پیوند مقدس با ادیان بزرگ آسمانی‌؛ مهمترین ویژگی مهدویت

یک پژوهشگر علوم دینی اعتقاد به منجی را یکی از وجوه مشترک تمامی ادیان و مذاهب آسمانی دانست و افزود: بزرگترین مزیت از مفهوم منجی، ارتباط و پیوستگی مقدسی است که حضرت مهدی (عج) با ادیان بزرگ آسمانی دارد.

به گزارش آینده روشن، سید‌حسین طباطبایی، کارشناس امور قرآنی اداره تبلیغات اسلامی استان سمنان با اشاره به اینکه در نگاه مؤمنان و عرفا زمین نباید هیچ‌گاه از ولی خالی بماند، گفت: روایات متعددی نیز با این مضمون از ائمه اطهار(ع) نقل شده که عقل هم ضرورت حیات و وجود رهبر و پیشوای جامعه را در هر زمان و هر مکان تأکید ‌دارد.

اصل ضرورت حیات امام به دو طریق عقل و نقل اثبات می‌گردد

وی اظهار کرد: اصل ضرورت حیات امام به دو طریق عقل و نقل اثبات می‌گردد. اما بزرگترین مزیت این تلقی از مفهوم منجی، ارتباط و پیوستگی مقدسی است که حضرت مهدی‌(عج) با ادیان بزرگ آسمانی دارد زیرا ایشان دوازدهمین امام شیعیان و از جانب پدر به پیامبر اسلام‌(ص) نسب دارند و از جانب مادر به دنیای مسیحیت پیوند وثیق دارند. زیرا نرجس خاتون، مادر بزرگوار حضرت از بزرگ‌زادگان جهان مسیحیت بود که همسر امام عسگری‌(ع) گردید که بر این اساس حتی تولد امام مهدی‌(عج) نیز کانون تلاقی شرق و غرب محسوب می‌گردد.

طباطبایی اعتقاد به منجی را یکی از وجوه مشترک تمامی ادیان و مذاهب آسمانی دانست و افزود: از جمله مذاهبی چون: آئین شینتو در شرق، همچنین زرتشت معتقد است هر هزار سال یکبار کسی برمی‌خیزد و با تباهی و سیاهی‌ها نبرد می‌کند و در پایان هزاره موسوم «موشیا نت» یا همان منجی موعود ظهور می‌کند.

کارشناس امور قرآنی اداره تبلیغات اسلامی استان سمنان در ادامه تصریح کرد: در آئین یهود این موضوع قوت و گستردگی بیشتری دارد. حتی زمان و مکان جنگ‌های قبل از ظهور منجی با ذکر جزئیات طرفین متخاصمان عنوان شده است. اما نکته حائز اهمیت در رویکرد شیعی به مقوله منجی و خصوصاً بحث آخر‌الزمان این است که در نگاه شیعه اصولاً زمین هیچ‌گاه از امام و حجت بالغه خالی نیست. زیرا منجی همان امام زنده حاضر است که به مصلحتی از انظار پنهان مانده است‌.

به گفته وی اصولاً فلسفه وجودی امام به‌عنوان راهبر و راهنمای انسان با همان دلایل و ضروریات اثبات وجود پیامبر(ص) می‌پذیرد. که در مکتب تشیع، امامت دنباله بلا‌فعل پیامبر معصوم می‌شود و استناد به حدیث شریف نبوی خطاب به حضرت علی‌(ع) که ایشان را به مثابه هارون برای موسی تشبیه کردند الا این‌که بعد از نبی اکرم(ص) پیامبری نیست، چنین مستفاد می‌گردد که رسالت و مأموریت امام‌، همان مأموریت پیامبر است با این تفاوت که در دوران امامت ائمه باب وحی و ارتباط مستقیم با منبع فیض الهی بسته شده است.

بشر همواره به هدایت دائمی محتاج است

طباطبایی با بیان اینکه بشر همواره به هدایت دائمی محتاج است خاطرنشان کرد: به فرموده خداوند انسان هر روز برگونه ای است و هر روز اقتضائات خاص خودش را دارد، لذا عقل حکم می‌کند کاروان عظیم بشری در دوران خاتمیت و پس از بسته شدن ابواب آسمان بی‌سرپرست و جلودار رها نشود.

طباطبایی با به این آیه ۵۹ سوره مبارکه نساء استناد نمود که خداوند می‌فرماید؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا؛ اى کسانى که ایمان آورده اید خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید پس هر گاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید این بهتر و نیک فرجام تر است» که در این راستا این آیه شاهد و ناظر بر همین نیاز حیات اجتماعی بشر است. لذا هم عقل و نقل بر ضرورت وجود ولی زنده و فعال در جامعه دلالت می‌کند.

این کارشناس قرآنی بیان کرد: قرآن کریم در جای جای آیات بر این مسئله تأکید کرده و با بیان داستان انبیای پیشین و اقوام قبل از اسلام، پیشینه عمرهای طولانی را متذکر می شود همانگونه که زمانی از نبوت حدود هزار ساله حضرت نوح‌، داستان خواب صد ساله حضرت عزیر نبی، و در موضعی دیگر به خواب اصحاب کهف اشاره می‌کند‌. که همه این نشانه‌ها روشن و مبینی است بر این حقیقت که زنده نگه داشتن ولی امر و امام حق برای مدتی طولانی دور از انتظار نیست. خصوصاً در دنیای کنونی که بشر با علم محدود وناقص خود قادر است پلانکتون ها را حتی تا سیصد برابر عمر طبیعی خود در محیط آزمایشگاه زنده نگه دارد آیا زنده ماندن امام زمان(عج) به امر خداوند متعال امری عجیب و باورکردنی می‌نماید.

وی با اشاره به اینکه در حوزه کلام اسلامی، خصوصاً از قرن سوم به بعد بحث مهدویت استحکام و پختگی متنابهی پیدا کرد، افزود: بسیاری از مسائل لاینحل و غوامض فکری و عقیدتی که جهان اسلام پس از آشنایی با سایر تمدن‌ها و مذاهب بدان دچار گردید به کمک علمای علم کلام اسلامی حل و فصل شد. اما مبانی ‌کلامی در‌خصوص مهدویت علیرغم این‌که قدمت بسیار طولانی دارد، اما هیچ گاه به اندازه نیم قرن اخیر ضرورت توجه به آن محسوس و مشهود نبوده است.

این کارشناس قرآنی با تأکید بر اینکه اصولاً میان مسلمانان اعتقاد به مهدویت از زمان شخص پیامبر اسلام‌(ص) وجود داشته اظهار کرد: در زمان وفات محمد‌بن حنفیه، کسانی‌که معتقد به امامت آن جناب بوده‌اند، مطرح کردند که محمد حنفیه نمرده بلکه در کوه «رضوی» پنهان شده و دوباره ظهور می‌کند که در راستای این عقیده بعدها برای نفرات متعددی از سران شیعه به وجود آمد. تاجایی که عده ای پس از مرگ مختار ثقفی و حتی ابومسلم خراسانی شایعه کردند ایشان مجدداً ظهور خواهند کرد و به‌عنوان «مهدی» انتقام خود را از ظالمان و مستکبران می‌گیرند.

طباطبایی متذکر شد: در سال‌های اخیر جهان شرق و غرب توجه ویژه‌ای به مقوله آخرالزمان داشته لذا مهدویت و مباحث زیر مجموعه آن نیز در دستور کار اندیشمندان، نویسندگان و محققان بزرگ شیعی قرار گرفته است و انصافاً در زمینه دفع شبهات و پاسخ به مسائل مربوط در این خصوص گام های بزرگ و استواری برداشته شده است که احصاء آثار بزرگ در این حوزه کار چندان آسان نیست. اما کتاب «مکتب در فرآیند تکامل » تألیف آقای سید حسین مدرسی طباطبایی وترجمه هاشم ایزد پناه که در واقع نگاهی بر تکامل مبانی فکری مذهب در سه قرن نخست دارد، یکی از کامل‌ترین و جامع ترین آثار در این حوزه باشد.

مرجع : خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)