چگونه تقوا به انسان آگاهي مي بخشد؟

قرآن مجيد براى تقوا آثار فراوانى بيان كرده كه از جمله آنها برطرف شدن حجاب ها از فكر و قلب آدمى است. رابطه «ايمان و تقوا» با «روشن بينى» در آيات مختلف قرآن مورد اشاره گرفته است:

از جمله در آيه 29 «انفال» مى خوانيم: “يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً “.«اى كسانى كه ايمان آورده ايد اگر تقواى الهى پيشه كنيد و از گناهان بپرهيزيد، خداوند وسيله اى براى شناخت حق از باطل براى شما قرار مى دهد».

و در آيه 282 «بقره» آمده است:”وَ اتَّقُوا اللّهَ وَ يُعَلِّمُكُمُ اللّه”ُ: «تقواى الهى پيشه كنيد و خداوند شما را علم و دانش مى آموزد»

همچنين «اگر ايمان بياوريد و تقوا پيشه كنيد خداوند نورى براى شما قرار مى دهد كه در پرتو آن بتوانيد گام برداريد»

رابطه تقوا و بصيرت، علاوه بر جنبه هاى معنوى كه بعضاً براى ما ناشناخته است، اما از نظر تحليل عقلى، قابل درك است؛ چرا كه بزرگترين مانع شناخت و مهمترين حجاب بر قلب آدمى، هوا و هوس هاى سركش، و آمال و آرزوهاى دور و دراز، و اسارت در چنگال ماده، و زرق و برق دنياست كه به انسان اجازه نمى دهد قضاوت صحيح كند و چهره حقايق را آنچنان كه هست ببيند. هنگامى كه در پرتو ايمان و تقوا، اين گرد و غبارها فرو نشست، و اين ابرهاى تيره و تار و ظلمانى از آسمان روح انسان كنار رفت، آفتابِ حقيقت، بر صفحه قلب مى تابد، و حقايق را آنچنان كه هست، در مى يابد، و لذتى توصيف ناشدنى از اين درك صحيح و عميق نصيب مؤمن مى شود، و راه خود را به سوى اهداف مقدسى كه دارد مى گشايد و پيش مى رود.

آرى، تقوا است كه به انسان آگاهى مى دهد، همان گونه كه آگاهي ها به انسان تقوا مى بخشد، يعنى اين دو در يكديگر تأثير متقابل دارند، لذا در حديث معروفى مى خوانيم: لَوْ لا أَنَّ الشَّياطِينَ يَحُوطُونَ عَلى قُلُوبِ بَنِى آدَمَ لَنَظَرُوا إِلى مَلَكُوتِ السَّمواتِ: «اگر شياطين و خوهاى شيطانى بر قلب هاى آدميان مسلط نمى شدند، مى توانستند به ملكوت و باطن آسمان و جهان هستى بنگرند». براى درك بهتر اين سخن، پاى گفتار على(عليه السلام) مى نشينيم فرمود: لا دِينَ مَعَ هَوى ـ لاعَقْلَ مَعَ هَوى ـ مَنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ أَعْمَاهُ وَ أَصَمَّهُ وَ أَزَلَّهُ وَ أَضَلَّهُ: «دين با هواى نفس جمع نمى شود ـ همچنين عقل با هوس يك جا نخواهد بود ـ هر كس از هواى نفسش پيروى كند او را كور و كر مى كند و ذليل و گمراه مى سازد».

منبع:

تفسير نمونه، جلد 23، صفحه 411.