کودک آزاری جنسی، گرفتن حق زندگی طبیعی از کودکان است

عصراسلام: خیانت به اصولی‌ترین و ابتدایی‌ترین پیوند اعتماد میان کودک و نزدیکان او است. اقدامی که از لحاظ احساسی به شدت مخرب است و پیامدهای آن می‌تواند تا چند نسل را در بر گیرد. قربانیان کم سال بدرفتاری جنسی، به تمامی وابسته به متجاوزان خود هستند. نه جایی برای پناه بردن دارند و نه کسی را دارند که به آن رجوع کنند.

کودک آزاری جنسی، درگیر کردن کودک در رابطه‌ای جنسی است که کودک از نظر رشدی قادر به تشخیص، درک و رضایت دادن آگاهانه به آن نیست. درصد بالایی از آزار جنسی کودکان، در خانه‌های‌شان و توسط خویشاوندان نزدیک‌شان صورت می‌گیرد. در اکثر موارد کودک آزارگر خود را می شناسد. به دلیل پیوندهای عاطفی و یا تهدید و تطمیع، کودک مجبور می‌شود سکوت کند و مجدد به آزار تن دهد.. 

سوء رفتار جنسی با کودکان طیف گسترده‌ای از رفتارها را در برمی‌گیرد که می‌توان به مواردی مانند عورت نمایی نزد کودک، استمنا در حضور کودک و یا مجبور کردن کودک به خود ارضایی، ارسال فیلم، پیام و یا تصاویر نامناسب برای کودک، رابطه جنسی با کودک از طریق واژن، مقعد و دهان و یا هر رفتار جنسی دیگری که آرامش و سلامت جسم و روان او را به خطر می‌اندازد، اشاره کرد.کودک آزاری جنسی می‌تواند سبب آسیب‌های کوتاه مدت و بلند مدت در آزاردیدگان شود و در صورت عدم درمان و رسیدگی می‌تواند کل زندگی فرد را در برگیرد. به دلیل مشکلات فراوان عاطفی و رفتاری این کودکان، حتی نسل بعدی نیز متأثر می‌شود. 

پیامدهای آسیب‌زای کودک‌آزاری فراگیر است. از جمله این موارد می‌توان به افسردگی همراه با احساس شرم و گناه، اضطراب، طغیان خشم، کابوس‌های شبانه و سایر مشکلات خواب، اختلال استرس پس از سانحه، اختلال شخصیت مرزی، اختلال خوردن، عزت نفس پایین، اختلال وسواس، احساس ناپاکی و گناهکاری و… اشاره کرد. در کودکان بزرگ‌تر، بازگشت به رفتارهای پیشین و کودکی مانند مکیدن انگشت و شب ادراری نیز دیده می‌شود. در سطح رفتارهای اجتماعی نیز این کودکان دچار انزوا می‌شوند و فعالیت‌های اجتماعی خود را متوقف می‌کنند. در نوجوانان این مشکلات با خطر خودکشی، فرار از خانه و اسیر باندهای فحشا شدن و اعتیاد به مواد مخدر همراه می‌شود. 

به دلیل اینکه عمدتاً کودک در خانه خود مورد آزار قرار می‌گیرد و کودک در تماس دایم با فرد آزارگر است احتمال ادامه دار بودن سوء رفتار جنسی در این کودکان بسیار زیاد است و ترس و اضطراب ناشی از این موضوع سبب از هم گسیختگی بیشتر قربانی می‌شود. این کودکان معمولاً ترس و بیقراری زیادی در حضور فرد آزارگر از خود نشان می دهند. این رفتارها تقریباً در دخترها و پسرها شبیه به هم هستند و در دخترها میزان افسردگی بیشتر و در پسرها میزان پرخاشگری بیشتری دیده می‌شود.

برای پیشگیری از این پدیده به شدت آسیب‌زننده، ارائه آموزش‌های لازم و متناسب با سن کودک، و همچنین ارائه مشاوره در مدارس و ایجاد مراکز حمایتی برای شناسایی و حمایت از این کودکان ضروری است. تا در صورتی که کودکی تحت آزار جنسی از جانب خویشاوندان نزدیک خود قرار دارد، هم بتواند موارد آزارگری را تشخیص دهد و هم گزارش کند. چون کودکان توانایی این را ندارند که مصداق‌ رفتارهای آزارگرانه را به خوبی و به موقع تشخیص دهند و از سوی دیگر چون معمولا مورد ارعاب آزارگر قرار می‌گیرند از گزارش کردن آزارگری به شدت می‌ترسند. دست کم در نظام آموزش و پرورش این موضوع باید بسیار جدی گرفته شود. تولید محتواهای آموزشی متناسب و مورد نیاز کودکان از یک سو و ارائه خدمات مشاوره در قالب شناسایی و حمایت از کودک آزار دیده، بسیار ضروری است.

معصومه صیدی، دکترای روانشناسی بالینی