واکسن سرطان مغز اولین مرحله از کارآزمایی‌های انسانی را پشت سر می‌گذارد

مقاله‌ی جدیدی که در مجله‌ی Nature منتشر شده است، نتایج امیدوارکننده حاصل از کارآزمایی انسانی مرحله اول آزمایش واکسن جدیدی را گزارش می‌کند که به این منظور طراحی شده است که به سیستم ایمنی بیمار کمک کند تا بهتر بتواند تومورهای مغزی را هدف قرار بدهد. به گزارش نیواطلس، داده‌ها نشان می‌دهد که واکسن آزمایشی بی‌خطر است و موجب تحریک پاسخ ایمنی قابل‌ توجهی می‌شود که پیشرفت تومور را کند می‌کند. اکنون پژوهشگران در حال برنامه‌ریزی برای کارآزمایی مرحله‌ی دوم بزرگ‌تر هستند.

گلیومای منتشره نوعی سرطان مغز و درمان آن دشوار است. این نوع تومورها می‌توانند در تمام مغز پراکنده شوند و حذف آن‌ها از طریق جراحی معمول دشوار است؛ اما تومورهای مذکور اغلب ویژگی مشترکی دارند: بیش از ۷۰ درصد از گلیومای درجه پایین دارای جهش ژنی واحدی هستند که آنزیمی به نام ایزوسیترات دهیدروژناز ۱ (IDH1) را متأثر می‌کند. این جهش IDH1 خاص گلیوما است و به تولید پروتئین‌های جدیدی به نام اپی‌توپ‌های جدید منجر می‌شود. مایکل پلاتن از مرکز تحقیقات سرطان آلمان، سال‌ها برای ساخت واکسنی تلاش کرده است که به سیستم ایمنی بیمار کمک می‌کند تا این سلول‌های جهش‌یافته‌ی IDH1 را مورد هدف قرار دهد. پلاتن می‌گوید:

ایده‌ی ما حمایت از سیستم ایمنی بیماران و استفاده از واکسن به‌عنوان روشی هدفمند برای هشداردادن آن در مورد اپی‌توپ‌های جدید اختصاصی تومور بود.

پژوهشگران در سال ۲۰۱۵ پس از سال‌ها توسعه و آزمایش حیوانی سرانجام یک کارآزمایی انسانی برای واکسن جدید IDH1 خود آغاز کردند. اولین قدم بررسی سطح ایمن بودن واکسن در انسان و پی بردن به این موضوع بود که چه نوع پاسخ ایمنی ایجاد می‌شود. ۳۳ بیمار مبتلا به گلیومای IDH1 که بیماری آن‌ها به‌تازگی تشخیص داده شده بود، برای مطالعه به کار گرفته شدند. نتایج آن کارآزمایی مرحله‌ی اول که اخیرا منتشر شد، نشان می‌دهد واکسن آزمایشی ایمن است و عوارض جانبی جدی به همراه ندارد.

پژوهشگران با بررسی پاسخ‌های ایمنی دریافتند که ۹۳ درصد از بیماران پاسخ مؤثری در برابر واکسن نشان دادند. سلول‌های T که به‌طور اختصاصی جهش IDH1 را هدف قرار می‌دادند، در این بیماران شناسایی شد. بیمارانی که تعداد سلول‌های T در گردش در خون آن‌ها بالا بود، همچنین پیشرفت کاذب تومور را نشان می‌دادند که فرایندی است که در آن اندازه‌ی تومور به خاطر حمله‌ی سلول‌های ایمنی که موجب تورم می‌شوند، بزرگ می‌شود. طی پیگیری سه‌ساله، نرخ ماندگاری گروه مورد مطالعه ۸۴ درصد بود. در ۸۲ درصد از بیمارانی که پاسخ‌های ایمنی‌زایی قوی در برابر واکسن نشان می‌دادند، پس از سه سال رشدی در تومور دیده نمی‌شد.

پلاتن در زمینه‌ی اغراق درباره نتایج کارآزمایی مرحله‌ی اول محتاط است و می‌گوید بدون انجام کارآزمایی‌های بزرگ‌تر و درنظرگرفتن گروه کنترل نمی‌توان بیش ‌از این در مورد کارایی واکسن نتیجه‌گیری کرد. وی خاطرنشان کرد که کارآزمایی مرحله‌ی اول دیگری در حال انجام است که در آن، واکسن آزمایشی با درمان مهارکننده وارسی ایمنی ترکیب شده که مشخص شده است فعالیت سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. انتظار می‌رود این ترکیب درمانی موجب تقویت پاسخ‌های ایمنی شود.

پژوهش جدید در مجله‌ی Nature منتشر شده است.