جواب اجمالی: این کتاب مورد تایید نیست . این کتاب در واقع رمانی به زبان آلمانی و انگلیسی است که به زبان فارسی برگردانده شده است و اصلا اسناد و اعتبار تاریخی ندارد . کتاب «عایشه پس از پیامبر(ص)» نوشته کورت فریشلر آلمانی است با ترجمه ذبیح الله منصوری و نشر مؤسسه انتشارات امیرکبیر، عرضه شده است.توضیح بیشتر :
کتاب پیش از آن که به صورت کتاب در مؤسسه انتشارات امیر کبیر به نشر در آید؛ به صورت تدریجی در شماره های مجله خواندنی ها، منتشر شده بود. سپس دست اندرکاران مجله آن را به صورت کتاب چاپ و عرضه کردند و مؤسسه انتشارات امیرکبیر مسئول نشر این کتاب شد.آقای علی اصغر امیرانی، مدیر مجله خواندنی ها در پیشگفتار کتاب درباره میزان صحت مطالب آن نوشته است: همان طوری که مترجم محترم نیز در هر مورد به موقع در متن کتاب تذکر داده اند که در خواندن روایات تاریخی به این موضوع توجه داشته باشید؛ که ما مسلمان و شیعه مذهب هستیم و این کتاب را از زبان دیگران به زبان فارسی ترجمه کرده و در ایران چاپ می کنیم.
مترجم محترم نیز در مقدمه این کتاب در این باره نوشته است: «این کتاب از زبان ثابت بن ارطاة، رئیس پلیس مخفی معاویه نقل می شود.»
با توجه به این سخن، صحت مطالب کتاب زیر سؤال می رود. چون که سخن این شخص(ثابت بن ارطاة) اعتباری ندارد.
در این کتاب آمده است که ثابت بن ارطاة از سوی معاویه، مأمور به شناسایی عایشه شد؛ تا با توجه به نقاط ضعف، شخصیت او را نزد مردم خرد کند. او بدین منظور با افراد متعددی تماس می گرفت و هر یک قسمتی از زندگی عایشه را شرح نمودند. این کتاب به بیان زندگی عایشه از دیدگاه آنان می پردازد.
مندرجات این کتاب بیش از آن که گویای حوادث تاریخی باشد؛ گویای این است که نویسنده و یا مترجم در جهت نوشتن رُمان بر آمده است. محتوای کتاب فاقد ارزش تاریخی است. چون که در کتاب های ارزشمند تاریخی، باید زنجیر سند، اعتبار راویان، معارضه نداشتن با نقل های معتبر و معیارهای پذیرفته شده؛ وجود داشته باشد. اما این کتاب، فاقد زنجیره سند است. راوی و یا راویان این کتاب مورد اعتماد نیستند. محتوایش هم با نقل های معتبر و معیارهای پذیرفته شده؛ معارضه دارد.
کتاب عایشه بعد از پیامبر ، کورت فریشلر ، گرداوری ، مترجم : ذبیح الله منصوری ، انتشارات : نگارستان کتاب
عایشه بعد از پیغمبر کتاب رمانی است که نوشته کورت فریشلر با ترجمه ذبیحالله منصوری، نشر امیر کبیر، سال ۱۳۴۳ خورشیدی است. کتاب فوق ترجمه کتابی است با عنوان آلمانی «عایشه همسر محبوب محمد» (به آلمانی: Aischa Mohammeds Lieblingsfrau). این کتاب که نویسنده آن را از زبان ثابت بن ارطات که پلیس مخفی معاویه پسر ابوسفیان بوده نگاشتهاست، مربوط به تحقیقات «ثابت» در مورد عایشه، (همسر محمد پسر عبدالله، پیامبر اسلام و دختر ابوبکر، اولین خلیفه بعد از درگذشت رسول خدا) میباشد. به طوریکه از مطالب کتاب میفهمیم عایشه در تمام وقایع سیاسی بعد از درگذشت پیامبر اسلام، مستقیم و غیر مستقیم دست داشتهاست.
کتاب فوق، غیر مستند و غیر قابل اعتماد است . نوع نگاه متفکران غرب به اسلام و شخصیت های اسلامی ؛ نقد همراه با تخریب است آنان با قرار دادن مطالب سست و قوی کنار هم و تکیه بر گزارش های سست تاریخی ؛ مطالب القایی خویش را ارائه می دهند. اصولا مجموعه کتاب هایی که در شناخت اسلام از سوی متفکران اروپایی نگاشته شده است چنین رویکردی را دارد و به تعبیر علامه عسکری «مثل این است که از ابوجهل یا ابوسفیان بخواهند که پیامبر و شخصیت والای او را توصیف و معرّفی نماید. کتابهایی که از زبانهای اروپایی ترجمه میشود و در مسائل اسلامشناسی تحقیق کرده است در واقع سمهایی هستند که در پوششی از عسل پوشیده شدهاند».
آیا مطالب نوشته شده در کتاب «عایشه بعد از پیامبر» قابل قبول است؟
کتاب «عایشه بعد از پیامبر» نوشته کورت فریشلر آلمانی توسط ذبیح اله منصوری ترجمه شده است. کتابهای دیگری چون «امام حسین و ایران» و «امام جعفر صادق مغز متفکر جهان شیعه» ترجمه منصوری به فریشلر نسبت داده شده است این در حالیست که هم مولف و هم مترجم از اطلاعات بسیار اندکی در تاریخ اسلام برخوردارند.
اشتباهات فاحش نویسنده در این کتاب به خوبی بیانگر عدم تسلط او بر سادهترین حوادث تاریخ اسلام است و خواننده را با این واقعیت آشنا مینماید که در شناخت شخصیتهای داستان به دادههای تاریخی این کتاب اعتماد ننماید، در این نوشتار به برخی از این اشکالات پرداخته میشود:
1 – در فصل معرفی عایشه مینویسد مادرش اهل مصر بوده است! و حال اینکه همه میدانیم مادرش امرومان دختر عامر اهل حجاز است نه مصر.[1]2 – حدود ص40 مینویسد که ابوبکر و عایشه به همراه بنی هاشم به شعب آمدند! و حال اینکه این مطلب در منابع تاریخی نیامده است و مولف نیز به هیچ منبع معتبری استناد نکرده است.
3 – در ص 46 مینویسد، عایشه به پیامبر گفت: خدیجه سرطان داشته، و اگر به شعب هم نمیآمد، از دنیا میرفت! اینکه عرب در آن زمان با بیماری سرطان آشنایی داشته و طبیب حاذقی بر بالین خدیجه چنین تشخیصی داده باشد جای بسی تعجب است و این در حالیست که امروزه تشخیص چنین بیماری پس از آزمایشهای متعدد و پیشرفته امکان پذیر میباشد.
5- در ص 62 مینویسد: لبید شاعرِعایشه پسر عموی عایشه بود، و سپس آورده که: آنها همدیگر را ندیده بودند و در ادامه مینویسد: عایشه 13 ساله به همراه لبید به باغ رفتند و در آنجا با لبید به قاب بازی مشغول میشد!
آقای فریشلر فراموش نموده که چند صفحه منکر وجود باغ در مکه میشود و دیگر اینکه عایشه در 8 سالگی به مدینه هجرت کرده لذا امکان ندارد که در 13 سالگی در مکه حضور داشته باشد.
6- در ص 89 مینویسد که علی -علیه السلام- ، عایشه و سوده دو همسر پیامبر را به همراه فواطم به مدینه آورد! و حال اینکه در هیج کتابی ما ندیدیم که حضرت امیر المؤمنین -علیه السلام- آنها را آورده باشد.
7- در ص 91 مینویسد: علی -علیه السلام- هنگام هجرت هنوز موهای صورتش تکمیل نشده بود و 19 سالش بود!
آقای فریشلر دقت نکرده علی(ع) هنگام بعثت پیامبر کمتر از 10 ساله نبوده و سال سیزدهم بعثت پیامبر هجرت کرده است پس علی (ع) حداقل هنگام هجرت 23 ساله بوده است.
8- در ص 106 از قول عایشه مینویسد بعد از رفتن پیامبر تا سه هفته در مکه ماندیم …
اگر عایشه به همراه علی -علیه السلام- به مدینه آمده باشد، باید مدت کوتاهی بعد از هجرت پیامبر به همراه علی -علیه السلام- به مدینه آمده باشد چون علی-علیه السلام- بعد از دادن امانات مردم سریعاً به مدینه هجرت نموده است و پیامبر در نزدیک مدینه در قبا منتظر آمدن او و فواطم بودند.
9- در ص 110 مترجم برای توجیه نوشتههای کورت فریشلر مینویسد که عرب در قدیم به گوسفندان حیوان میگفت (یعنی عرب اسمی برای آن نداشت) که فقط باید گفت این نشانگر بیاطلاعی نویسنده و مترجم از زبان و تاریخ و فرهنگ عرب میباشد. چون یکی از کارهای مهم عرب دامداری بوده که گوسفند نیز در صحرا فراوان داشتند.
10- در ص 121 مینویسد: جاسوس مخفی معاویه مصاحبهای جهت تحقیق در خصوص عایشه با زیدبنحارثه غلام پیامبر دارد از این معلوم میشود که آقای کورت فریشلر از تاریخ اسلام، اطلاع بسیار ناقصی دارد و یا داستانسرایی و دروغپردازی میکند چرا که زمان این مصاحبه به اعتقاد نویسنده کتاب در دوره حکومت معاویه بر شام است که به دوران پس از رحلت پیامبر(ص) بازمیگردد و این در حالیست که زید بن حارثه در سال هشتم هجرت یعنی دو سال پیش از رحلت پیامبر در جنگ موته به شهادت رسیده است.
11- در ص 132 مینویسد: ابولهب پیامبر را از قبیله بنی هاشم طرد کرد !
آقای فریشلر دقت نکرده است که بنیهاشم، یا ایمان آورده بودند و یا بدون آنکه ایمان آورده باشند با آن حضرت همراهی میکردند و فقط ابولهب بود که در کنار دیگر مشرکان قریش با حضرت مخالفت میکرد و از این رو برای ابولهب امکان طرد پیامبر(ص) وجود نداشت.
https://www.pasokh.org/fa/Question/View/716 مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. نقش عایشه در اسلام نویسنده: علامه سید مرتضی عسکری.
2. تاریخ پیامبر اسلام، نویسنده: دکتر آیتی و تصحیح دکتر گرجی.
کتاب پیش از آن که به صورت کتاب در مؤسسه انتشارات امیر کبیر به نشر در آید؛ به صورت تدریجی در شماره های مجله خواندنی ها، منتشر شده بود. سپس دست اندرکاران مجله آن را به صورت کتاب چاپ و عرضه کردند و مؤسسه انتشارات امیرکبیر مسئول نشر این کتاب شد.آقای علی اصغر امیرانی، مدیر مجله خواندنی ها در پیشگفتار کتاب درباره میزان صحت مطالب آن نوشته است: همان طوری که مترجم محترم نیز در هر مورد به موقع در متن کتاب تذکر داده اند که در خواندن روایات تاریخی به این موضوع توجه داشته باشید؛ که ما مسلمان و شیعه مذهب هستیم و این کتاب را از زبان دیگران به زبان فارسی ترجمه کرده و در ایران چاپ می کنیم.
مترجم محترم نیز در مقدمه این کتاب در این باره نوشته است: «این کتاب از زبان ثابت بن ارطاة، رئیس پلیس مخفی معاویه نقل می شود.»
با توجه به این سخن، صحت مطالب کتاب زیر سؤال می رود. چون که سخن این شخص(ثابت بن ارطاة) اعتباری ندارد.
در این کتاب آمده است که ثابت بن ارطاة از سوی معاویه، مأمور به شناسایی عایشه شد؛ تا با توجه به نقاط ضعف، شخصیت او را نزد مردم خرد کند. او بدین منظور با افراد متعددی تماس می گرفت و هر یک قسمتی از زندگی عایشه را شرح نمودند. این کتاب به بیان زندگی عایشه از دیدگاه آنان می پردازد.
مندرجات این کتاب بیش از آن که گویای حوادث تاریخی باشد؛ گویای این است که نویسنده و یا مترجم در جهت نوشتن رُمان بر آمده است. محتوای کتاب فاقد ارزش تاریخی است. چون که در کتاب های ارزشمند تاریخی، باید زنجیر سند، اعتبار راویان، معارضه نداشتن با نقل های معتبر و معیارهای پذیرفته شده؛ وجود داشته باشد. اما این کتاب، فاقد زنجیره سند است. راوی و یا راویان این کتاب مورد اعتماد نیستند. محتوایش هم با نقل های معتبر و معیارهای پذیرفته شده؛ معارضه دارد.
کتاب عایشه بعد از پیامبر ، کورت فریشلر ، گرداوری ، مترجم : ذبیح الله منصوری ، انتشارات : نگارستان کتاب
عایشه بعد از پیغمبر کتاب رمانی است که نوشته کورت فریشلر با ترجمه ذبیحالله منصوری، نشر امیر کبیر، سال ۱۳۴۳ خورشیدی است. کتاب فوق ترجمه کتابی است با عنوان آلمانی «عایشه همسر محبوب محمد» (به آلمانی: Aischa Mohammeds Lieblingsfrau). این کتاب که نویسنده آن را از زبان ثابت بن ارطات که پلیس مخفی معاویه پسر ابوسفیان بوده نگاشتهاست، مربوط به تحقیقات «ثابت» در مورد عایشه، (همسر محمد پسر عبدالله، پیامبر اسلام و دختر ابوبکر، اولین خلیفه بعد از درگذشت رسول خدا) میباشد. به طوریکه از مطالب کتاب میفهمیم عایشه در تمام وقایع سیاسی بعد از درگذشت پیامبر اسلام، مستقیم و غیر مستقیم دست داشتهاست.
کتاب فوق، غیر مستند و غیر قابل اعتماد است . نوع نگاه متفکران غرب به اسلام و شخصیت های اسلامی ؛ نقد همراه با تخریب است آنان با قرار دادن مطالب سست و قوی کنار هم و تکیه بر گزارش های سست تاریخی ؛ مطالب القایی خویش را ارائه می دهند. اصولا مجموعه کتاب هایی که در شناخت اسلام از سوی متفکران اروپایی نگاشته شده است چنین رویکردی را دارد و به تعبیر علامه عسکری «مثل این است که از ابوجهل یا ابوسفیان بخواهند که پیامبر و شخصیت والای او را توصیف و معرّفی نماید. کتابهایی که از زبانهای اروپایی ترجمه میشود و در مسائل اسلامشناسی تحقیق کرده است در واقع سمهایی هستند که در پوششی از عسل پوشیده شدهاند».
آیا مطالب نوشته شده در کتاب «عایشه بعد از پیامبر» قابل قبول است؟
کتاب «عایشه بعد از پیامبر» نوشته کورت فریشلر آلمانی توسط ذبیح اله منصوری ترجمه شده است. کتابهای دیگری چون «امام حسین و ایران» و «امام جعفر صادق مغز متفکر جهان شیعه» ترجمه منصوری به فریشلر نسبت داده شده است این در حالیست که هم مولف و هم مترجم از اطلاعات بسیار اندکی در تاریخ اسلام برخوردارند.
اشتباهات فاحش نویسنده در این کتاب به خوبی بیانگر عدم تسلط او بر سادهترین حوادث تاریخ اسلام است و خواننده را با این واقعیت آشنا مینماید که در شناخت شخصیتهای داستان به دادههای تاریخی این کتاب اعتماد ننماید، در این نوشتار به برخی از این اشکالات پرداخته میشود:
1 – در فصل معرفی عایشه مینویسد مادرش اهل مصر بوده است! و حال اینکه همه میدانیم مادرش امرومان دختر عامر اهل حجاز است نه مصر.[1]2 – حدود ص40 مینویسد که ابوبکر و عایشه به همراه بنی هاشم به شعب آمدند! و حال اینکه این مطلب در منابع تاریخی نیامده است و مولف نیز به هیچ منبع معتبری استناد نکرده است.
3 – در ص 46 مینویسد، عایشه به پیامبر گفت: خدیجه سرطان داشته، و اگر به شعب هم نمیآمد، از دنیا میرفت! اینکه عرب در آن زمان با بیماری سرطان آشنایی داشته و طبیب حاذقی بر بالین خدیجه چنین تشخیصی داده باشد جای بسی تعجب است و این در حالیست که امروزه تشخیص چنین بیماری پس از آزمایشهای متعدد و پیشرفته امکان پذیر میباشد.
5- در ص 62 مینویسد: لبید شاعرِعایشه پسر عموی عایشه بود، و سپس آورده که: آنها همدیگر را ندیده بودند و در ادامه مینویسد: عایشه 13 ساله به همراه لبید به باغ رفتند و در آنجا با لبید به قاب بازی مشغول میشد!
آقای فریشلر فراموش نموده که چند صفحه منکر وجود باغ در مکه میشود و دیگر اینکه عایشه در 8 سالگی به مدینه هجرت کرده لذا امکان ندارد که در 13 سالگی در مکه حضور داشته باشد.
6- در ص 89 مینویسد که علی -علیه السلام- ، عایشه و سوده دو همسر پیامبر را به همراه فواطم به مدینه آورد! و حال اینکه در هیج کتابی ما ندیدیم که حضرت امیر المؤمنین -علیه السلام- آنها را آورده باشد.
7- در ص 91 مینویسد: علی -علیه السلام- هنگام هجرت هنوز موهای صورتش تکمیل نشده بود و 19 سالش بود!
آقای فریشلر دقت نکرده علی(ع) هنگام بعثت پیامبر کمتر از 10 ساله نبوده و سال سیزدهم بعثت پیامبر هجرت کرده است پس علی (ع) حداقل هنگام هجرت 23 ساله بوده است.
8- در ص 106 از قول عایشه مینویسد بعد از رفتن پیامبر تا سه هفته در مکه ماندیم …
اگر عایشه به همراه علی -علیه السلام- به مدینه آمده باشد، باید مدت کوتاهی بعد از هجرت پیامبر به همراه علی -علیه السلام- به مدینه آمده باشد چون علی-علیه السلام- بعد از دادن امانات مردم سریعاً به مدینه هجرت نموده است و پیامبر در نزدیک مدینه در قبا منتظر آمدن او و فواطم بودند.
9- در ص 110 مترجم برای توجیه نوشتههای کورت فریشلر مینویسد که عرب در قدیم به گوسفندان حیوان میگفت (یعنی عرب اسمی برای آن نداشت) که فقط باید گفت این نشانگر بیاطلاعی نویسنده و مترجم از زبان و تاریخ و فرهنگ عرب میباشد. چون یکی از کارهای مهم عرب دامداری بوده که گوسفند نیز در صحرا فراوان داشتند.
10- در ص 121 مینویسد: جاسوس مخفی معاویه مصاحبهای جهت تحقیق در خصوص عایشه با زیدبنحارثه غلام پیامبر دارد از این معلوم میشود که آقای کورت فریشلر از تاریخ اسلام، اطلاع بسیار ناقصی دارد و یا داستانسرایی و دروغپردازی میکند چرا که زمان این مصاحبه به اعتقاد نویسنده کتاب در دوره حکومت معاویه بر شام است که به دوران پس از رحلت پیامبر(ص) بازمیگردد و این در حالیست که زید بن حارثه در سال هشتم هجرت یعنی دو سال پیش از رحلت پیامبر در جنگ موته به شهادت رسیده است.
11- در ص 132 مینویسد: ابولهب پیامبر را از قبیله بنی هاشم طرد کرد !
آقای فریشلر دقت نکرده است که بنیهاشم، یا ایمان آورده بودند و یا بدون آنکه ایمان آورده باشند با آن حضرت همراهی میکردند و فقط ابولهب بود که در کنار دیگر مشرکان قریش با حضرت مخالفت میکرد و از این رو برای ابولهب امکان طرد پیامبر(ص) وجود نداشت.
https://www.pasokh.org/fa/Question/View/716 مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. نقش عایشه در اسلام نویسنده: علامه سید مرتضی عسکری.
2. تاریخ پیامبر اسلام، نویسنده: دکتر آیتی و تصحیح دکتر گرجی.