چرا متن سوره فاتحه به شیوه‌ای است که گویا بنده با خدایش سخن می‌گوید و نه خدا با بنده‌اش؟!

برخی از سوره‌ها و آیات قرآن کریم جنبه آموزشی دارد؛ یعنی برای آموزش دادن نحوهِ ستایش و مناجات با خداوند نازل شده است. این فرازهای قرآنی گاهی با عباراتی چون «قل» (بگو) آغاز می‌شود که تصریح در آموزش دارد؛ مانند سوره‌های توحید و معوذتین[1] و نیز آیاتی چون آیه 26 سوره آل عمران، اما گاه بدون آن‌که در ابتدای فرازهای قرآنی عبارتی در این زمینه مشاهده شود، مستقیماً متن ستایش و مناجات را بیان کرده و در اختیار انسان قرار می‌دهد. سوره حمد از قسم دوم است که متن ستایش و مناجات با خداوند در آن آمده است؛[2] بنابراین اگر در فرازهایی از قرآن – در عین حال که کلام خداوند است – نحوه‌ی ستایش خداوند توسط بندگان نیز بیان شود، مشکلی نخواهد بود.
مانند:
«رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ».[3]
«رَبَّنا لا تُؤاخِذْنا إِنْ نَسینا أَوْ أَخْطَأْنا رَبَّنا وَ لا تَحْمِلْ عَلَیْنا إِصْراً کَما حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِنا».[4]
و…