند مس و منگنز و یا قرار گرفتن در معرض آفت‌کش‌ها و قرار گرفتن در معرض داروهای ضدسایکوتیکی نیز می‌توانند از جمله عوامل دیگر این شرایط به شمار آیند.

علل ژنتیکی

بیماری هانتینگتون عمدتا ناشی از نقض ژنتیکی است که به ارث برده می‌شود این نقص در کروموزم چهارم قرار دارد و تقریبا قطعا به فرزندان منتقل می‌شود.2
 

1نوع اختلالات حرکتی

آتاکسی

آتاکسی، نوعی اختلال دژنراتیو است که بر مغز، ساقه مغز یا نخاع تأثیر می گذارد. این بیماری می تواند منجر به عدم دقت، بی ثباتی، عدم تعادل، لرزش یا عدم هماهنگی هنگام انجام حرکات ارادی شود. بیماران ممکن است به دلیل ناپایداری راه رفتن مرتباً به زمین بخورند.

آتاکسی همچنین می تواند بر گفتار و حرکت چشم تأثیر بگذارد. در شرایطی که اختلال متابولیک به عنوان یکی از علت های اصلی آتاکسی شناخته شود، بیمار ممکن است نیاز به درمان های خاص داشته باشد.1
 

دیستونی

دیستونی یک اختلال عضلانی عصبی است که با اسپاسم عضلانی غیر ارادی مشخص می شود. دیستونی در نتیجه عملکرد غیر طبیعی گانگلیون پایه رخ می دهد. گانگلیون پایه یک قسمت عمیق از مغز است که به کنترل هماهنگی حرکت کمک می کند. این مناطق از مغز سرعت و حرکت مناسب بدن را کنترل و از حرکات ناخواسته و غیر ارادی پیشگیری می کنند.

بیماران مبتلا به دیستونی ممکن است دچار پیچ خوردگی غیرقابل کنترل، حرکات تکراری یا وضعیت های غیرطبیعی شوند. این موارد می توانند بر روی هر قسمت از بدن، از جمله بازوها، پاها، تنه، پلک ها و تارهای صوتی تأثیر بگذارند.

دیستونی عمومی کل بدن را درگیر می کند. دیستونی کانونی فقط شامل یک قسمت خاصی از بدن معمولاً گردن (تورتیکولی اسپاسم)، پلک (بلفارواسپاسم)، قسمت پایین صورت (سندرم Meige) یا دست (دیستونی اندام) است. بسته به اینکه کدام قسمت از بدن تحت تأثیر قرار گرفته باشد، شرایط بیمار ممکن است بسیار ناتوان کننده باشد.

یک روش سه مرحله ای برای درمان دیستونی وجود دارد، که عبارتند از:
 

دارو درمانی

تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس). تزریق بوتاکس به پیشگیری از ارتباط بین عصب و عضله کمک می کند و ممکن است حرکات و حالت های غیر طبیعی را کاهش دهد.
 

جراحی

جراحی زمانی در نظر گرفته می شود که سایر درمان ها بی اثر باشند. هدف از جراحی قطع مسیرهای مسئول حرکات غیرطبیعی در سطوح مختلف سیستم عصبی است.

اخیراً تحریک عمیق مغز (DBS) با موفقیت انجام شده است. سایر جراحی ها شامل بریدن اعصاب منتهی به ریشه های عصبی در اعماق گردن نزدیک نخاع (ریزوتومی قدامی گردن) یا برداشتن اعصاب در نقطه ورود آنها به عضلات منقبض (عصب کشی انتخابی محیطی) است.

این گزینه های درمانی ممکن است به تنهایی یا به صورت ترکیبی استفاده شوند.1

اختلال حرکتی ‌هانتینگتون

بیماری ‌هانتینگتون یک بیماری پیشرونده و تحلیل برنده در یک سری سلول‌های عصبی خاص واقع در مغز می‌باشد. شروع این بیماری معمولاً در سنین بین ۳۵ تا ۵۰ است که به مدت ۱۰ تا ۲۵ سال و به صورت پیشرونده ادامه پیدا می‌کند.

تخمین زده می‌شود که‌ هانتینگتون ۱ نفر از هر ۱۰۰۰۰ نفر را در ایالات متحده درگیر کرده باشد. یک نوع خاص از‌هانتینگتون در سنین جوانی (۲۰ سالگی و کمتر) ایجاد می‌شود که ۱۶ درصد از موارد کل را شامل می‌شود.

علائم‌هانتینگتون عبارتند از: لرزش، حرکت غیر ارادی اندام‌های تنه و صورت، تحلیل سریع توانایی‌های ذهنی و ابتلا به مشکلات روانی.

‌هانتینگتون یک بیماری ارثی است و احتمال ابتلای کودکی با یک والد مبتلا به آن، ۵۰ درصد می‌باشد. هیچ درمان قطعی‌ای برای‌ هانتینگتون وجود ندارد؛ بنابراین درمان بر کاهش علایم، پیشگیری از بروز عوارض و کمک به بیماران و اعضای خانواده برای سازگاری با مشکلات روزمره متمرکز می‌باشد.

پزشکان ممکن است داروهای ضد جنون، ضد افسردگی، آرام بخش، تثبیت کننده‌ی خلق و خو و یا تزریق بوتاکس را تجویز نمایند. این داروها در کمترین دوز موثر تجویز می‌شوند چرا که همه ی آنها دارای عوارض جانبی هستند.

پیشرفت کامل‌هانتینگتون معمولا در عرض ۱۰ تا ۳۰ سال صورت می‌پذیرد. محققان متوجه شده‌اند که هر چه علائم در سنین پایین‌تری تظاهر پیدا کنند، پیشرفت بیماری شدیدتر خواهد بود.3
 

بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده است که در اثر تحلیل سلول‌های عصبی بخشی از مغز موسوم به ماده ی سیاه(Substantia nigra) که مسئول حرکت است ایجاد می‌شود.

از بین رفتن و یا اختلال در فعالیت این سلول‌های عصبی منجر به از دست دادن توان تولید یک ماده‌ی شیمیایی مهم به نام دوپامین می‌شود.

بیماری پارکینسون منجر به ایجاد بسیاری از علائم می‌شود که عبارتند از لرزش، سفتی عضلات و اندام‌ها، از بین رفتن تدریجی حرکات غیر ارادی که اغلب منجر به کاهش مهارت‌های ذهنی و افزایش زمان واکنش دهی می‌شود، تغییرات صدا یا کاهش حالات چهره، از دست دادن تدریجی حرکات خود به خودی که منجر به از بین رفتن توان پلک زدن می‌شود، کاهش فرکانس بلع، آبریزش دهان، قامت خمیده، خم شدن ساعد‌ها، زانوها و لگن، عدم تعادل و افسردگی یا زوال عقل.3

لرزش اساسی

لرزش دست اساسی یا لرزش کنترل نشده، معمولاً از یک یا هر دو دست یا بازو است که در صورت تلاش برای حرکات دادن آنها، بدتر می شود. حدود 50 درصد بیماران سابقه خانوادگی این بیماری را دارند. این وضعیت معمولاً عوارض جدی در پی ندارد، اما مطمئناً می تواند در فعالیت های روزمره تداخل ایجاد کرده و منجر به پریشانی بیمار شود.

در برخی موارد، فیزیوتراپی یا تغییر در سبک زندگی ممکن است علائم بیمار را بهبود بخشد. اگر این وضعیت بر توانایی بیمار در انجام کارهای روزمره تأثیر بگذارد و تأثیر منفی بر کیفیت زندگی داشته باشد، دارو یا جراحی در نظر گرفته می شود.

لرزش در حدود 50 تا 75 درصد بیمارانی که دارو مصرف می کنند، کاهش می یابد. مسدود کننده های بتا معمولاً برای بیماران جوان تجویز می شوند زیرا ممکن است باعث از دست دادن حافظه و سردرگمی در بیماران سالمند شوند. تزریق بوتاکس به پیشگیری از ارتباط بین عصب و عضله کمک می کند و ممکن است لرزش را کاهش دهد.

اگر لرزش آنقدر شدید باشد که باعث ناتوانی شود، ممکن است جراحی توصیه شود.1
 

سندرم پای بی‌قرار (Restless leg syndrome)

از دیگر اختلالات رایج حرکتی سندرم پای بی‌قرار است که معمولا یک نفر از هر ده نفر به آن مبتلا هستند.

سندرم پای بی‌قرار از جمله بیماری اختلال های حرکتی شایع به شمار می‌رود.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.fullfekr.com
3.www.darmankade.com