به گزارش تابناک اقتصادی؛ دنیای اقتصاد پویایی دارد که باعث جذابیتش شده است. در همین ارتباط، شاهدیم که امروزه حجم سرمایه و اندازهی بازار جای خود را به دانش و فناوری داده است؛ این که در دنیای معاصر شما چقدر سرمایه داشته باشید، مهمترین عامل برای موفقیت به شمار نمیرود، بلکه موضوع مهم این است که چقدر از دانش فنی برخوردارید.
در همین ارتباط واژگانی همچون اقتصاد دانش بنیان مطرح شده که به معنای کاربردی کردن دانش و استفادهی موثرتر از آن در گسترش ظرفیتها و ارتقای درجهی بهره برداری از منابع تولیدی در جهت ارتقای تولید ملی است.
به نظر میرسد اقتصاد دانش بنیان که در نهایت به تقویت تولید ملی منجر میشود در هماهنگی کامل با تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی است. به همین دلیل در خصوص لزوم دانش بنیان شدن صنایع بزرگ در ایران با علی اکبر علیزاده برمی نماینده مردم دامغان در مجلس گفتوگویی تلفنی انجام دادیم که نتیجه اش را در ادامه میخوانید.
علیزاده برمی با اشاره به این که در حال حاضر متاسفانه بسیاری از صنایع ما بهره وری پایینی دارند، تصریح کرد: با توجه به شرایط فعلی، شرکتهای ما قدرت رقابت با رقبا را در بازار ندارند و به سمت ورشکستگی میروند. مشابه محصولات این شرکتها در جاهای دیگر با هزینهی کمتر و کیفیت بهتر در دسترس است و بازارها را قبضه کرده اند. مثالهای مختلفی را در این زمینه میتوانیم داشته باشیم. در صنعت خودرو، فولاد، آهن و دیگر صنایع چنین شرایطی داریم.
وی افزود: امکان ادامهی کار به این روال وجود ندارد و بعد از مدتی از گردونهی رقابت جا میمانیم و عوارض مختلفی گریبان گیر کشور میشود. راه حل این است که صنایع ما به سمت دانش بنیان شدن حرکت کنند. به این معنا که عدهای متخصص، متعهد و عالم باید به این بررسی بپردازند که چه طور میشود از هزینههای شرکتها کم و به بهره وری آنها اضافه کنیم.
این میتواند موضوع موثری در بازار رقابتی فعلی باشد و فرمایشات مقام معظم رهبری نیز در همین راستا است که شرکتها به سمت استفاده از دانش گام بردارند. تمامی شرکتها از نمونههای کوچک گرفته تا صنایع بزرگ میتوانند از دانش فنی بهرهی لازم را ببرند و در بازار حرفی برای گفتن داشته باشند.
به گفتهی این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، صنعت خودرو یکسری پیش نیازها دارد و بعد موضوع دانش بنیان شدنش مطرح میشود. این صنعت متاسفانه حیاط خلوت دولت هاست و به محلی برای رانت خواری تبدیل شده است. همچنین این صنعت فضایی برای جولان دادن نزدیکان مسئولان مختلف است. به این ترتیب، هزینههای سربار این صنعت به شدت افزایش یافته است.
از آنجا که دولتها در این صنایع دست اندازی دارند، صنایع مورد بحث نمیتوانند روی پای خودشان بایستند. از طرف دیگر، دولتها به حفظ انحصار در این صنایع پرداخته اند و نتیجه اش یک صنعت خودروی بی کیفیت است که به هیچ وجه نمیتواند با نمونههای خارجی متوسط و پایین رقابت کند.
علیزاده در ادامه خاطرنشان کرد: اولاً دولت باید خودش را از صنعت خودرو بیرون بکشد. البته باید مراقب باشیم که واگذاریهای اصل ۴۴ سابق که غارتگری را تسهیل کرد، تکرار نشود. نورچشمیهایی که در رابطه با این صنعت حضور دارند باید کنار گذاشته شوند و صنعت جدید مستقل و قوی ظاهر شود.
بعد از اینکه این اتفاق افتاد، صاحبان این صنایع میدانند که اگر بخواهند در میدان رقابت بمانند، باید دانش بنیان شوند. امیدواریم صنعت خودرو به بخش خصوصی متعهد و متخصص واگذار شود تا زمینه برای دانش بنیان شدن آن پدید بیاید.
وی افزود: سرمایه گذار به طور طبیعی دنبال سود است و تمایل ندارد، در جایی که سودی برایش ندارد، فعالیت کند. حالا اگر یقین داشته باشد که حوزهای برایش ضرر دارد، قطعاً از سرمایه گذاری در آن اجتناب میکند. اگر به شرکتهای خودروسازی در ایران اجازه داده شود، میتوانند تا پنج سال آینده تمام محصولاتشان را پیش فروش کنند، زیرا رقیبی برایشان وجود ندارد.
وقتی شرایط این طور است و شرکتهای خودروسازی میدانند که بدون هیچ رقیبی مشتریانشان را دارند، تحقیق و توسعه معنی پیدا نمیکند.
باید اول موانع از دست و پای صنعت خودرو برداشته شود. بعداً سرمایه گذار میبیند که اگر یک میلیارد دلار در بخش تحقیق و توسعه هزینه کند، ۱۰ میلیارد دلار سود خواهد داشت. در این شرایط است که او به توسعهی بخش تحقیق و توسعه ترغیب میشود.
وی خاطرنشان کرد: صنعت خودرو، مجموعه ای به هم پیوسته است. قطعهسازی نیز یکی از مهمترین بخشهای این صنعت است. در زمینه راهکار دانشبنیان شدن صنعت خودروسازی باید از یک طرف به دنبال دانشبنیان کردن صنعت خودروسازی رفت. به این ترتیب که از ظرفیت قطعهسازان دانشبنیان بزرگ در کشور استفاده کرد. در زمینه قطعهسازان دانشبنیان داخلی میتوان به کروز اشاره کرد.
راهکار دوم این موضوع نیز ایجاد رقابت در صنعت خودروسازی داخلی با ایجاد امکان واردات خودروست تا در واقع واردات مانند یک رقیب برای خودروی داخلی به شمار میرود تا آن را به تحرک وادار کند، نه اینکه سبب شود خودروی داخلی از بین برود. واردات باید کنترل شده باشد و به عنوان یک ابزار برای رونق دادن به صنعت داخلی کار کند. اگر خود واردات اصل شود، اقتصاد وابسته خواهیم داشت که نباید اتفاق بیفتد.