کره انگوری چیست؟

عصراسلام: در این ‎مطلب شما را با یکی از عجایب آن یعنی کره‌ی انگوری آشنا کنم. کره(ک با فتحه) انگوری روشی بدیع به یادگار مانده از دوران ساسانی و شاید پیش‌تر است، که بهترین نمونه‌های آن را می‌شد در بوشهر (روستای هلیله) و جزیره خارگ یافت (مناطقی کم باران و گرم). 

در این شیوه یک انگور در محوطه‌ای دایره‌ای شکل که اطرافش دیواری کوتاه ساخته شده کاشته می‌شود. وسط این محوطه چاهی ساخته می‌شود (پایین چاه را شبیه اتاقکی می‌ساختند) انگور ته این چاه کاشته می‌شود. در اطراف محوطه هم جوی‌هایی در نظر گرفته می‌شود که آب باران را به درون چاه هدایت می‌کند. 

انگور از آب ذخیره شده از باران تغذیه شده و از گزند آفتاب در امان مانده و رشد می‌کند بعد از مدتی انگور به سطح زمین آمده و درون محوطه پهن می‌شود. شاید باور کردنش سخت باشد با همین شیوه‌ی جالب آنقدر انگور تولید می‌شد که تا دهه‌ی چهل از بوشهر به شهرهای دیگر حتی بازار شیراز و کازرون و بحرین انگور فرستاده می‌شد. (احتمالا برخی بوشهری‌ها هم باور نمی‌کنند)

سرنوشت این انگورها غم انگیز بود، در دهه ی ۴۰ و ۵۰ برای ساختن پایگاه هوایی و دریایی و نیروگاه اتمی بیشتر زمین‌های کشاورزی شبه جزیره ی بوشهر و از جمله اکثر این انگورها نابود شد. تک و توک کره‌ی انگور هم که باقی مانده بود برای ساخت و سازها ویران شد و فکر می‌کنم فقط یکی از آن‌ها ثبت ملی شد. در دهه‌ی پنجاه عباس گروسی تحقیق جالبی در موردش انجام داد که در هفته نامه‌ی کتاب جمعه چاپ شده و همان موقع فرهاد ورهام با همکاری گروسی مستندی با نام بُنِه تاک در این مورد ساخت که واقعا دیدنی است. 

ابراهیم