تقویت مهارت یادگیری و حافظه و نقش آن در بهبود وضعیت زندگی

۱. کوتاه نگه‌داشتن جلسه‌های آموزشی

بهتر است تاحدِّ امکان زمانی را که به جلسات یادگیری اختصاص می‌دهید محدود کنید.

مثلا می‌توانید برای یادگیری مهارتی جدید روزانه سی دقیقه وقت صرف کنید.

اگر مهارت موردنظر زمان بیشتری طلب می‌کرد، از همان سی دقیقه شروع کنید و به‌مرور جلسات را طولانی‌تر کنید.

در غیراین‌صورت ممکن است، تحت‌تأثیر حجم زیاد اطلاعات تاب‌وتوان ادامهٔ مسیر و تدام بخشیدن به روند یادگیری را از دست بدهید.

مثلا اگر قرار است ساز جدیدی یاد بگیرید (سازی مثل پیانو یا گیتار) بهتر است کمی صبورتر باشید و نخواهید همان ابتدای کار همهٔ مطالب موردنیاز را یاد بگیرید.

چنین رویکردی به‌احتمال زیاد اثر معکوس خواهد گذاشت و بهره وری را کم می‌کند: با جلسات طولانی آموزشی نه‌تنها از لحاظ ذهنی خسته می‌شوید بلکه انگشت‌ هایتان را هم اذیت می‌کنید.

به‌جای این کار، سعی کنید جلسات را محدود به همان سی دقیقه کنید اما طی روندی منظم و روزانه. این آهستگی و پیوستگی پیشرفت را به امری مسلم و قطعی تبدیل می‌کند.

همین مسئله راجع‌به کارهای دیگر، مثل مطالعهٔ کتاب دربارهٔ کسب و کار یا رشد و توسعه فردی، هم صدق می‌کند. اگر دوست دارید تمام اطلاعات کلیدی و مهم کتاب را به حافظه بلندمدت بسپارید، بهتر است هر روز یک فصل یا قسمت از کتاب را بخوانید. اگر کل کتاب را با یک‌بار خواندن به پایان برسانید، از بخشی از اطلاعات کلیدی غافل می‌شوید و بعد از مدتی از یادتان می‌رود.
 

۲. استفاده از روش‌های قدیمی یادگیری

به این مسئله توجه کرده‌اید که امروزه برای آموزش خیلی از مهارت‌ها و تخصص‌ها از کامپیوتر استفاده می‌کنند؟ البته که در کارایی این روش تردیدی نیست اما، درعینِ‌حال، بد نیست اگر گاهی هم به روش‌های قدیمی روی بیاوریم و با استفاده از کاغذ و قلم یادداشت برداری کنیم.

نوشتن مطالب تأثیر یادگیری را دوبرابر می‌کند چراکه، با نوشتن مطلبی که تازه شنیده‌ایم، برای بار دوم به آن اذعان می‌کنیم. درمقابل، اگر این کار را نکنیم، معمولا یک گوش در می‌شود و دیگری دروازه و کمی زمان که بگذرد، مطلب از یادمان می‌رود. به‌علاوه، همین با دست نوشتن، خود، نوعی سرمایه گذاری است و کلماتی که روی کاغذ می‌آیند برای‌مان اهمیت و ارزش پیدا می‌کنند. به این صورت، مطالبی که در حال یادگیری‌شان هستیم بیشتر در خاطرمان می‌مانند. 1

۳. خواب کوتاه نیمروزی

نتایج مطالعات صورت‌گرفته دراین‌باره حاکی از آن بوده است که وقتی مغز حجمی زیاد از اطلاعات دریافت می‌کند، می‌توانیم با چرت‌زدن در طول روز به ذخیرهٔ بهتر آن‌ها کمک کنیم. خواب کوتاه نیمروزی، در کنار اختصاص دادن ۷-۸ ساعتِ توصیه‌شده به خواب شبانه، موجب تقویت بازهٔ زمانی توجه [بازهٔ زمانی توجه، به انگلیسی Attention Span، به زمانی اشاره دارد که می‌توانیم توجه‌مان را معطوف به موضوعی خاص کنیم] و افزایش آگاهی ذهنی می‌شود.

به‌علاوه، خواب بعد از ظهر به ناخودآگاه ذهن در پردازش اطلاعاتی که وارد خودآگاه ذهن شده‌اند کمک می‌کند.

با این اوصاف، دیگر فرقی نمی‌کند هدف‌تان مطالعه برای امتحان دانشگاه یا مدرسه باشد یا آماده‌شدن برای سخنرانیِ کاری مهمی که پیش رو دارید یا حتی به خاطر سپردنِ مطالبی که در این نوشته عنوان شده‌اند. درهرصورت می‌توانید با چرت‌زدن اطلاعات لازم را بهتر و مؤثرتر به ذهن بسپارید و ثبت‌شان کنید. با این روش، عملکرد مغز و حافظه در بهترین حالتِ ممکن قرار می‌گیرد.

اگر با وجود این توضیحات هنوز هم راجع‌به فواید خواب بعد از ظهر برای یادگیری قانع نشده‌اید، نظر شما را به تحقیقی که دراین‌خصوص انجام گرفته است جلب می‌کنیم:

براساسِ بررسی‌های محققان دانشگاه سارلند آلمان، مشخص شد که ۴۵-۶۰ دقیقه خواب کوتاه در طول روز کارکرد مغز را به‌طور چشمگیری بهبود می‌دهد.

به باور محققان آلمانی، فرایند یادگیری و کارکرد حافظه پس از چنین خوابی تا ۵برابرِ حالت عادی بهبود پیدا می‌کند.
 

۴. اجتناب از به عهده گرفتنِ چند وظیفه درآنِ‌ واحد

وقتی در حال یادگیریِ مطلب یا مهارتِ تازه‌ای هستیم، لازم و ضروری است که صددرصدِ حواس‌مان را معطوف به کاری کنیم که در لحظه انجام می‌دهیم.

مثلا کسی را در نظر بگیرید که در حالِ یادگیری زبان اسپانیایی است و، هم‌زمان با این کار، شام هم تدارک می‌بیند و ایمیلش را هم چک می‌کند.

ممکن است پیش خودش فکر کند که چندوظیفگی بهره‌وری را بیشتر می‌کند اما واقعیت دقیقا خلافِ این طرزِ فکرِ او است.

همین شخص اگر سی دقیقه را به‌طور متمرکز وقف یادگیری زبان اسپانیایی کند و بعد به کارهای دیگرش برسد، به نتایج به‌مراتب بهتری می‌رسد.

در اداره‌جات، شرکت‌های خصوصی و… کسانی هستند که درآنِ‌واحد چند وظیفه و کار مختلف را به عهده می‌گیرند.

خیلی‌ها با دیدن این افراد به این فکر می‌کنند که چقدر سرشان شلوغ است و حتما کارشان حسابی مولد و پربار است.

اما این تنها ظاهر قضیه است و این‌ها در حقیقت از زمان و انرژی‌ شان به‌ شکل ناکارآمد استفاده می‌کنند.

چنین کاری مثل آن است که بخواهیم درآنِ‌واحد بدویم، برقصیم و چرخ بزنیم: نه‌تنها از پسِ انجام‌ دادن درست و اصولی هیچ‌ یک برنمی‌ آییم، بلکه در نظر دیگران مضحک جلوه می‌کنیم و مسخرهٔ خاص‌وعام می‌شویم. 2
 

5. جویدن آدامس

بعضی برای تازه کردن نَفَسِشون آدامس میجوند و بعضی دیگر فقط مزه نعنایی و میوه ایش رو دوست دارند.

اما میدانید که جویدن آدامس به یادگیری سریعتر کمک میکند؟ مطالعات نشان داده که جویدن آدامس مزیت هایی برای یادگیری دارد.

افرادی که آدامس میجوند سرحال تر هستند و استرس کمتری دارند. اولین بار در سال 2011 طی یک مطالعه افرادی را در یک محیط پر تنش آزمایش کردند.

اتاق های نامنظمی که افراد را در آن قرار میدادند باعث ایجاد استرس در آنها و کاهش بهره وری میشد.

اما حتی در این شرایط هم کسانی که آدامس میجویدند تونستن متمرکزتر باشند و هورمون استرس کمتری تولید کردند.

به عبارت دیگر جویدن آدامس کمک میکند آرام بمانید و تمرکز بیشتری داشته باشید. اما فقط این نیست.

مطالعه دیگری در سال 2009 نشان داد که عمل جویدن باعث هوشیاری بیشتر و افزایش توجه شما میشود.

در سال 2015 گروه دیگری بیان کردند که جویدن آدامس کمک میکند شما در هنگام کار کردن شادتر و با انگیزه تر باشید.

دو مطالعه دیگر در اوایل دهه ی 2000 نشان داد که طعم های مختلف آدامس باعث گیرایی و انعطاف بیشتر مغز میشود.

قطعا ده ها مطالعه دیگر در مورد مزایای این عادت ساده وجود دارد. جویدن آدامس باعث میشود سریع تر یاد بگیرید، بهتر عمل کنید و بیشتر تمرکز کنید.

پس دفعه دیگر قبل از شروع به کار کردن، آدامس رو فراموش نکنید.

6. آبرسانی مغز

آیا چیزی به سادگیه یک لیوان آب وجود دارد که بتواند قدرت مغزتان را افزایش دهد؟

یک مطالعه در سال 2012 نشان داد که نوشیدن آب در طول آزمون تاثیر زیادی بر نمرات دانش آموزان دارد.

در واقع دانش آموزانی که در طول امتحان آب نوشیدند نمراتشون بهتر شد. یک معدل بالاتر به خاطر چند جرعه آب…. نوشیدن آب نه تنها در طول آزمون به شما کمک میکند بلکه در هضم اطلاعات جدید، قدرت حافظه و حل مشکلات پیچیده هم به شما کمک میکند. چرا؟ چون آب عملکرد مغز رو تنظیم میکند.

اما قسمت خوبش این است که نوشیدن آب به زمان و مکان خاصی نیاز ندارد. مثلا فرض کنید روی مبل نشسته اید و دارید کتاب میخوانید، فقط چند دقیقه زمان میبرد تا برای خودتان یک فنجان چای درست کنید، اما این یک فنجان خیلی بیشتر از فقط هیدراته کردن بدنتان فاییده دارد.

حافظه کوتاه مدتتان را سرعت میبخشد، حافظه بلند مدتتان رو تقویت میکند و اشتیاق شما برای یادگیری چیزهای جدید را افزایش میدهد.
 

7. تند خوانی

یک فرد معمولی در هر دقیقه میتواند حدود 200کلمه را بخواند یعنی 2دقیقه برای هر صفحه.

بله سریع به نظر می آید اما آنجور که به نظر میرسد چشمگیر نیست. این همان سرعتی است که مردم 100سال پیش برای خواندن استفاده میکردند.

اما مشکلی که وجود دارد این است که اطلاعات موجود در جهان هر سال دو برابر میشود. پس راه حل چیه؟

ساده ترین جواب بهترین جواب است. اگر بتوانید اطلاعات را سریعتر جذب کنید، سریع تر یاد میگیرید.

در عرض چند هفته میتوانید یاد بگیرید که حدود 700 تا 1000 کلمه رو در یک دقیقه بخوانید. قطعا نمیتوانید هر چیزی که در دنیا وجود دارد را بخوانید اما میتوانید مقدار قابل توجهی از آن ها را بخوانید.
 

8.کاهش استرس با موسیقی

بسیاری از افراد نمیتوانند بدون موزیک درس بخوانند. این افراد میگویند موسیقی به افزایش بهره وری آنها کمک میکند و تمرکزشان را بالا میبرد.

اما آیا موسیقی واقعا باعث میشود سریع تر یاد بگیرید؟ مطالعات نشان داده است که موزیک باعث میشود ذهنتان بیشتر پذیرای اطلاعات جدید باشد.

همچنین با درگیر کردن قسمت های مختلف مغز باعث تقویت حافظه میشود. اما بزرگترین مزیت موسیقی معمولا پنهان میماند.

موسیقی یک آرامبخش قوی است، اضطراب امتحان را کاهش میدهد و احساس آرامش بیشتری به شما میدهد.

پس شما میتوانید بهتر عمل کنید. به عبارت دیگه موسیقی حال شما رو بهتر میکند، قدرت درک و تفکر شما رو افزایش میدهد و به این ترتیب شما میتوانید با اعتماد به نفس و بهره وری بیشتری کار کنید.
 

9. بخشهای کوچکتری مطالعه کنید

چه اتفاقی میافتد وقتی همه ی درساتان را به صورت یکجا مطالعه میکنید؟ چقدرش را به یاد میاورید؟ احتمالا خیلی کمتر از چیزی که انتظارش را دارین.

مغز انسان برای ذخیره حجم زیادی از اطلاعات به صورت یکجا طراحی نشده است. ما هر روز با محرک های زیادی روبرو میشویم، هزاران صدای مختلف را میشنویم و میلیون ها اشکال مختلف را میبینیم.

اما حافظه بلند مدت ما خیلی کندتر است. به همین دلیل تمرین کردن در بخش های کوچک، یک راه موثر برای یادگیریست.

به جای اینکه کل مطالب را در یک روز تمرین کنید، هر روز چند صفحه چند صفحه بخونید.

اگر هر روز زمان کوتاهی برای مطالعه چند صفحه وقت بزارید، خواهید دید که چقدر راحتتر مطالب را به خاطر میاورید. 3

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.kholaseh.ir
3.www.zavabook.com