هم زمان با شیوع بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ (کرونا)، سازمان جهانی بهداشت (1) برای حفظ سلامتی مردم به آن‌ها توصیه کرد صورت خود را با ماسک بپوشانند. از طرفی مسئولان بسیاری از کشورها برای حفظ سلامت جامعه قوانینی صادر کردند که مردم را ملزم به استفاده از ماسک در محیط های عمومی کرد. به عنوان مثال هم استفاده از ماسک در هنگام حضور در وسایل حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس و مترو اجباری شد و هم وسایل حمل و نقل عمومی به طور مرتب ضدعفونی می شدند.
 
همچنین دولت‌ها وظیفه ی خود می دانستند از کارمندان و کارگرانی که در محیط کار در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند، محافظت کنند. این محافظت ها با اقداماتی مثل استفاده از ماسک، ضدعفونی اشیاء با الکل و اطلاع رسانی درباره ضرورت استفاده از وسایل بهداشتی شخصی در دستور کار قرار گرفته است.
 
با آغاز اجرای پروتکل های بهداشتی در بسیاری از کشور ها، به کار گیری بی چون و چرای دستور العمل های بهداشتی برای همه مردم ضروری بود و مردم نمی توانستند از آن ها تخطی کنند حتی در بعضی مواقع امتناع یا بی توجهی به پروتکل های بهداشتی مشمول جریمه های سنگین می شد. از جمله ی این توصیه ها، تأکید و سفارش به پوشاندن صورت با ماسک بود که سبب شد استدلال های برخی دولت های اروپایی مبنی بر ممنوعیت پوشاندن صورت در اماکن عمومی، زیر سؤال برود.
 

قانون ممنوعیت حجاب در غرب

از سال ۲۰۱۱، برخی کشورهای اروپایی – با این استدلال که پوشش «نقاب» (روبند)، «مشکل‌ساز» است – قوانینی را تصویب کردند که بر اساس آن افراد از پوشاندن چهره های خود در اماکن عمومی منع شدند. از آن جمله می‌توان به بلژیک، فرانسه، هلند، دانمارک و بلغارستان اشاره کرد. هدف این قوانین نیز عمدتاً ممانعت از پوشش صورت از سوی زنان مسلمانی بود که از «نقاب» یا «روبند» برای مخفی کردن چهره خود استفاده می‌کردند.
 
همچنین در اوت سال ۲۰۱۹، بوریس جانسون (نخست وزیر انگلیس)، در سخنانی توهین آمیز، زنان مسلمانی که صورت خود را می‌پوشانند را با «صندوق‌های پستی» و همچنین «سارقین بانکی» مقایسه کرد؛ اما پس از انتقادهای فراوان نسبت به اظهارت جانسون، بعد از گذشت سه ماه، از صحبت‌های خود عذرخواهی کرد. ولی تنها سه هفته پس از اظهارات بوریس جانسون، سازمان غیردولتی Tell Mama گزارش داد، اقدامات ضد اسلامی و اسلام هراسانه در بریتانیا ۳۷۵ درصد افزایش یافته است.
 
در کشورهای دیگر نیز زنان بابت پوشش کامل چهره، فقط به صرف پیاده روی در خیابان یا جریمه شدند یا مورد حملات نژاد پرستانه قرار گرفتند. نتایج نظرسنجی آژانس «حقوق اساسی اتحادیه اروپا» در سال ۲۰۱۷ نیز نشان داد، ۲۲ درصد زنان مسلمانی که در آن نظرسنجی شرکت کرده بودند، در هنگامی که پوشش نقاب یا روسری داشتند در خیابان توهین شنیده‌اند.
 
سرانجام با شیوع بیماری همه‌گیر کووید-۱9 نشان داده شد چگونه این تصورات و استدلال ها می‌تواند نقض شوند. چرا که مردم برای مبارزه با کووید-۱۹ و حفظ سلامت خود مجبور به استفاده از ماسک هستند و در عین حال زنانی که برای پوشاندن صورت خود حجاب، از حقوق اجتماعی محروم شوند و یا جریمه شوند.
 

دلیل وجوب حجاب برای زنان

البته همیشه سؤالی در این زمینه مطرح بوده است که چرا حجاب خطاب به زن‌ها آمده و مردان کمتر مورد خطاب قرار گرفته‌اند؟ باید در پاسخ این سؤال گفت، تمام پیام‌های قرآن کریم عام و همگانی است و در بحث کرامت، اکتساب تقوا، حیات طیبه، عمل صالح، اسلام و ایمان تفاوتی میان زن و مرد نیست؛ اما بین این دو تفاوتی از جنس تفاوت‌های جسمی و روحی وجود دارد. به عنوان مثال جسم زن دارای جاذبه بوده و موجب کشش مردان به سوی خود می‌شود برخلاف مرد که دارای این ویژگی نیست. بر اساس همین تفاوت ها اسلام برای خانم ها -همانند مردان که در مواردی احکام مخصوص به خود را دارند- یک سری احکام اختصاصی قرار داده است که حجاب یکی از آن ها است. البته این بدان معنا نیست که مرد می‌تواند بدون حجاب و عریان باشد، نه بلکه حجاب خاص که برای بانوان تشریع شده، مختص زنان است.
 

حجاب ضرورت عقلی

از طرفی حجاب علاوه بر اینکه دستوری فردی است و حریم بانوان جامعه را حفظ می کند، به عنوان یک دستور اجتماعی برای حفظ سلامت جامعه مورد تأکید متخصصان و دانشمندان اسلامی است. در حقیقت کشف حجاب تعرض به حقوق اکثریت است به جهت اینکه فضای جامعه را برای دین داری سخت می کند. مثلاً نگاه به موی زن نامحرم، بدون تحریک هم حرام است، زیرا عدم رعایت حجاب توسط یک نفر، مشقت است برای دیگری؛ اما ماجرا از این نیز فراتر است، در واقع شهری که قرار است محیط دین ورزی و بستر معنویت مردم باشد مستعد بی اخلاقی می شود. لذا وظیفه ی حکومت ساخت بستری است که مهیای دین داری باشد نه مروج بد اخلاقی. در واقع مشروعیت حجاب از منظر حقوق بشر، رعایت مصلحت اکثریت است، یعنی اقلیت – به حکم اخلاق و عقل – لازم است حق اکثریت را رعایت کنند؛ بنابراین قانون حجاب بر مبنای مصلحت مسلمین نوشته شده است.

آیا برای الزام به کار گیری پروتکل های بهداشتی کسی اعتراض می کند یا به برگزاری رفراندوم فکر می کند که برای به کارگیری قانون حجاب جهت حفظ سلامت جامعه به دنبال همه پرسی و هیاهو هستند؟ بی شک حجاب زنان یکی از مصادیق بارز حقوق انسانی آنان بوده و به هدف احترام برای زنان می باشد. اسلام به عنوان دینی که داعیه جهان شمولی دارد از همان ابتدای ظهور خود برترین و بزرگ ترین خدمات را به جامعه زنان داشته و همواره بدون در نظر گرفتن جذابیت های جنسی­شان، بر کرامت آنان تاکید نموده است.
 
بنابراین حجاب پیش از آن که به صورت یک موضوع دینی مطرح باشد، به عنوان یک ضرورت عقلانی باید مورد توجه قرار گیرد. شاید برخی بگویند حجاب دشوار است اما حجاب یک ضرورت انسانی برای بانوان است، همان طور که در حال حاضر، استفاده از ماسک برای همه سخت و در عین حال لازم است حجاب نیز یک ضرورت است. حتی اگر دین و قانون هم برای حجاب حکمی نداده بود، باز هم برای حفظ سلامت جامعه حجاب لازم بود.
 

شیوه های ترویج حجاب

مسلماً شیوه های ترویج و تبلیغ حجاب امری ضروری و مهم است که باید مدنظر کارشناسان قرار گیرد و برای آن برنامه ریزی شود. امر به معروف و نهی از منکر چه فردی و چه حاکمیتی اش مستلزم یک پیش نیاز ضروری و اولیه است که فرد خاطی باید آن امر را معروف یا منکر بداند تا پذیرای امر به معروف با نهی از منکر باشد. مساله حجاب هنوز برای بخشی از جامعه روشن نیست. بدین منظور باید اصل حجاب و کارکردهای فردی و اجتماعی آن با شیوه های جدید و در قالب های مختلف اعم از فیلم و کلیپ، رمان و داستان، سخنرانی و میزگرد برای آحاد جامعه تبیین شود تا نسبت به حجاب اقبال جمعی صورت گیرد.
 
قطعا دستگاه های فرهنگی و مسئول برای فائق آمدن بر مسئله ی حجاب باید ذیل یک سند بالادستی و با هماهنگی کامل اقدامات مشترکی را انجام دهند تا شاهد بهبود وضعیت حجاب در جامعه باشیم.