چه عواملی باعث بروز گاستریت می‌ شوند؟

کشیدن سیگار، زیاده‌ روی در خوردن بویژه مصرف مواد غذایی که به سادگی قابل هضم نیستند، ابتلا به عفونت‌ های باکتریایی‌ یا عفونت‌ های‌ ویروسی‌ که این‌ نوع‌ از ورم‌ معده‌ ممکن‌ است‌ مسری‌ باشد، مصرف زیاد کافئین‌ و مصرف برخی از داروها مانند‌ آسپرین‌، داروهای‌ ضدالتهابی‌ غیراستروییدی‌، استرس‌، رژیم‌ غذایی‌ نامناسب‌، ابتلا به برخی از بیماری‌ ها‌ که‌ باعث کاهش مقاومت‌ می‌ شوند، خستگی‌ یا کار زیاد و در نهایت وجود باکتری‌ هلیکوباکتر پیلوری‌ در معده همگی می‌ توانند از عوامل بروز بیماری گاستریت باشند.‌

همچنین گاهی اوقات گاستریت پس از انجام یک عمل جراحی مهم یا یک آسیب روحی، سوختگی یا ابتلا به عفونت‌های شدید بروز می‌کند.

برخی از بیماری‌های خاص نیز مانند کم‌خونی شدید، اختلالات دستگاه ایمنی خودکار موجب ابتلا به گاستریت می‌شود.

لازم به ذکر است که گاهی مصرف برخی از مواد تحریک کننده مانند ادویه‌ها یا غذاهای آلرژی‌زا نیز می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
 

علایم‌ بیماری گاستریت کدامند؟‌

شایعترین علائم این بیماری درد شکمی‌ و دل‌ پیچه،‌ سیاه‌ شدن‌ اجابت‌ مزاج‌ در اثر خونریزی‌ گوارشی‌، احساس سوزش در بالای شکم و گاهی‌ استفراغ،‌ بی‌ اشتهایی،‌ تب‌، ضعف‌، تورم‌ شکم،‌ درد تند، مبهم‌ و یا آزاردهنده‌ در قفسه‌ سینه،‌ احساس‌ اسید معده در دهان و ندرتاً اسهال‌ است. گاستریت همچنین با آروغ‌ یا نفخ‌ همراه است. ‌

علاوه بر این در گاستریت حاد علائمی چون کوفتگی، احساس پر بودن معده، سر درد، سر گیجه، تشنگی شدید، تنفس تند، کشیدگی شکم، حساس و سفت شدن شکم مشاهده می‌شود.

در گاستریت مزمن ممکن است اختلال در حرکت معده و بروز علائمی چون علائم زخم معده بروز کند.

چگونه می‌توان از ابتلا به گاستریت پیشگیری کرد؟‌

اگرچه شما همیشه نمی‌توانید مانع از بروز عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکتر پایلوری شوید اما توصیه‌های زیر برای کاهش خطر ابتلا به گاستریت مفید هستند.

یکی از راههای مهم پیشگیری از بروز این بیماری رعایت کردن حد تعادل در خوردن‌ و آشامیدن‌ است.

هوشمندانه غذا بخورید. اگر اغلب اوقات هضم غذا برای شما دشوارست، تعداد وعده‌های غذایی را اضافه کرده اما از حجم غذا در هر وعده بکاهید.

از مصرف مواد غذایی که دریافته‌اید معده شما را تحریک می‌کنند مانند غذاهای ادویه‌دار، مواد خوراکی اسیدی، غذاهای سرخ کرده و یا پرچرب پرهیز کنید.

همچنین به خاطر داشته باشید، به ویژه کسانی که مستعد ابتلا به ورم معده هستند نباید وعده‌های‌ غذایی‌ را فراموش کنند و باید برای هر روز برنامه غذایی‌ منظمی را دنبال کنند.

سیگار نکشید. کشیدن سیگار در لایه محافظ معده اختلال ایجاد کرده و معده را مستعد ابتلا به گاستریت و همچنین زخم معده می‌کند.

سیگار در عین حال اسید معده را افزایش می‌دهد، بهبود معده را به تاخیر می‌اندازد و یکی از فاکتورهای مهم خطرزا در ابتلا به سرطان معده است.

حتی‌المقدور از مصرف‌ داروهایی‌ که‌ معده‌ شما را ناراحت می‌کند، خودداری‌ کنید.

نوع داروی مسکنی که استفاده می‌کنید تغییر دهید. اگر برایتان مقدور است از داروهایی چون آسپرین و ایبوبروفن استفاده نکنید.

این قبیل داروها می توانند منجر به التهاب معده شده و تحریکات موجود در معده را تشدید کنند.

در عوض می توانید از مسکن‌های حاوی استامینوفن مصرف کنید.

در مورد مصرف داروی مناسب همچنین می توانید با پزشک مشورت کنید تا بهترین راه‌حل را در اختیار شما قرار دهد.

در صورتی که می‌دانید چه عواملی می‌ تواند در شما باعث بروز یا تشدید این حالت شود باید آن عامل را حذف‌ کنید که معمولاً در این صورت ظرف چند روز بهبودی حاصل می‌شود. 1
 

انواع گاستریت یا ورم معده

گاستریت یا ورم معده ممکن است حاد یا مزمن باشد، گاستریت حاد به صورت یک حمله ناگهانی رخ می‌دهد، ورم معده مزمن تدریجاً در طول زمان پیشرفت می‌کند. علت ورم معده حاد بیشتر به خاطر مصرف غذاهای تند و پر ادویه است. در برخی موارد، ورم معده می‌تواند منجر به زخم معده و افزایش خطر سرطان معده شود. با این حال، برای اکثر افراد، ورم معده جدی نیست و به سرعت با درمان بهبود می‌یابد.
 

زمان مراجعه به پزشک

تقریباً همه افراد مبتلا به اختلالات گوارشی و معده به ورم معده مبتلا می‌شوند. اکثر موارد سوء هاضمه کوتاه مدت هستند و نیازی به مراقبت های پزشکی ندارند.

اگر شما علائم و نشانه‌ های گاستریت را بیش از یک هفته یا بیشتر دارید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
 

تشخیص گاستریت

برای تشخیص علائم و نشانه‌ها و به طبع آن درمان ورم معده، پزشک بعد از معاینات فیزیکی و گرفتن شرح حال بیمار و بیماری‌ها و داروهای مصرفی، جهت تشخیص بهتر و دقیق‌تر ورم معده ممکن است روش‌های زیر را تجویز کند:
 

آندوسکوپی

مطمئن‌ترین و دقیق‌ترین روش برای تشخیص و درمان گاستریت یا ورم معده استفاده از آندوسکوپی است.
 

تست‌های H. pylori

پزشک شما ممکن است آزمایش‌هایی برای تعیین اینکه آیا باکتری H. پیلوری را بدهد (علت اصلی ورم معده و گاستریت باکتری به نام هیلکو باکتر پیلوری است). اینکه کدام نوع آزمایش را انجام می‌دهید بستگی به وضعیت شما دارد. H. pylori ممکن است در یک آزمایش خون، در آزمایش مدفوع یا با آزمایش تنفسی تشخیص داده شود.
 

اشعه X از دستگاه گوارش فوقانی

اشعه ایکس تصاویری از مری، معده و روده کوچک را برای جستجوی ناهنجاری‌ها را می‌دهد. 2

راه‌های درمان بیماری گاستریت کدامند؟

درمان گاستریت بستگی به عامل خاص بروز آن دارد و ممکن است شامل تغییر در نحوه زندگی، مصرف دارو و یا در موارد بسیار نادر، انجام جراحی برای درمان بیماری و یا حالت خاصی که منجر به ورم معده شده است، باشد.

در صورت بروز خونریزی زیاد ممکن است نیاز به بستری کردن وجود داشته باشد. برای ناراحتی و درد خفیف می‌توان از داروهای خنثی کننده اسید معده یا استامینوفن استفاده کرد، اما از آسپیرین استفاده نکنید. امکان دارد سایر داروها مثل داروهای بهبود دهنده زخم نیز تجویز شوند.

در روز اول حمله ورم معده، غذاهای جامد نخورید. فقط مایعات و ترجیحا شیر یا آب بنوشید. تدریجا رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید، اما از غذاهای داغ و پر ادویه، الکل، قهوه و غذاهای اسیدی پرهیز کنید تا زمانی که علائم کاملا برطرف شوند.
 
در پایان به خاطر داشته باشید که مشکلات گوارشی از بهم خوردگی ساده معده گرفته تا سرطان معده می‌توانند به دلایل بسیاری، از جمله شکل زندگی که ما انتخاب می‌کنیم و برایمان قابل کنترل است، بروز کنند. در مجموع باید دستگاه گوارش را سالم نگه داشت که در این زمینه می‌توان از توصیه‌های پزشکان کمک گرفت.
 
مهم‌ ترین توصیه‌هایی که می‌توانند شما را در این زمینه یاری دهند، داشتن عادات تغذیه‌ ای مناسب، حفظ وزن در حد سالم و طبیعی، ورزش کردن به اندازه کافی و کنترل استرس و فشارهای روانی است. 3

پی نوشت:
1.www.isna.ir
2.www.drdr.ir
3.www.tebyan.net