هیدروکسی کلروکین چیست؟

هیدروکسی کلروکین سولفات یا هیدروکسی کلروکین (با نام انگلیسی: Hydroxychloroquine و نام تجاری: پلاکونیل) از داروهای متعلق به گروه دارویی ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری یا DMARDs و داروهای کینولون است که برای پیشگیری و درمان مالاریا و برخی کاربردهای دیگر استفاده می شود.

موارد مصرف هیدروکسی کلروکین

هیدروکسی کلروکین برای جلوگیری یا درمان عفونت های مالاریا ناشی از گزش پشه مالاریا استفاده می شود اگرچه روی همه انواع مالاریا از جمله گونه هایی که در برابر کلروکین مقاوم هستند موثر نیست.

لازم به ذکر است بیماری مالاریا توسط انگلی که از طریق نیش یک پشه وارد بدن می شود ایجاد می شود.

هیدروکسی کلروکین معمولا در ترکیب با داروهای دیگر برای درمان برخی بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس و روماتیسم مفصلی – در مواردی که دیگر داروها موثر نبوده یا قابل استفاده نیست – تجویز می شود و می تواند در کاهش مشکلات پوستی لوپوس و پیشگیری از درد و ورم در آرتریت ها کمک کننده باشد.

نکته مهم: داروی هیدروکسی کلروکین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در این مطلب تنها به یکی از آن ها اشاره شده است.

نحوه مصرف هیدروکسی کلروکین

برای جلوگیری از ناراحتی معده هنگام مصرف هیدروکسی کلروکین، این دارو معمولا همراه غذا یا شیر مصرف می شود.

دوز و طول مدت مصرف این دارو به شرایط پزشکی و واکنش بدن به درمان بستگی دارد. دقیقا طبق دستور پزشک عمل کنید.

این دارو با توجه به نوع بیماری ممکن است به صورت هفتگی یا روزانه تجویز شود، در صورت مصرف روزانه آن را هر روز در یک زمان مصرف کنید تا بیشترین اثر بخشی را داشته باشد. در صورت مصرف هفتگی نیز توصیه می شود حتما در یک روز خاص هفته میل شود.

از قطع زود هنگام دارو بدون مشورت با پزشک خودداری کنید به خصوص اگر برای مالاریا استفاده می شود. این کار باعث بروز عفونت یا عود آن می شود.

اگر علائم بیماری ادامه دار شده یا تشدید شود به پزشک اطلاع دهید.

در صورتی که از این دارو برای درمان لوپوس یا آرتریت استفاده می کنید ممکن است مصرف آن چند هفته یا چند ماه طول بکشد، اگر بعد از 6 ماه علائم بهبودی را مشاهده نکرده اید با پزشک مشورت کنید. 1

عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین

قرص خوراکی هیدروکسی کلروکین باعث خواب آلودگی نمی شود اما می تواند عوارض جانبی دیگری ایجاد کند.

عوارض جانبی شایع تر

عوارض جانبی رایج دیگری که با هیدروکسی کلروکین ایجاد می شود عبارتند از:

سردرد

سرگیجه

اسهال

درد معده

استفراغ

عوارض خفیف ممکن است در طی چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر شدیدتر است یا از بین نرفتید ، با پزشک خود صحبت کنید.

عوارض جانبی جدی

در صورت بروز عوارض جانبی جدی ، فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر علائم شما تهدید کننده زندگی است با اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آنها می تواند شامل  موارد زیر شود:

تاری دید یا تغییر در دید ، که ممکن است در بعضی موارد دائمی باشد.

بیماری های قلبی ، از جمله نارسایی قلبی و مشکلات مربوط به ریتم قلب شما. برخی موارد کشنده بوده است.

زنگ در گوش شما یا کم شنوایی

آنژیوادم (تورم سریع پوست شما)

کهیر

برونکواسپاسم خفیف یا شدید 

گلو درد

هیپوگلیسمی شدید

خونریزی یا کبودی غیرمعمول

رنگ پوست آبی و سیاه

ضعف عضلانی

ریزش مو یا تغییر در رنگ مو

تغییر خلق و خوی غیر طبیعی

تأثیرات بهداشت روانی، از جمله افکار خودکشی 2

موارد احتیاطی مصرف هیدروکسی کلروکین

قبل از مصرف هیدروکسی کلروکین در صورت حساسیت به این دارو یا سایر آمینو کینولین ها مانند کلروکین یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.

قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

– مشکلات چشمی خاص (بیماری ماکولا، مشکلات شبکیه یا بینایی ناشی از مصرف سایر آمینو کینولین ها مانند کلروکین)

اختلال خونی خاص (پورفیری)

مشکل ژنتیکی خاص (کمبود G-6-PD)

مشکلات قلبی، اختلال ریتم قلب (مانند سندرم QT طولانی مدت)

دیابت

مشکلات کلیوی

مشکلات کبدی

مشکلات پوستی خاص (مانند درماتیت آتوپیک، پسوریازیس)

مشکل معده

حساسیت به کینین

این دارو از ابتلا به همه انواع مالاریا پیشگیری نمی کند، اگر در دوره مصرف دچار تب، اسهال یا استفراغ یا دیگر علائم بیماری شده اید با اورژانس تماس بگیرید، ممکن است به داروی دیگری نیاز داشته باشید.

قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید.

هیدروکسی کلروکین ممکن است باعث بروز اختلال طولانی شدن زمان QT شود که روی ریتم قلب اثر می گذارد و در برخی موارد نادر ممکن است به ضربان قلب سریع یا نامنظم کشنده یا علائم دیگر مانند سرگیجه شدید و خستگی منجر شده و لازم است به اورژانس مراجعه شود.

ابتلا به برخی بیماری های خاص یا مصرف برخی داروها ممکن است خطر طولانی شدن زمان QT را افزایش دهد. قبل از مصرف هیدروکسی کلروکین لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک قرار داده و در صورتی که به مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن زمان QT در EKG) مبتلا بوده یا سابقه خانوادگی ابتلا به مشکلات قلبی خاص ( از جمله طولانی شدن زمان QT در EKG و مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی) دارید به پزشک اطلاع دهید.

پایین بودن سطح پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر ابتلا به اختلال طولانی شدن زمان QT را افزایش می دهد به خصوص اگر داروهای خاص مانند دیورتیک ها مصرف می کنید یا دچار تعریق شدید، اسهال یا استفراغ هستید.

مصرف هیدروکسی کلروکین ممکن است باعث ایجاد حساسیت به نور خورشید شود، در دوره درمان کمتر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید و از دستگاه های برنزه کننده اجتناب کنید، هنگام خارج شدن از منزل از ضد آفتاب و لباس های پوشیده استفاده کنید و در صورت بروز آفتاب سوختگی، تاول یا قرمزی پوست سریع به پزشک اطلاع دهید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به خصوص طولانی شدن زمان QT حساس باشند.

در صورت مصرف طولانی مدت نیاز به آزمایش هایی همچون آزمایش عملکرد کبد، معاینه چشم و شمارش کامل خون می باشد که ممکن است به صورت دوره ای انجام شود، در این مورد با پزشک مشورت کنید.

هیدروکسی کلروکین در بارداری

مصرف هیدروکسی کلروکین در دوران بارداری تنها در مواقعی که واقعا نیاز است و زیر نظر پزشک امکان پذیر است.

ناگفته نماند ابتلا به مالاریا در زنان باردار می تواند باعث مرگ شود، اگر قصد سفر به مناطقی دارید که مالاریا در آن ها شیوع پیدا کرده حتما درباره خطرات آن با پزشک مشورت کنید.

هیدروکسی کلروکین در شیردهی

هیدروکسی کلروکین به شیر مادر منتقل می شود، قبل از شیردهی حتما با پزشک مشورت کنید.

هیدروکسی کلروکین در کودکان

مصرف این دارو برای کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال تایید نشده است.

در صورت تجویز پزشک حتما احتیاط کنید زیرا کودکان ممکن است نسبت به عوارض دارویی آن حساسیت بیشتری داشته باشند.

این دارو برای استفاده طولانی مدت در کودکان توصیه نمی شود. اگر کودکی به طور تصادفی حتی مقدار کمی از این دارو را مصرف کند بسیار مضر و احتمالا کشنده است.

هیدروکسی کلروکین را دور از دسترس اطفال نگه دارید. 1

تداخلات دارویی

برخی داروها ممکن است با هیدروکسی کلروکین پیوند برقرار کرده و مانع از جذب کامل دارو در بدن شوند. در مورد نحوه مصرف این دارو با داروهای که در زیر آمده است با پزشک مشورت نمایید:

داروهای خاصی برای اسهال (کائولین) یا داروهای ضد اسید (مانند منیزیم یا آلومینیوم هیدروکسید)

هیدروکسی کلروکین می‌تواند باعث مشکلات جدی کبدی و قلبی شود به خصوص اگر همزمان با داروهای ذیل مصرف شود:

دیگر داروهای مرتبط با مالاریا

داروهای آنتی‌بیوتیکی و ضدقارچی

داروی ضدویروسی برای درمان هپاتیت و ایدز

داروهای ضدافسردگی و روان‌پریشی

قرص‌های پیشگیری از بارداری و جایگزینی هورمون‌ها

داروهای درمانی سرطان

داروی کاهش‌دهنده چربی خون

داروی فشار خون و قلب

داروی مسکن برای ارتروز

داروهای تشنج

داروی کاهش‌دهنده اسید معده

داروی سل

در صورت مصرف هرگونه دارو (تجویزی، غیرتجویزی و داروهای گیاهی) در حین مصرف هیدروکسی کلروکین، پزشک خود را در جریان بگذارید. 3

پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.beytoote.com
3.www.paziresh24.com