روزانه همگی ما ممکن است بارها و بارها از موتورهای جستجو نظیر یاهو و گوگل استفاده کنیم. اما علاوه بر جستجوهایی که ما انجام می‌دهیم چه اتفاق‌هایی می‌افتد؟ آیا اطلاعات شخصی ما رصد می‌شود؟ آیا حریم خصوصی ما به خطر می‌افتد؟ آیا جستجوگرهای دوست‌داشتنی ما می‌توانند برای ما خطرآفرین شوند؟ و بسیاری از سوالات پیرامون حریم خصوصی شما در هنگام استفاده از موتورهای جستجو که در این ترفند بررسی می‌شوند.

اشاره:
پایگاه داده عظیم گوگل در اثر جستجوهای کاربران خود به یک معدن طلا برای پلیس یا وکلای کنجکاو تبدیل ‌شده ‌است. ولی هنوز این مسئله به زمان نیاز دارد. درگیری حقوقی اخیر گوگل با سازمان قضایی ایالات متحده نه تنها بر این موضوع تاکید دارد که موتورهای جستجو چه اطلاعاتی را درمورد ما ثبت می‌کنند، بلکه نشانگر نقص‌های قانونی ‌است که هدفش حفاظت از حریم خصوصی آنلاین افراد است. تنها زمان می‌خواهد تا دیگر وکلا نیز متوجه شوند که تمامی تاریخچه جستجوی یک شخص قابل دسترسی است، و آن‌گاه برگه‌های احضاریه به‌ سرعت پخش می‌شوند. این امر می‌تواند در شکایت‌های شهروندان یا محاکمه‌های جنایی صورت بگیرد. از لحاظ قانونی چنین آزادی عملی به فراهم‌کنندگان ایمیل مبتنی بر وب داده نشده است. اما از آنجا که قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی مصوب سال 1986، موتورهای جستجو را پوشش نمی‌دهند، کاربران آن‌ها از چنین سطحی از حریم خصوصی برخوردار نیستند. این قانون در زمان شبکه CompuServe و سیستم‌های BBC تصویب شده بود. “پل اهم”، یک وکیل دپارتمان قضایی و مدرس قوانین جرایم رایانه‌‌ای در دانشگاه کلورادو می‌گوید: “در آن زمان، فراهم‌کنندگان شرکت‌هایی بسیار متفاوت از آنچه اکنون هستند، بودند.” دو راه‌حل وجود دارد که توضیح آن‌ها ساده است. اما احتمال وقوع آن‌ها وجود ندارد. نخست، موتورهای جستجو می‌توانند به‌صورت داوطلبانه، یا بر طبق قانون، تاریخچه جستجوهای کاربران را پس از چند ماه حذف کنند؛ مگر آن‌که کاربر با آن مخالفت کند. دوم، قانونی تصویب شود که تصریح کند موتورهای جستجو، که به‌عنوان دریچه‌ای به اینترنت عمل می‌کنند، کاملاً محافظت شده هستند. CNET News.com تحقیقی روی گوگل، مایکروسافت، یاهو و AOL برای آشنایی با خط مشی‌های حریم امنیتی آنان انجام داده و آن‌ را به‌صورت پرسش و پاسخ در آورده است که در ادامه آن‌ها را از نظر می‌گذرانیم.

● آیا گوگل عبارات جستجوی افراد را صرف‌نظر از این‌که آنان Login کرده باشند یا نه، جمع آوری و ثبت‌می‌کند؟
بله. گوگل تایید کرده‌است که نتایج جستجو را جمع آوری می‌کند ومعنای این کار آن است که این شرکت با دستور دادگاه می‌تواند آن‌ها را فاش کند. این‌که آیا گوگل کار دیگری هم با این اطلاعات می‌کند، یا خیر موضوع دیگری است.
با توجه به احضاریه اخیر دادگاه به گوگل، این امرمحتمل است که پلیس یا حتی وکلا در موارد مختلف از گوگل، مایکروسافت، یاهو، AOL، و سایر موتورهای جستجو بخواهند تاریخچه جستجوی افراد را در اختیار آنان قرار دهند.

● آیا این امر قبلاً اتفاق افتاده است؟
‌تقریباً. یک مرد اهل کارولینای شمالی در نوامبر متهم شد. زیرا او در گوگل عبارات “گردن”، “گسیختن”، “شکستن”، و “آویزان کردن” را قبل از کشته شدن همسرش جستجو کرده بود. البته آن واژه‌ها در کامپیوتر آن مرد پیدا شده بودند و مستقیماًً از گوگل دریافت نشده بودند. همچنین وکلا، جستجوهای انجام شده در گوگل، یاهو، و آلتا ویستا را به‌عنوان مدرک معرفی کرده اند.

● وقتی من از موتورهای جستجو استفاده می‌کنم، عبارت‌های جستجوی زیادی تایپ می‌کنم که آن‌ها را خصوصی قلمداد می‌کنم. این به چه معنی است؟
‌ وقتی شرکت‌های خصوصی در تمام مدت انبوهی از اطلاعات را تقریباً از تک‌تک شهروندان جمعآوری می‌کنند و مسئولا‌ن و وکلای کنجکاو می‌توانند به آن‌ها با موانع کمی دسترسی پیدا کنند، این به یک مشکل تبدیل می‌شود. موتورهای جستجو چشم‌اندازی را به درون زندگی شخصی افراد فراهم‌می‌کنند.

● آیا هیچ قانونی برای حفاظت از حریم خصوصی وجود ندارد؟
بستگی دارد. بسیاری از فراهم‌کنندگان سرویس‌های DSL و مودم کابلی تنها هنگام استفاده از سرویس به کاربران IP آدرس اختصاص می‌دهند (این متدها DHCP و PPPoe نامیده می‌شوند). این‌گونه آدرس‌هایIP می‌توانند به‌طور مرتب تغییرکنند. سایر آدرس‌های IP معمولاًً ثابت هستند. در حقیقت نه. یک قانون فدرال با عنوان “قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی” وجود دارد. اما (ترفندستان) این قانون در سال 1986 به تصویب رسیده‌است. یعنی بسیار زودتر از هنگامی که سیاستمداران در مورد اینترنت چیزی بدانند و محتوای آن مانع از هدف قراردادن موتورهای جستجو توسط پلیس و وکلا نمی‌شود.
سیاستمداران آن قانون را به‌صورتی نوشتند که وابسته به یک فناوری خاص است؛ یک قسمت کلیدی آن حول معنای عبارت قبل از اینترنت یعنی “سرویس‌های پردازشی” است.

● اصلاً چرا گوگل آن اطلاعات را درباره من ذخیره می‌کند؟
هیچ قانونی گوگل را مجبور نمی کند که آن‌ها را حذف کند. همچنین برخی توجیه‌های تجاری برای نگهداری آن اطلاعات وجود دارند. برای نمونه، نگهداری اطلاعات باعث شناسایی کلیک‌های تقلبی (جعل کردن کلیک‌ها روی تبلیغات وب برای بالابردن هزینه شرکت آگهی‌دهنده)، و بهینه‌سازی نتایج جستجو می‌شود.
گردآوری یک پروفایل کاربری می‌تواند باعث کمک در سفارشی‌سازی نتایج جستجو در محصولاتی مانند “جستجوی شخصی‌شده گوگل” بشود. همچنین، رسانه‌های ذخیره سازی ارزان هستند و مهندسان ترجیح می‌دهند به‌جای حذف اطلاعات، آن‌ها را نگهداری کنند.
اما بسیار مهم است که دلیل قانع کننده‌ای برای ذخیره نتایج جستجوهای قدیمی‌تر (فراتر از چند ماه) وجود داشته باشد. به‌ویژه آن‌که یک مشتری داوطلبانه گزینه‌هایی مانند شخصی‌سازی را انتخاب کرده باشد.

● آیا این به آن معناست که گوگل توانایی فنی ارتباط‌دادن جستجوهای یک کاربر به یکدیگر و افشاکردن آن‌ها را در صورت درخواست قانونی، در اختیار دارد؟
‌ بله. گوگل در FAQ خود گفته است که آدرس‌های اینترنت، تاریخ، زمان، نوع مرورگر، سیستم عامل و شماره کوکی را ثبت می‌کند. یک محقق مطلبی را از گوگل دریافت کرد که این شرکت قادر است دو نوع تطبیق مهم را انجام دهد. (ما از گوگل تایید این مطلب را خواستیم و سوالات بیشتری نیز پرسیدیم).
نخست، با در دست داشتن تعدادی عبارت جستجو، گوگل می‌تواند فهرستی از افراد (قابل شناسایی از طریق آدرس اینترنتی یا کوکی) را که آن عبارات را جستجو کرده‌اند، تهیه کند. دوم، با داشتن مجموعه‌ای از آدرس‌های اینترنتی، گوگل می‌تواند فهرستی از عبارات جستجو شده کاربران یک آدرس خاص را تهیه کند. این کار به‌طور موثری یک پرونده الکترونیکی از یک شخص را ایجاد می کند.

● در مورد دیگر موتورهای جستجو چطور؟
ما در مورد AOL، مایکروسافت، و یاهو نیز تحقیق کردیم. مایکروسافت و یاهو همان پاسخ‌های گوگل را به ما دادند. AOL کمی متفاوت بود. آندرو وینستین، سخنگوی AOL، گفت: این شرکت می‌تواند فهرستی از عبارات جستجو شده یک شخص را تهیه‌کند. اما AOL سیستمی برای نگاشت معکوس آن ندارد.
به این معنی که بتواند مشخص کند برای یک نتیجه جستجو کاربر چه عباراتی را تایپ کرده است. وینستین همچنین گفت که AOL اطلاعات جستجوی قابل‌شناسایی شخصی را بعد از سی‌روز حذف‌می‌کند، که در میان چهار شرکت مورد بررسی، AOL را از دیگران متمایز می کند.

● در مورد پیوندهای حاصل از نتایج جستجو که مردم روی آن‌ها کلیک می‌کنند چطور؟ آیا آن اطلاعات هم قابل‌دسترس هستند؟
بله. از طریق یک پروسه به اسم مسیردهی مجدد، یاهو وAOL لینک‌هایی را که افراد کلیک‌می‌کنند، ثبت می‌نمایند.

● بیایید بگوییم مسئولا‌ن می‌خواهند از طریق گوگل، فهرستی از اسامی یا آدرس‌های اینترنتی تمام کسانی که عبارات “نحوه تقلب در مالیات بر درآمد” را تایپ‌می‌کنند، به‌دست آورند. آیا این‌کار عملی است؟
به احتمال زیاد. اگر قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی شامل آن نشود، تمام چیزی که لازم است یک حکم احضاریه دادستان است و هیچ مجوز قبلی از طرف (ترفندستان) یک قاضی لازم نیست. یک استاد دانشگاه هاروارد قدرت احضاریه را “مشابه یک چک سفید” عنوان کرده است.
پاول اهم پروفسور در دانشگاه کولورادو می‌گوید: “ارتباط داشتن به‌طور بسیار گسترده‌ای تعبیر و تفسیر شده است. تا هنگامی که شما بتوانید نشان دهید که چیزی به یک پرونده یا یک تحقیق جنایی مرتبط است، فکر می‌کنم دلیل و استدلال بسیار خوبی داشته باشد.”
اهم مثال می‌زند که با فهمیدن این‌که چه کسی عبارت‌هایی مانند “نحوه تهیه داروی مخدر” را جستجو کرده‌است، قاضی دلیل و استدلال بسیار خوبی در دست دارد که آن جستجوها مرتبط با تحقیقات پرونده هستند.

● چگونه می‌توانم از حریم خصوصی خود در مقابل موتورهای جستجو حفاظت کنم؟
نخست، برای محافظت از حریم خصوصی خود می‌توانید تاریخچه مرورگر خود را پاک کنید (در برخی مواقع اطلاعات خصوصی نامیده می‌شود). در فایرفاکس، گزینه ‌Option را از منوی Tools انتخاب نمایید و اطلاعات ذخیره شده و تاریخچه مرور را حذف کنید.
مرورگر اپل (Safari) نیز گزینه مشابهی در منوی History دارد. همچنین رمزگذاری هارددیسک‌ با برنامه FileVault سیستم عامل OS X یا رمزگذاری تمام دیسک با استفاده از برنامه PGP ممکن است روش خوبی باشد.
دوم، می‌توانید کوکی‌هایی را که موتورهای جستجو ایجاد می‌نمایند پاک کنید. در فایرفاکس، به Preferences بروید و Privacy را انتخاب کنید. در آن‌جا گزینه حذف کردن کوکی‌ها را در اختیاردارید و حتی می‌توانید از ایجاد کوکی‌هایی که برخی سایت‌ها می‌سازند، برای همیشه جلوگیری کنید. اما دقت کنید که ممکن است افزودن Google.com به آن فهرست مانع از استفاده از شخصی سازی یا سایت ‌Gmail شود.

● اگر گوگل بداند که من روز اول از آدرس اختصاص‌یافته پویای 192.1.1.1، روز دوم از 192.2.2.2 و روز سوم از 192.3.3.3 متصل می‌شوم، چگونه می‌تواند جستجوهای من را به یکدیگر پیوند بزند و از آن پرونده سوابق ایجاد کند؟
‌ اینجاست که پای “کوکی” ها به میان می‌آید. یک کوکی، وسیله‌ای برای یک وب‌سایت است تا بتواند افراد را دفعه بعد که وارد سایت می‌شوند، شناسایی کند. به‌طور پیش فرض، گوگل، یاهو، AOL و مایکروسافت کوکی ایجاد می‌کنند. (تاریخ انقضای کوکی مایکروسافت سال 2016، یاهو سال 2010، و گوگل سال 2038 و AOL سال 2011 است).
در مثال بالا، Google.com برای هر کس که از آدرس اینترنت 1.1.1.192 متصل می‌شود، یک کوکی در روز اول ایجاد می کند و متوجه می‌شود که همان مرورگر وب در روزهای دوم و سوم از آدرس‌های 2.2.2.192 و 3.3.3.192 متصل‌شده است. اگر افراد وارد حساب کاربری گوگل خود شده‌باشند، این فرایند ساده تر نیز می‌شود.

● حتی اگر شرکت دارنده موتور جستجو بداند که آدرس من 1.1.1.192 است و تاریخچه جستجوهای گذشته من را به هم مرتبط کند، چگونه نام، آدرس یا دیگر اطلاعات من را به‌دست آورد؟
اگر شما یک حساب گوگل برای کاربردهایی مانند جی‌میل، گروه‌های گوگل، جستجوی شخصی شده، یا Google Alerts داشته باشید، گوگل آدرس ایمیل شما و دیگر اطلاعات شخصی را در اختیار دارد، که ممکن است مجبور به فاش‌کردن آن‌ها شود. اگر یک ناشر وب در Goole AdSense ثبت نام کند، گوگل نام واقعی ناشر، آدرس ایمیل و شماره تامین‌اجتماعی او را در اختیار خواهدداشت.
اگر شخصی از هیچ کدام از سرویس‌های گوگل استفاده نکند، تمام چیزی که شرکت جستجو می‌تواند در واکنش به یک احضاریه افشا کند، آدرس IP آن شخص است. سپس هر کس که در مورد آن شخص تحقیق می‌کند، یک احضاریه به فراهم‌کننده سرویس اینترنت شخص می‌فرستد تا اطلاعات را به‌دست آورد. این یک پروسه نسبتاً سر راست است که انجمن صنعت ضبط ایالا‌ت‌متحده (RIAA) در هزاران پرونده مبادله فایل از آن استفاده می‌کند.

● آیا تاکنون کسی به موتورهای جستجو، احضاریه یا هر نوع درخواست قانونی برای عبارات جستجوی یک شخص فرستاده است؟
این‌را نمی‌دانیم. گوگل و یاهو از پاسخ‌دادن به این پرسش خودداری کردند. هر چند هیچ قانونی آن‌ها را از این کار منع نمی کند. فقط AOL گفت که قانون حریم خصوصی ارتباطات الکترونیکی را رعایت می‌کند. مایکروسافت از همه پاسخگوتر بود. مایکروسافت گفت که به استثتای احضاریه دادگاه برای عبارات جستجو (بدون هویت کاربران) در سال گذشته، تاکنون درخواست‌های جنایی یا شهروندی مرتبط با داده‌های جستجوی MSN دریافت نکرده‌است.
مایکروسافت همچنین گفت که هرگز درخواست‌هایی برای تهیه فهرست افرادی که یک عبارت جستجوی خاص را تایپ کرده‌اند، دریافت‌نکرده است. تعجب‌برانگیز است که سایر شرکت‌ها تا این حد شفاف نبودند.

● این شرکت‌ها چه مدت اطلاعات عبارات جستجو را نگهداری می کنند؟
مایکروسافت، گوگل، و یاهو گفتند که اطلاعات را تا زمانی که لازم باشد نگهداری می‌کنند که می‌تواند به مفهوم همیشه باشد. مایکروسافت اضافه کرد که این شرکت در جستجوی روش‌هایی است که به کاربران امکان حذف کردن تاریخچه جست‌و‌جوهای خود را بدهد. یاهو نیز اظهارات مشابهی بیان کرد. AOL هم از سوی دیگر می گوید که داده‌های آشکار کننده هویت افراد را پس از سی روز حذف می‌کند.